Możliwe są przypadki, że prowadzący działalność gospodarczą podatnik VAT posiada, odrębny od majątku służącego do wykonywania tejże działalności, majątek osobisty. Majątek ten może stanowić mieszkanie czy garaż. W takim wypadku powstaje pytanie czy vatowiec prowadzący działalność gospodarczą wynajmujący nieruchomość wchodzącą w skład jego prywatnego majątku może być z tego tytułu zobowiązany do rozliczania VAT od najmu jako składnika działalności gospodarczej.

Odpowiedź na to pytanie zawarta jest w art. 15 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tym przepisem działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zapis ten wskazuje, że na gruncie VAT każde wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych jest dla tego podatku uznawane za działalność gospodarczą. Zatem prywatny najem jest w świetle ustawy o VAT przedmiotem opodatkowania tym podatkiem. Oznacza to, że przychody z prywatnego najmu muszą zostać doliczone do pozostałych przychodów osiągniętych przez podatnika z tytułu działalności gospodarczej.

W związku z tym, że najem prywatny nie może zostać wyodrębniony z działalności gospodarczej opodatkowanej VAT, możliwe a wręcz konieczne jest wyróżnienie w tym kontekście trzech kategorii podatników tego podatku:

• podatników czynnych,
• podatników zwolnionych przedmiotowo,
• podatników zwolnionych podmiotowo.

Podatnik czynny

Ta grupa podatników zobowiązana jest do rozliczenia tego podatku. Oznacza to, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie w jakim towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Aby skorzystać z tego prawa vatowcy mają obowiązek dopełnić określonych w omawianej ustawie obowiązków ewidencyjnych.

Na podstawie art. 109 ust. 1 w zw. z art. 109 ust. 3 ww. ustawy podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 (zwolnienie przedmiotowe) oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 (zwolnienie podmiotowe), mają obowiązek prowadzi...