TSUE: Opodatkowanie podatkiem VAT zaliczek w turystyce

W dniu 19 grudnia 2018 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) wydał wyrok w sprawie C-422/17, Skarpa Travel sp. z o.o.. Przedmiotowym wyrokiem zakończono wieloletni spór w zakresie opodatkowania zaliczek na poczet usług turystycznych.

Teza orzeczenia TSUE

„Artykuły 65 i 306–310 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienionej dyrektywą Rady 2010/45/UE z dnia 13 lipca 2010 r., należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy biuro podróży, podlegające procedurze szczególnej przewidzianej w tych art. 306–310, pobiera zaliczkę na poczet zapłaty za usługi turystyczne, które będzie świadczyć turyście, podatek od wartości dodanej (VAT) jest wymagalny, zgodnie z owym art. 65, w chwili otrzymania wspomnianej zaliczki, pod warunkiem że w chwili tej świadczone usługi turystyczne są precyzyjnie określone.

Artykuł 308 dyrektywy 2006/112, zmienionej dyrektywą 2010/45, należy interpretować w ten sposób, że marża biura podróży, a w konsekwencji podstawa opodatkowania, stanowi różnicę między całkowitą kwotą, z wyłączeniem podatku od wartości dodanej (VAT), do zapłaty przez turystę a faktycznymi kosztami poniesionymi przez biuro podróży na poprzednim etapie obrotu z tytułu dostaw towarów i usług świadczonych przez innych podatników, w przypadku gdy transakcje te służą bezpośredniej korzyści turysty. Jeżeli kwota zaliczki jest równa całkowitej cenie usługi turystycznej lub istotnej części tej ceny, a biuro podróży nie poniosło jeszcze żadnych faktycznych kosztów lub tylko ograniczoną część całkowitych kosztów tej konkretnej usługi, lub jeżeli faktyczne koszty konkretnej podróży poniesione przez biuro podróży nie mogą być ustalone w chwili wpłaty zaliczki, marża zysku może być ustalona na podstawie oszacowania faktycznych kosztów całkowitych, jakie biuro to ostatecznie poniesie. W celu dokonania takiego oszacowania biuro podróży powinno uwzględnić, w stosownych przypadkach, koszty dotychczas faktycznie poniesione w momencie wpłaty zaliczki. Dla celów obliczenia marży od całkowitej ceny podróży należy odjąć szacowane faktyczne koszty całkowite, a podstawa opodatkowania VAT podlegającego zapłacie w związku z wpłatą zaliczki jest obliczana poprzez pomnożenie kwoty tej zaliczki przez procent, jaki stanowi określona w ten sposób przewidywalna marża zysku w całkowitej cenie podróży.”

Istota sporu

Przyczyną wystąpienia z pytaniem prejudycjalnym do TSUE był spór pomiędzy podatnikiem a Szefem Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie opodatkowania zaliczek na poczet płatności za usługi turystyczne świadczone przez biuro podróży. Esencjonalne stały się dwie kwestie:

1. W jakim momencie powstaje obowiązek podatkowy z tytułu zaliczek otrzymanych przez podatnika świadczącego usługi turystyki, opodatkowane w procedurze szczególnej przewidzianej dla biur podróży?

2. Czy w przypadku uznania, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania ww. zaliczek, dla celów opodatkowania otrzymane przez podatnika zaliczki pomniejsza się o koszty związane z nabyciem tzw. usług obcych, faktycznie poniesionych przez podatnika do momentu otrzymania zaliczki?

Sprawa dotyczyła krakowskiego biura turystycznego, świadczącego usługi podlegające procedurze szczególnej mającej zastosowanie do biur podróży. Ponieważ zdaniem podatnika, wymagalność podatku VAT z tytułu zaliczek pobieranych przez biura podróży nie wynika jasno z przepisów, złożono wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przez Ministra Finansów.

W interpretacji indywidualnej Minister Finansów uznał, że podatek VAT jest wymagalny...