Zagraniczny zakład a unikanie podwójnego opodatkowania

Zgodnie z umowami o unikaniu podwójnego opodatkowania zyski przedsiębiorstwa umawiającego się państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi w drugim umawiającym się państwie działalność gospodarczą poprzez położony tam zakład.

Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej można je przypisać temu zakładowi.

Zakład. Istota i pojęcie

„Zakład” oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie albo częściowo prowadzona jest działalność gospodarcza przedsiębiorstwa. Określenie „zakład” obejmuje w szczególności: miejsce zarządu, filię, biuro, zakład fabryczny, warsztat, kopalnię, źródło ropy naftowej lub gazu, kamieniołom albo każde inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych.
Plac budowy, prace budowlane lub instalacyjne stanowią zakład tylko wtedy, jeżeli trwają dłużej niż 12 miesięcy.

Jednocześnie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania wskazują, kiedy zagraniczna placówka przedsiębiorstwa nie będzie uważana za zakład:

1. placówki, które służą wyłącznie do składowania, wystawiania lub wydawania dóbr albo towarów należących do przedsiębiorstwa,
2. zapasy dóbr albo towarów należących do przedsiębiorstwa, utrzymywanych wyłącznie w celu składowania, wystawiania lub wydawania,
3. zapasy dóbr albo towarów należących do przedsiębiorstwa, utrzymywanych wyłącznie w celu obróbki lub przerobu przez inne przedsiębiorstwo,
4. stałe placówki utrzymywane wyłącznie w celu zakupu dóbr lub towarów albo w celu uzyskiwania informacji dla przedsiębiorstwa,
5. stałe placówki utrzymywane przez przedsiębiorstwo wyłącznie w celu prowadzenia dla przedsiębiorstwa jakiejkolwiek innej działalności o charakterze przygotowawczym lub pomocniczym.

Ustalenie, czy powstał w drugim państwie zakład przedsiębiorstwa czy nie, jest podstawową kwestią, jeśli chodzi o opodatkowanie zysków z działalności gospodarczej. Nie jest to kwestia łatwa do rozstrzygnięcia, zakład nie zawsze bowiem powstaje z wolą przedsiębiorstwa, często firma bywa zaskoczona koniecznością opodatkowania części dochodów w drugim państwie, właśnie ze względu na powstanie zakładu.

Przykład:

Jeżeli firma otwiera fabrykę w drugim państwie, to nie ma wątpliwości, że fabryka ta staje się zakładem, bo w otwartym katalogu form zakładu fabryka jest wymieniona wprost.

Czasami jednak mamy do czynienia z przypadkami bardziej skomplikowanymi. Przyjmijmy, że pols...