Konsekwencje zapłaty należności na rachunek nie ujęty na białej liście są dwie. W podatku dochodowym jest to brak prawa do zaliczenia wydatku, za który należność uiszczona została na rachunek nie ujęty na białej liście w kosztach uzyskania przychodów. Nabywca będzie musiał liczyć się także z odpowiedzialnością solidarną za zaległości podatkowe kontrahenta. Istnienie jednak możliwość uwolnienia się od ww. negatywnych konsekwencji, a mianowicie zawiadomienie o zapłacie na rachunek inny niż ujęty w wykazie podatników naczelnika urzędu skarbowego.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego, gdy:

• stroną transakcji, z której wynika płatność jest inny przedsiębiorca oraz
• jednorazowa wartość, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty.

Uregulowanie takie ma na celu zapewnić jak najwyższą przejrzystość finansów przedsiębiorczości przedsiębiorców. Ma ona szczególne znaczenie dla prawa podatkowego. Rozliczanie się przez rachunek bankowy poważnie ogranicza możliwość uchylania się od płacenia podatków drogą ukrywania obrotów. Przejrzystość finansowa firmy jest również istotna w przypadku postawienia zarzutu karnego, np. prania brudnych pieniędzy.

Jednak żaden przepis nie nakazuje bezwzględnego posiadania rachunku bankowego przez przedsiębiorcę w każdej sytuacji.

Wykaz podatników VAT zwany potocznie białą listą jest, w myśl art. 96b ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r., prowadzony przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Zgodnie z art. 96b ust. 3 pkt 13 tejże ustawy zawiera on numery rachunków bankowych oraz ich numery rachunków w SKOK.

Przedsiębiorcy z kolei numery rachunków bankowych zgłaszają w stosownej formie zależnej od rodzaju podmiotu:

• za pośrednictwem CEIDG w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej,
• NIP-2, np. spółki cywilne,
• NIP-7 - osoby fizyczne niepodlegające rejestracji,
• NIP-8 - podmioty wpisane do KRS.

Informacje te składane są w urzędzie gminy (miasta) lub urzędzie skarbowym. Nie jest więc zadaniem podatnika zamieszczenie numeru swojego rachunku bankowego w wykazie podatników VAT.

Ponadto weryfikacja rachunku bankowego powinna zostać dokonana wyłącznie w przypadku gdy zapłata dotyczy transakcji z podatnikiem VAT zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny. Jeżeli natomiast zapłata dokonywana jest na rzecz podatnika zwolnionego z VAT nie powstaje konieczność weryfikowania rachunku w wykazie podatników VAT. Również w przypadku dokonywania płatności na rzecz podatnika VAT zwolnionego z powodu niskiego poziomu sprzedaży, w takim przypadku nie będzie figurował on w tym wykazie o ile nie zarejestruje się jako podatnik VAT zwolniony. A ma do tego prawo.

Skutki podatkowe