VAT w obrocie międzynarodowym (23) Eksport – Status nabywcy

Kontynuujemy rozważania dotyczące eksportu. W tej lekcji powiemy trochę więcej o nabywcy w transakcjach eksportowych.

MS:  Uczestnicy kursu pamiętają zapewne, że w przypadku transakcji międzynarodowych dokonywanych na terytorium Unii przepisy ustawy VAT określają status nabywcy. Zarówno regulacje odnoszące się do WDT jak i WNT wskazują, że nabywcą musi być przedsiębiorca unijny - z zastrzeżeniem wyjątku dotyczącego nowych środków transportu. Dodatkowo przepisy dotyczące WDT wskazują, że nabywca musi być zidentyfikowany na potrzeby transakcji unijnych, czyli posiadać numer VAT UE.

Takich wytycznych co do statusu nabywcy nie mamy w przypadku eksportu towarów. Ogólna definicja eksportu towaru - wskazana w art. 2 pkt 8 ustawy VAT - nie zawiera żadnych informacji na ten temat. Również w dalszych przepisach ustawy nie odnajdziemy precyzyjnego wyjaśnienia.

W konsekwencji z eksportem towarów będziemy mieli do czynienia zarówno w sytuacji gdy nabywcą z kraju trzeciego będzie przedsiębiorca jak osoba prywatna. Rozpoznanie czynności eksportu towaru nie jest zależne od statusu nabywcy.

Red:Czy to oznacza, że w odniesieniu do nabywcy nie ma żadnych szczególnych wymogów?

MS: I tak i nie. Zauważmy, że dla wystąpienia eksportu towaru kluczowe jest nie tylko wywiezienie towaru z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty i potwierdzenie tego wywozu przez urząd celny określony w przepisach celnych, ale także dokonanie tego wywozu w wykonaniu dostawy towarów – to teza jednego z wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok NSA z dnia 04.11.2016 r., I FSK 1975/14).

NSA wielokrotnie wskazywał, że podatnik może wprawdzie dysponować dokumentem potwierdzającym wywóz towarów poza Unię, lecz jednocześnie dokument ten nie będzie sam w sobie podstawą do przyjęcia, iż nastąpił eksport tych towarów w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Ze zgromadzonych dokumentów musi wynikać, że w ramach eksportu doszło faktycznie do sprzedaży towarów.

Z kolei Trybunał Sprawiedliwości UE w dniu 17.10.2019 r., C-653/18 wskazał, że przepisy dotyczące eksportu towarów nie uzależniają wystąpienia eksportu towarów od warunku aby nabywca został ustalony.

W konsekwencji, jeżeli towary, będące przedmiotem eksportu, zostały sprzedane, wysłane poza terytorium Unii i fizycznie opuściły terytorium Unii, są spełnione warunki do zastosowania stawki 0%, nawet gdyby się okazało, że faktycznym odbiorcą towaru nie jest wskazany na fakturze nabywca, a nieustalony podmiot.

Środki dowodowe potwierdzające dostawę

Red: Nieco to bezwarunkowe?

MS:Nie do końca.

...