Ważne informacje w serwisie:
Aktualności:
- 03.03.2021Koniec OFE. Część środków zostanie przejęta przez państwo
- 03.03.2021Przeliczanie emerytur do zmiany. Jednolite zasady budzą wątpliwości
- 03.03.2021Cyfryzacja procesów budowlanych – kolejny etap już w lipcu
- 03.03.2021Podatki 2021: Biznes apeluje o zmniejszenie opodatkowania banków
- 02.03.2021Podatki 2021: Nowa unijna czarna lista rajów podatkowych
- 02.03.2021Nowa deklaracja dla opłat za reklamy napojów alkoholowych
- 02.03.2021Podatki 2021: Dłuższe konsultacje ws. funduszy inwestycyjnych i VAT
- 02.03.2021Deweloperski Fundusz Gwarancyjny jak nowy podatek?
- 01.03.2021Emerytury i renty 2021: Waloryzacja i nowe kwoty od 1 marca
- 01.03.2021Tarcza branżowa i dodatkowy zasiłek opiekuńczy przedłużone
- 01.03.2021Podatki 2021: Krajowy Plan Odbudowy z nową ulgą podatkową
- 01.03.2021Nieco lepsze nastroje w biznesie, ale zatory płatnicze wciąż są problemem
- 26.02.2021Podatki 2021: Nowe ułatwienia m.in. dla firm z Wielkiej Brytanii i Norwegii
- 26.02.2021MF i KAS podpisały deklarację na rzecz upraszczania języka
- 26.02.2021Składki ZUS a wpływy podatkowe
- 26.02.2021Zasiłek pogrzebowy w górę? Firmy z branży apelują o podwyżkę świadczenia
- 25.02.2021Podatki 2021: TK wydał wyrok ws. opodatkowania nieruchomości przedsiębiorców
- 25.02.2021ZUS rozesłał niemal 10 mln deklaracji podatkowych PIT
- 25.02.2021Praca za pośrednictwem platform cyfrowych na celowniku KE
- 25.02.2021Podatki 2021: Sejm pracuje nad wyrównaniem dochodów podatkowych JST
- 24.02.2021Przedsiębiorcy czekają na jedno cyfrowe okienko
- 24.02.2021Pracownicze plany kapitałowe z opóźnieniem?
- 24.02.2021Luka w VAT wzrośnie przez pandemię
- 24.02.2021Kontrole PIP ujawniły liczne nieprawidłowości przy wypłatach wynagrodzeń
- 23.02.2021Wznawianie działalności w pandemii. Biznes wskazuje na problem prawny
Artykuły: Zobowiązania podatkowe, czyli jak płacić podatki
25.11.2016
Skutki w PIT zwrotu nieruchomości oraz odstąpienia przez sprzedającego od umowy
Pytanie podatnika: Czy zwrot nieruchomości sprzedającemu, będący następstwem wprowadzenia sprzedającego przez kupującego w błąd co do możliwości i zamiaru wywiązania się z umowy oraz skutecznego odstąpienia przez sprzedającego od umowy stanowi nabycie w rozumieniu prawa podatkowego, powodujące, że w okresie 5 lat od takiego zdarzenia każde odpłatne zbycie nieruchomości rodzić będzie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 9 sierpnia 2016 r. (data wpływu 29 sierpnia 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 24 października 2016 r. (data nadania 25 października 2016 r., data wpływu 28 października 2016 r.) na wezwanie z dnia 17 października 2016 r. Nr IPPB4/4511-1043/16-2/IM (data nadania 17 października 2016 r., data doręczenia 18 października 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu nieruchomości sprzedającemu oraz odstąpienia przez sprzedającego od umowy - jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 29 sierpnia 2016 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu nieruchomości sprzedającemu oraz odstąpienia przez sprzedającego od umowy.
Z uwagi na braki formalne, tut. organ pismem z dnia 17 października 2016 r. Nr IPPB4/4511-1043/16-2/IM (data nadania 17 października 2016 r., data doręczenia 18 października 2016 r.) wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku poprzez doprecyzowanie stanu faktycznego. Pismem z dnia 24 października 2016 r. (data nadania 25 października 2016 r., data wpływu 28 października 2016 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.
We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.
Wnioskodawczyni nabyła w dniu 23 lutego 2004 r. nieruchomość zabudowaną budynkiem, stanowiącą działkę ewidencyjną Nr 1643/14 za łączną cenę w wysokości 170.000,00 zł, w tym działkę gruntu za cenę w kwocie 10.000,00 zł.
W dniu 4 maja 2010 r. ustanowiony przez Wnioskodawczynię pełnomocnik w osobie Czesława T. zawarł z Łukaszem W. umowę sprzedaży ww. nieruchomości. W umowie tej kupujący zobowiązał się do uiszczenia za nabywaną nieruchomość ceny w kwocie 265.000,00 zł. Sprzedający został jednak wprowadzony przez Łukasza W. w błąd co do możliwości i zamiaru wywiązania się z zawartej umowy. Kupujący bowiem wbrew zobowiązaniu wynikającemu z dokonanej czynności prawnej i pomimo kierowanych do niego wezwań do zapłaty, nie uiścił ustalonej w umowie ceny.
Powyższe stało się przyczyną złożenia w Prokuraturze Rejonowej zawiadomienia o popełnieniu przez Łukasza W. przestępstwa oszustwa na szkodę Wnioskodawczyni.
W toku prowadzonego dochodzenia ustalono, że zachowanie Łukasza W. wypełniło znamiona przestępstwa oszustwa, albowiem zobowiązał się on przed notariuszem do zapłaty całej należnej Wnioskodawczyni ceny wynikającej ze sprzedaży nieruchomości w dniu zawarcia umowy, niezwłocznie po jej podpisaniu. Łukasz W. nadto zapewnił przed notariuszem, że posiada środki pieniężne na zakup nieruchomości, które uzyskał od swej matki. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazywał jednak, że Łukasz W. w chwili zawarcia umowy wiedział, że środków pieniężnych nie posiada i nie miał on zamiaru wywiązania się z obowiązku niezwłocznej zapłaty ustalonej ceny.
W toku dochodzenia Prokuratura Rejonowa przeprowadziła szereg czynności mających na celu ustalenie, czy Łukasz W. dopuścił się przestępstwa przypisywanego mu przez pokrzywdzoną w zawiadomieniu. Postępowanie zostało jednak ostatecznie na mocy postanowienia z dnia 24 grudnia 2013 r. umorzone z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynu. Było to jednak konsekwencją zawartej pomiędzy Łukaszem W., a działającym w imieniu Wnioskodawczyni Czesławem T. ugody, mocą której strony zrzekły się wszelkich wzajemnych roszczeń i zobowiązań, a własność nieruchomości przeniesiona została na pokrzywdzoną. Ugoda ta zawarta została 13 grudnia 2013 r. W uzasadnieniu wydanego w sprawie postanowienia o umorzeniu dochodzenia organ prowadzący postępowanie jednoznacznie jednak stwierdził, że w świetle zgromadzonego materiału dowodowego uznać należy, że podejrzany (Łukasz W.) swym zachowaniem wyczerpał dyspozycje przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. Treść uzasadnienia wyraźnie wskazuje, że przyczyną umorzenia dochodzenia był fakt zawarcia ugody pomiędzy stronami postępowania.
Niewywiązanie się przez Łukasza W. z obowiązku zapłaty ustalonej ceny stało się nadto przyczyną odstąpienia przez Wnioskodawczynię, za pośrednictwem pełnomocnika Czesława T., w dniu 16 maja 2011 r. od zawartej umowy. W złożonym Łukaszowi W. oświadczeniu Wnioskodawczyni domagała się zwrotu sprzedanej nieruchomości. Z uwagi jednak na brak reakcji ze strony Łukasza W. konieczne stało się wniesienie powództwa o zobowiązanie do przeniesienia własności nieruchomości. Sprawa zawisła przed Sądem Okręgowym. Wyrokiem z dnia 16 stycznia 2013 r. Sąd Okręgowy uznał odstąpienie od umowy sprzedaży za skuteczne i zobowiązał pozwanego Łukasza W. do złożenia oświadczenia, na mocy którego przeniesie on własność nieruchomości na powódkę Magdalenę T.
Na skutek opisanych wyżej działań, podjętych przez Wnioskodawczynię i w wyniku zawartej ostatecznie ugody, Wnioskodawczyni odzyskała własność nieruchomości.
W dniu 29 lipca 2016 r. Wnioskodawczyni sprzedała ww. nieruchomość za cenę 350.000,00 zł.
W uzupełnieniu z dnia 24 października 2016 r. Wnioskodawczyni wskazała, że odzyskanie przez Wnioskodawczynię własności nieruchomości nastąpiło na mocy aktu notarialnego z dnia 13 grudnia 2013 r. zatytułowanego „Oświadczenie oraz przeniesienie własności” pomiędzy Łukaszem W., a Czesławem T., działającym w imieniu córki Magdaleny T. (Wnioskodawczyni). Na mocy tego aktu notarialnego strony oświadczyły, że w dniu 4 maja 2010 r. zawarły umowę sprzedaży nieruchomości, mocą której Łukasz W. zobowiązał się do zapłaty całej należnej ceny niezwłocznie po podpisaniu umowy; nadto wyjaśniły, że ww. zobowiązanie nigdy nie zostało wykonane. Dalej Łukasz W. oświadczył, że uznaje, że oświadczenie o odstąpieniu od umowy zostało skutecznie złożone i w związku z zaistnieniem tej okoliczności przenosi on na Magdalenę T. (Wnioskodawczynię) własność nieruchomości, zobowiązując się wydać ją ww. w posiadanie w terminie do 14 grudnia 2013 r.
Wnioskodawczyni wskazała, że miejscem zamieszkania Wnioskodawczyni w okresie objętym przedmiotowym wnioskiem była Republika Federalna Niemiec.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.
Czy zwrot nieruchomości sprzedającemu, będący następstwem wprowadzenia sprzedającego przez kupującego w błąd co do możliwości i zamiaru wywiązania się z umowy oraz skutecznego odstąpienia przez sprzedającego od umowy stanowi nabycie w rozumieniu prawa podatkowego, powodujące, że w okresie 5 lat od takiego zdarzenia każde odpłatne zbycie nieruchomości rodzić będzie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?
Zdaniem Wnioskodawczyni, przeniesienie na nią własności nieruchomości przez Łukasza W. nie stanowi nabycia w rozumieniu prawa podatkowego, które powodowałoby w okresie kolejnych 5 lat od tego zdarzenia obowiązek zapłaty podatku dochodowego w razie odpłatnego zbycia nieruchomości.
Wynika to przede wszystkim z faktu, że do umowy z dnia 4 maja 2010 r. doszło na skutek działań przestępczych podjętych przez kupującego, wypełniających znamiona oszustwa stypizowanego w art. 286 § 1 k.k. Przestępstwo to polega bowiem m.in. na doprowadzeniu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd. Okoliczności popełnienia ww. czynu były nadto przedmiotem postępowania prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową. Treść wydanego w sprawie postanowienia kończącego postępowanie jednoznacznie wskazuje, że zgromadzony materiał dowodowy pozwala na przypisanie podejrzanemu sprawstwa czynu.
Wobec powyższego uznać trzeba, że czynności zawarcia umowy z dnia 4 maja 2010 r. Łukasz W. dokonał w celu popełnienia przestępstwa, co czyni umowę bezwzględnie nieważną. Wszak zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego „Czynność prawna podjęta w celu przestępczym jest nieważna, (art. 58 § 1 k.c.).” [wyrok z dnia 28 października 2005 r.].
Skutki nieważności czynności prawnej szeroko opisane są w doktrynie prawa cywilnego, gdzie podkreśla się, że nieważność ma charakter pierwotny, a więc czynność prawna nieważna jest od początku i od chwili jej dokonania nie wywołuje ona zamierzonych skutków prawnych. Nadto nieważność następuje z mocy samego prawa, w związku z czym nie jest konieczne ani oświadczenie strony czynności, ani też konstytutywne orzeczenie sądu. [zob. Księżak Paweł (red.), Pyziak-Szafnicka Małgorzata (red.), „Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, wyd. II”]
Skoro zawarta umowa jest bezwzględnie nieważna, nie może wywoływać żadnych skutków prawnych, także w sferze prawa podatkowego.
Nadto, od zawartej w dniu 4 maja 2010 r. umowy sprzedaży Wnioskodawczyni odstąpiła na podstawie art. 491 § 1 k.c. składając skuteczne oświadczenie woli, co stwierdzone zostało prawomocnym wyrokiem sądu.
Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego „uprawniony do odstąpienia od umowy wzajemnej z uwagi na zwłokę dłużnika w wykonaniu zobowiązania wykonuje to uprawnienie przez złożenie kontrahentowi oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Jest to jednostronne, skierowane do adresata oświadczenie woli o charakterze prawokształtującym. W następstwie jego złożenia łączący, strony stosunek prawny wygasa (a wraz z nim stosunki akcesoryjne) ze skutkiem ex tunc.” [wyrok SN z 9 września 2011].
Podobny pogląd ukształtowany jest w doktrynie. „Odstąpienie od umowy ma charakter prawokształtujący. (...) Wywiera ono skutek wsteczny (ex tunc). Uważa się, jakby umowa wcale nie była zawarta.” [W. Czachórski, A. Brzozowski, M. Safjan, E. Skowrońska-Bocian „Zobowiązania. Zarys wykładu”, Warszawa 2009].
Mając powyższe na uwadze, umowę z dnia 4 maja 2010 r. w świetle prawa uznać trzeba za niezawartą z mocą wsteczną. Taki skutek odstąpienia od umowy powoduje powrót do stanu sprzed jej zawarcia. Umowa taka nie może zatem również wywierać żadnych skutków w sferze podatkowej.
W zaistniałym stanie faktycznym, utrata własności nieruchomości spowodowana została zawarciem nieważnej w świetle prawa i bezskutecznej z mocą wsteczną umowy sprzedaży, która to sprzedaż ponadto nie przyniosła Wnioskodawczyni żadnego przysporzenia majątkowego. Przeniesienie własności nieruchomości z powrotem na Wnioskodawczynię stanowiło więc jedynie konieczną konsekwencję odstąpienia od umowy, która nadto - jako zawarta w celu przestępczym - w świetle prawa jest nieważna. Krzywdzące i nieuzasadnione byłoby zatem uznanie takiego zdarzenia za „nabycie” nieruchomości implikujące obowiązek zapłaty podatku dochodowego w przypadku i odpłatnego zbycia nieruchomości o okresie kolejnych 5 lat.
Na zakończenie wskazać trzeba, że Ustawodawca, posługując się w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęciem „nabycia” nie definiuje jednocześnie jego znaczenia. Nie sposób więc jednoznacznie ustalić jakie zdarzenia powodują nabycie, od którego liczyć należy 5-letni termin przewidziany w ww. przepisie. Mając zaś na uwadze treść art. 2a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, nakazującego rozstrzyganie na korzyść podatnika niedających się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego, w niniejszej sprawie przyjąć trzeba, że odzyskanie w 2013 r. własności nieruchomości, utraconej na skutek przestępczego działania Łukasza W., nie stanowi nabycia w rozumieniu prawa podatkowego.
W świetle przedstawionych argumentów, przyjąć trzeba, że Wnioskodawczyni nabyła nieruchomość w dniu 23 lutego 2004 r., w związku z czym odpłatne zbycie dokonane 29 lipca 2016 r. nie stanowi w świetle art. 10 ust. 1 ...
DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.
Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy REJESTRACJA dla nowych użytkowników |
LOGOWANIE dla użytkowników podatki.biz |
|
DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?
Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:
- ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
- narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
- kalkulatorów i baz danych
- działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
- strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
- newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą
Czas rejestracji - ok. 1 min
Uwaga
Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »
Ostatnie artykuły z tego działu
- Opłata cukrowa w objaśnieniach prawnych Ministra Zdrowia
- e-Urząd Skarbowy - pytania i odpowiedzi
- Do 1000 zł bez obowiązku wpłaty zaliczek na PIT
- Podatek cukrowy – kto ma obowiązek zapłaty
- Zmiana właściwości wyspecjalizowanych urzędów skarbowych - pytania i odpowiedzi
- Zobowiązania podatkowe: Symbole formularzy i tytułów płatności
- Podatki w 2021 roku - najważniejsze zmiany
- WSA. Postępowanie w sprawie zwrotu VAT: Przede wszystkim sprawność
- Podatek od zysków kapitałowych od obligacji skarbowych
- Nowy podatek od deszczu. Kiedy, kto, ile i jak obniżyć?