Interpelacja nr 30480 do ministra pracy i polityki społecznej w sprawie wprowadzenia do Kodeksu pracy art. 229 § 1¹ pkt 2

Szanowny Panie Ministrze,

listopadowa ustawa deregulacyjna zmniejszyła ilość obowiązków z zakresu BHP nałożonych na pracodawców przy zatrudnianiu nowych pracowników. Zmiany te wejdą w życie 1 kwietnia 2015 roku, co oznacza, że przez pierwsze półrocze obowiązywać będą dotychczasowe przepisy w tym zakresie, włącznie z koniecznością wysyłania nowego pracownika na wstępne badania lekarskie. Obowiązek ten przez większość pracodawców nie jest wykonywany w sposób prawidłowy. Inspektorzy pracy zwracają uwagę na zbyt ogólnikowe opisywanie stanowisk pracy w skierowaniu na badania lekarskie przez pracodawców, którzy nie uwzględniają czynności wykonywanych przez pracownika sporadycznie. Z kontroli wynika, że pracodawcy do tego obowiązku podchodzą zbyt lekceważąco i traktują go jako niepotrzebne obciążenie administracyjne i finansowe. Taka sytuacja wywołuje uzasadnione obawy, że nowe przepisy przyniosą więcej szkód, niż korzyści. Od 1 kwietnia 2015 roku zgodnie ze zmianami wprowadzonymi przez ustawę z dnia 7 listopada 2014 roku o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej (Dz.U. 2014 poz. 1662) do Kodeksu pracy wejdą nowe przepisy, zgodnie z którymi pracownik nie będzie podlegał wstępnym badaniom lekarskim, jeżeli podejmie zatrudnienie u nowego pracodawcy wciągu 30 dni od dnia ustania poprzedniego zatrudnienia (rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy), o ile warunki pracy będą analogiczne na obydwu stanowiskach. W tym przypadku wystarczy aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie wydane u poprzedniego pracodawcy. Przepisu tego nie stosuje się do osób przyjmowanych do wykonywania prac niebezpiecznych.

Takie regulacje prawne mogą jednak powodować pewne nadużycia. Po pierwsze, to w gestii pracodawcy będzie leżała ocena tego, czy warunki pracy w jego firmie są porównywalne z tymi panującymi w poprzednim miejscu pracy nowozatrudnionego pracownika, i czy w związku z tym zatrudniony powinien być skierowany na badanie. Mogą zdarzyć się przypadki, w których pracodawca - chcąc ograniczyć koszty - będzie uznawał, że stanowisko obejmowane przez osobę z ważnymi badaniami jest podobne do tego zajmowanego przez nią poprzednio, nawet gdy podobieństwo jest niewielkie. Warunki pracy w różnych firmach często istotnie się różnią - pracownicy zatrudnieni w różnych firmach na takich samych stanowiskach mogą być w różnym stopniu narażeni na działanie czynników szkodliwych. Na razie brak jest przepisów, które precyzowałyby, kto ma weryfikować, czy lista czynników jest taka sama.

Po drugie, przepis ten jest niezgodny z zasadami przeprowadzania badań lekarskich pracowników. Badania lekarskie pracowników przeprowadza lekarz medycyny pracy, który na podstawie odpowiedniej umowy z pracodawcą sprawuje opiekę nad pracownikami danego zakładu pracy. Przy przeprowadzaniu badań uwzględnienia się: warunki pracy na danym stanowisku oraz ocenę ryzyka występującego na danym stanowisku, którą dokonuje się przy udziale lekarza medycyny pracy. Z tego powodu orzeczenie lekarskie wystawione u poprzedniego pracodawcy będzie mieć ograniczoną skuteczność u nowego pracodawcy. Tym bardziej wydaję się zasadne wprowadzenie obowiązku potwierdzania orzeczenia lekarskiego przez lekarza medycyny pracy sprawującego opiekę nad tym pracodawcą.

Po trze...