Zwolnienie podmiotowe VAT: Limit przy najmie wspólnej nieruchomości małżonków

Pytanie: Czy w odniesieniu do oddania przez Wnioskodawcę wraz z żoną w odpłatny najem/dzierżawę Nieruchomości gruntowej zabudowanej, wchodzącej w skład małżeńskiej wspólności majątkowej limit zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 Ustawy VAT, tj. na podstawie wartości sprzedaży, która nie przekracza łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł, należy liczyć łącznie do wynajmujących małżonków, czy do każdego z małżonków osobno?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 11 lutego 2019 r. (data wpływu 14 lutego 2019 r.) uzupełnionym pismem z dnia 27 marca 2019 r. (data wpływu 29 marca 2019 r.) w odpowiedzi na wezwanie tut. Organu z dnia 12 marca 2019 r. nr 0114-KDIP1-3.4012.70.2019.1.ISK (doręczone w dniu 27 marca 2019 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do skorzystania z odrębnego od małżonki limitu zwolnienia z art. 113 ust. 1 ustawy z tytułu usługi najmu/dzierżawy świadczonej przez małżonków - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 lutego 2019 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, uzupełniony pismem z dnia 27 marca 2019 r. (data wpływu 29 marca 2019 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 12 marca 2019 r. nr 0114-KDIP1-3.4012.70.2019.1.ISK (doręczonym w dniu 27 marca 2019 r.), dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do skorzystania z odrębnego od małżonka limitu zwolnienia z art. 113 ust. 1 ustawy z tytułu usługi najmu/dzierżawy świadczonej przez małżonków.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Wnioskodawca jest wspólnikiem … sp. j. (dalej jako: „Spółka”), pozostaje w związku małżeńskim i w ustroju ustawowej wspólności majątkowej. Żona Wnioskodawcy również jest wspólnikiem Spółki.

Spółka prowadzi działalność w formie spółki jawnej z siedzibą w M.. Przedmiotem działalności prowadzonej przez Spółkę jest przede wszystkim sprzedaż hurtowa artykułów spożywczych (napojów alkoholowych, bezalkoholowych, żywności, napojów, wyrobów tytoniowych, artykułów użytku domowego), a także sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach. Spółka prowadzi działalność gospodarczą według PKD:

1. 46 34 A (PKD 2007) Sprzedaż hurtowa napojów alkoholowych,
2. 46 34 B (PKD 2007) Sprzedaż hurtowa napojów bezalkoholowych,
3. 46 39 (PKD 2007) Sprzedaż hurtowa niewyspecjalizowana żywności, napojów i wyrobów tytoniowych,
4. 46 49 (PKD 2007) Sprzedaż hurtowa pozostałych artykułów użytku domowego,
5. 46 9 (PKD 2007) Sprzedaż hurtowa niewyspecjalizowana,
6. 47 11 (PKD 2007) Sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach z przewagą żywności, napojów i wyrobów tytoniowych,
7. 47 19 (PKD 2007) Pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach,
8. 49 41 (PKD 2007) Transport drogowy towarów,
9. 52 11 (PKD 2004) Sprzedaż detaliczna w niewyspecjalizowanych sklepach z przewagą żywności, napojów i wyrobów tytoniowych,
10. 68 2 (PKD 2007) Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi,
11. 73 11 (PKD 2007) Działalność agencji reklamowych,
12. 73 2 (PKD 2007) Badanie rynku i opinii publicznej,
13. 77 12 (PKD 2007) Wynajem i dzierżawa pozostałych pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli,
14. 77 39 (PKD 2007) Wynajem i dzierżawa pozostałych maszyn, urządzeń oraz dóbr materialnych, gdzie indziej niesklasyfikowane.

Wnioskodawca oraz jego żona są obecnie właścicielami w częściach równych nieruchomości gruntowych zabudowanych (dalej jako: „Nieruchomości”) o następujących księgach wieczystych: …. Nieruchomości wchodzą w skład majątku wspólnego Wnioskodawcy i jego żony. W księgach wieczystych prowadzonych dla Nieruchomości jako właściciele są wpisani Wnioskodawca, jak i jego żona.

Wnioskodawca wraz z żoną rozważają zawarcie umowy dzierżawy lub najmu (dalej: „Umowa”) Nieruchomości na rzecz Spółki, której stronami będą małżonkowie jako podmioty oddające Nieruchomości w najem oraz Spółka jako najemca. Celem zawarcia Umowy będzie m.in. umożliwienie Spółce prowadzenia na Nieruchomościach działalności gospodarczej. W Umowie jako wynajmujący będą figurowali oboje małżonkowie.

Wnioskodawca nie prowadził i nie prowadzi obecnie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 Ustawy VAT (samodzielnej, bez względu na jej cel lub rezultat), a więc nie wykonywał i nie wykonuje opodatkowanej podatkiem VAT sprzedaży towarów i usług. Wynajmujący nie był i nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. W 2018 roku Wnioskodawca nie dokonywał także czynności wskazanych w art. 113 ust. 1 lub ust. 2 Ustawy VAT oraz w art. 113 ust. 13 Ustawy VAT. W szczególności, Wnioskodawca wskazuje, że wartość sprzedaży towarów i usług w roku 2018 r. nie przekroczyła kwoty 200.000 zł rocznie. Ponadto Wnioskodawca zakłada, że wartość dokonywanej sprzedaży w roku 2019 r. także nie przekroczy tej kwoty. Wnioskodawca zakłada również, że w kolejnych latach podatkowych, tj. rok 2020 i następne, wartość dokonywanej przez niego sprzedaży nie przekroczy kwoty 200.000 zł.

Wynajmujący nie prowadzi również indywidualnej działalności gospodarczej i nie jest wpisany do CEIGD.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w odniesieniu do oddania przez Wnioskodawcę wraz z żoną w odpłatny najem/dzierżawę Nieruchomości gruntowej zabudowanej, wchodzącej w skład małżeńskiej wspólności majątkowej limit zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 Ustawy VAT, tj. na podstawie wartości sprzedaży, która nie przekracza łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł, należy liczyć łącznie do wynajmujących małżonków, czy do każdego z małżonków osobno?

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do oddania przez Wnioskodawcę wraz z żoną w odpłatny najem/dzierżawę Nieruchomości gruntowej zabudowanej wchodzącej w skład małżeńskiej wspólności majątkowej limit zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 Ustawy VAT, tj. na podstawie wartości sprzedaży, która nie przekracza łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł, należy liczyć do każdego z małżonków osobno.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt Ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 Ustawy VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

W art. 15 ust. 1 Ustawy VAT została zawarta definicja podatnika podatku VAT, zgodnie z którą podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast działalność gospodarcza została zdefiniowana w art. 15 ust. 2 Ustawy VAT jako działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powołanych przepisów wynika zatem, że aby sprzedaż podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, powinna być dokonana przez podatnika VAT w wykonaniu przez niego działalności gospodarczej.

Przyjmuje się, że dany podmiot wykonuje czynności w ramach działalności gospodarczej, jeżeli wykonuje je w ramach profesjonalnej działalności. Pod pojęciem profesjonalnej działalności należy rozumieć działalność wykonywaną w sposób ciągły, zarobkowy oraz zorganizowany. Przykładowo wskazać można, że sprzedaż nieruchomości przez osobę fizyczną należącej do majątku prywatnego nie będzie co do zasady czynnością opodatkowaną, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby. W przypadku natomiast, gdy osoba fizyczna podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując w tę działalność środki typowe dla handlowców lub usługodawców, można uznać, że osoba taka prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu Ustawy VAT (Matarewicz Jacek, Ustawa o podatku od towarów i usług. Komentarz aktualizowany. Opublikowano: LEX/el. 2018.). Jednak każdorazowo od okoliczności sprawy zależy, czy faktycznie występuje zarząd majątkiem prywatnym, czy sprzedaż w ramach wykonywanej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. z dnia 29 maja 2018 r., Dz. U. z 2018 r., poz. 1025), dalej jako: „kc”, przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Natomiast przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz (art. 693 § 1 kc).

Wynajmujący w wykonaniu umowy najmu zobowiązuje się zatem do oddania rzeczy do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, natomiast wydzierżawiający zobowiązuje się do oddania rzeczy do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony. Odpłatnością ponoszoną przez najemcę lub dzierżawcę jest ustalona w umowie najmu lub dzierżawy kwota czynszu. Umówiony między stronami czynsz jest zatem w ww. przypadkach wynagrodzeniem za możliwość używania cudzej rzeczy (oraz w przypadku dzierżawy również możliwość pobierania pożytków), w związku z czym stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie przedmiotu należącego do wynajmującego przez najemcę. Najem i dzierżawa są zatem umowami konsensualnymi, zobowiązującymi, odpłatnymi i wzajemnymi.

W związku z powyższym, oddanie rzeczy w najem lub dzierżawę stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy VAT i podlega w związku z tym opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli wykonywane jest w ramach profesjonalnej działalności.

Jak zostało już wspomniane, podatnikami podatku VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (art. 15 ust. 1 Ustawy VAT).

W przepisach Ustawy VAT małżonkowie wspólnie nie zostali zatem wymienieni jako odrębna kategoria podatnika VAT. Tym samym na gruncie przepisów VAT nie ma przeszkód, aby osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą we własnym imieniu pozostawały w związku małżeńskim i w ustroju wspólności majątkowej. Jednocześnie w przepisach Ustawy VAT nie zostały zawarte regulacje wykonywania czynności związanych ze składnikami majątkowymi wchodzącymi w skład majątku wspólnego objętego małżeńską wspólnością majątkową.

Zasady funkcjonowania majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową zostały zawarte w przepisach ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej jako: „kro”).

W świetle art. 31 § 1 kro, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zgodnie z treścią art. 36 § 1 oraz § 2 kro, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

W związku z powyższym, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej). Jednocześnie oboje małżonkowie są uprawnieni do samodzielnego zarządzania majątkiem wspólnym, w ramach którego każdy z małżonków ma prawo do wykonywania czynności dotyczących przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego.

Jeżeli zatem każdy z małżonków uprawniony jest do wykonywania czynności prawnych, których przedmiotem są przedmioty wchodzące w skład majątku wspólnego, to w takiej sytuacji przyjąć należy, że podatnikiem podatku VAT będzie ten z małżonków, który wykonuje daną czynność samodzielnie, we własnym imieniu i na własny rachunek (z zastrzeżeniem, że skuteczność czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymaga akceptacji drugiego małżonka). Takie podejście spójne jest z treści...