Aby było możliwe ustalenie jak należy postąpić w przypadku wskazanym w tytule niezbędne jest ustalenie jak powstaje obowiązek podatkowy w przypadku takiej sprzedaży, czyli sprzedaży za pobraniem.

W przypadku sprzedaży stacjonarnej moment powstania obowiązku podatkowego w VAT nie jest trudny do określenia. Nie powstają w tym zakresie żadne wątpliwości. Jednak już na początku należy wskazać, że ustawodawca posługuje się terminem „dostawa”. Nie określa natomiast jej rodzajów.
Ogólna zasada powstania obowiązku podatkowego określona została w art. 19a ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. mówi, że obowiązek podatkowy zostaje powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi.

Kolejnym pytaniem, na które trzeba koniecznie odpowiedzieć aby ustalić chwilę powstania obowiązku podatkowego jest dostawa towaru. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów rozumiane jest przeniesienie prawa do rozporządzania danymi przedmiotami jak właściciel, przy czym nie jest tu konieczne przeniesienie własności. VAT jest podatkiem opartym na regułach czysto ekonomicznych nie zaś rozwiązaniach prawa cywilnego. Zatem praktycznie przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel stanowi moment powstania obowiązku podatkowego.

Z kolei art. 19a ust. 8 ustawy o VAT mówi, iż jeżeli przed dostawą towaru sprzedawca otrzyma zapłatę lub jej część na poczet przyszłej transakcji obowiązek podatkowy powstaje w momencie jej otrzymania.

Z ww. zapisów wynika więc, iż obowiązek podatkowy powstaje z datą sprzedaży. Ta zaś rozumiana jest jako dzień dostawy towaru lub wykonania usługi. Druga możliwość to powstanie obowiązku podatkowego z datą otrzymania płatności. Moment ów jest zależny od tego, które z tych zdarzeń miało miejsce jako pierwsze.

Ustawodawca oprócz przedstawionej powyżej zasady podstawowej powstania obowiązku podatkowego przewiduje też zasady szczególne. Wyłącznie tytułem przykładu wymienić można powstanie obowiązku podatkowego według regulacji art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT. Tutaj powstaje on z chwilą wystawienia faktury. Dotyczy to m.in.:

1. dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,
2. świadczenia usług:
   • telekomunikacyjnych,
   • najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,
   • stałej obsługi prawnej i biurowej,
   • dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego.

W przypadku sprzedaży wysyłkowej nie działają żadne szczególne przepisy. Obowiązek podatkowy w VAT powstaje w takiej sytuacji na zasadach ogólnych. Momentem jego zaistnienia jest więc chwila ot...