Nieruchomości zaliczane do inwestycji to kategoria aktywów, która pojawiła się w praktyce sprawozdań finansowych. Istnieje wiele wątpliwości, w jaki sposób prowadzić ewidencję w księgach rachunkowych, aby zapewnić właściwą wycenę i prezentację w sprawozdaniu finansowym.

Tak jak w przypadku środków trwałych, ewidencję księgową inwestycji w nieruchomości należy prowadzić na wydzielonym, odrębnym koncie bilansowym Inwestycje w nieruchomości.

Mimo że taki obowiązek nie wynika wprost z art. 17 ust. 1 ustawy o rachunkowości, warto tu zastosować – przez analogię – wymóg przewidziany dla środków trwałych orazi wartości niematerialnych i prawnych. Przy czym tworzenie kont związanych ze zmianami w nieruchomościach będzie uzależnione od przyjętego modelu wyceny dla tych aktywów.

Konto Inwestycje w nieruchomości

Na koncie Inwestycje w nieruchomości dokonuje się ewidencji zwiększeń stanu (przychodów), zwiększeń wartości początkowych oraz zmniejszeń stanu (rozchodów) nieruchomości zaliczonych do inwestycji. Konto to może wykazywać wyłącznie saldo debetowe, które wyraża stan inwestycji w nieruchomości.

Do konta syntetycznego Inwestycje w nieruchomości powinna być prowadzona ewidencja analityczna według poszczególnych obiektów stanowiących odrębne nieruchomości. Dzięki niej możliwe będzie ustalenie wartości początkowej poszczególnych nieruchomości inwestycyjnych, z uwzględnieniem ewentualnych zmian.

Ujęcie odpisów

Jeśli przyjmiemy model wyceny taki jak dla środków trwałych (model historyczny), konieczne będzie prowadzenie co najmniej następujących kont:

• Odpisy umorzeniowe inwestycji w nieruchomości,
• Odpisy aktualizacyjne inwestycji w nieruchomości.

Ewidencji zmniejszeń wartości początkowych nieruchomości zaliczonych do inwestycji z tytułu odpisów amortyzacyjnych dokonuje się na koncie Odpisy umorzeniowe inwestycji w nieruchomości. Konto to może wykazywać wyłącznie saldo kredytowe, które oznacza wielkość dotychczasowego umorzenia inwestycji w nieruchomości. Do tego konta syntetycznego również powinna być prowadzona ewidencja szczegółowa w zakresie odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów aktualizujących – według poszczególnych obiektów nieruchomości inwestycyjnych.

W przypadku okoliczności uzasadniających trwałą utrat...