Zrozumieć podatek VAT (9) Prawo do odliczenia podatku VAT - Wprowadzenie

Prawo do odliczenia podatku naliczonego od dokonywanych wydatków, związanych z działalnością gospodarczą jest podstawowym prawem podatnika VAT. Dzięki temu prawu realizuje się zasadę neutralności podatku VAT, która w uproszczeniu polega na tym, że podatnicy czynni w podatku VAT powinni płacić go wyłącznie od wartości dodanej.

W rzeczywistości przepisy przewidują kilka rodzajów nabyć, w których prawo do odliczenia jest ograniczane, oraz kilka sytuacji, w której nie ma możliwości skorzystania z prawa do odliczenia. Sytuacje te już wkrótce omówimy.

A na razie kilka prostych przykładów związanych z zasadą neutralności, prostych – bo z pominięciem wspomnianych wyłączeń.

Ewa jest czynną podatniczką VAT. Prowadzi jednocześnie sprzedaż opodatkowaną i sprzedaż, która jest zwolniona przedmiotowo.

Kupiła dwie ryzy papieru. Jedna z nich zostanie zużyta w związku z działalnością opodatkowaną, druga – w związku z działalnością zwolnioną.

Z otrzymanej faktury może odliczyć podatek wyłącznie z części, dotyczącej sprzedaży opodatkowanej. Z części drugiej nie ma prawa do odliczenia podatku – dotyczy ona bowiem sprzedaży zwolnionej z podatku, przy której co prawda nie ma obowiązku naliczenia podatku od wartości dodanej, ale prawo do odliczenia nie przysługuje.

Gdyby Ewa miała możliwość ścisłego rozdzielenia wszystkich wydatków zawierających podatek naliczony na te, które związane są ze sprzedażą opodatkowaną oraz te, które dotyczą sprzedaży zwolnionej, mogłaby po prostu rozdzielać poszczególne pozycje zakupowe. W rzeczywistości taka możliwość rzadko istnieje, a ustawa o podatku VAT przewiduje rozwiązania, dotyczące odliczania podatku naliczonego związanego z tak zwanymi zakupami mieszanymi.

Wróćmy do przykładów.

Henryk jest czynnym podatnikiem VAT, prowadzącym wyłącznie sprzedaż opodatkowaną. Henryk nie musi stosować ograniczeń w odliczaniu podatku naliczonego, za wyjątkiem wyłączeń ustawowych.

Adam jest podatnikiem korzystającym ze zwolnienia ze względu na wysokość obrotów. Adam nie odlicza podatku naliczanego od żadnego z zakupów.

...