Ryczałt i kilometrówka, czyli prywatnym samochodem służbowo - będą zmiany?

Interpelacja nr 3410 do ministra finansów w sprawie opodatkowania zwrotów za korzystanie w pracy z prywatnych samochodów

Szanowny Panie Ministrze!

Istotą stosunku pracy jest to, że pracownik świadczy pracę w oparciu o środki produkcji (odpowiednie miejsce, maszyny, narzędzia itp.) powierzone mu w tym celu przez pracodawcę. W fakcie nieodpłatnego korzystania z majątku pracodawcy w celu świadczenia pracy upatrujemy stan naturalny, który w żadnym wypadku nie jest utożsamiany z ekonomiczną korzyścią. Brak korzyści przekłada się także na brak przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowy, która w korzystaniu z narzędzi pracy przez pracowników w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę również takowego się nie dopatruje. Do wyjątkowych należą sytuacje, gdy to pracownik dostarcza narzędzi i innych składników majątku niezbędnych do wykonywania pracy, za co otrzymuje stosowny zwrot kosztów ze strony pracodawcy. Również w fakcie otrzymywania takiego zwrotu nikt nie stara się dopatrzyć korzyści ekonomicznej, przeciwnie pracownik, który otrzymuje wszelkiego rodzaju ekwiwalenty znajduje się w gorszej sytuacji od pracownika, któremu środki produkcji udostępnił pracodawca, poza świadczeniem pracy zmuszony jest bowiem do dodatkowego wysiłku związanego z zapewnieniem sobie narzędzi pracy. Kwestia tego typu zwrotów jest uregulowana w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w oparciu o konstrukcję zwolnienia i kluczowym pozostaje tu art. 21 ust. 1 pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stosownie do którego zwalnia się od podatku ekwiwalenty pieniężne za używane przez pracowników przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, stanowiące ich własność. Tym samym, inaczej niż w przypadku korzystania z mienia powierzonego przez pracodawcę, ustawodawca dopatruje się istnienia przychodu, jednak zwalnia go z opodatkowania. Tak rozróżnienie w odczuciu pracowników pozbawione jest większego znaczenia, kluczowy jest bowiem brak obowiązku zapłaty podatku, a kwestia czy ów brak obowiązku zapłaty wywodzi się z braku przychodu w ogóle, czy też ze zwolnienia dla podatników nie ma praktycznego znaczenia.

W świetle powyższego zupełnie niezrozumiałe pozostaje konsekwentne opodatkowywanie ekwiwalentów za wykorzystywanie przez pracowników z prywatnych samochodów pracownika w celu świadczenia pracy. Prawdą jest, że i tutaj ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje zwolnienie zawarte w art. 21 ust.1 pkt 23b, to jednak jest ono ograniczone do bardzo wąskiego kręgu pracowników. Samochód jest współcześnie normalnym narzędziem pracy i trudno usprawiedliwić, dlaczego jest traktowany wyjątkowo. Dokonywane na rzecz pracowników zwroty naliczane są bądź to oparciu o stawkę za kilometr, bądź to w formie tzw. "ryczałtu na jazdy" lokalne (większych kwot pracodawca nie może bowiem zgodnie z przepisami zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu). Obie wartości unormowane w odrębnych przepisach nie były waloryzowane latami i częstokroć nie pokrywają nawet wydatków na paliwo ponoszonych przez pracownika nie wspominając o innych kosztach eksploatacji.

Nie sposób tolerować fakt, że w znacznie gorszej sytuacji postawiono pracowników, którzy nie mogąc korzystać z pojazdów stanowiących własność pracodawcy w wykonywaniu codziennych czynności zawodowych wykorzystują prywatne samochody. Brak własnego parku maszynowego częstokroć jest domeną małych i średnich przedsiębiorców, którzy zważywszy na opisaną powyżej sytuację są wraz ze swoimi pracownikami zmuszeni do ponoszenia większych ciężarów fiskalnych. Tym samym zwracam się do pana Ministra z następującymi pytaniami:

1. Czy rozważana jest zmiana przepisów poprzez poszerzenia katalogu adresatów wspomnianego art. 21 ust. 1 pkt 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych o wszystkich pracowników?
   
   W razie negatywnej odpowiedzi na powyższe pytanie:
2. Czy nie rozważa Pan minister wydanie interpretacji ogólnej przepisów prawa podatkowego, która doprowadziłaby do wyłączenia ekwiwalentów za korzystanie w pracy z samochodów niebędących własnością pracodawcy spod opodatkowania podatkiem dochodowym? Takie rozwiązanie również byłoby akceptowalne i znajdowałoby racjonalne uzasadnienie w świetle argumentacji Trybunału Konstytucyjnego zaprezentowanej w uzasadnieniu do orzeczenia z dnia z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 (Dz. U. poz. 947).

Z poważaniem

Bartosz Józwiak

Poseł na Sejm RP

19 maja 2016 r.

Odpowiedź na interpelację nr 3410 w sprawie opodatkowania zwrotów za korzystanie w pracy z prywatnych samochodów

W odpowiedzi na interpelację Pana Posła Bartosza Józwiaka z dnia 8 czerwca 2016 r. nr 3410 w sprawie opodatkowania zwrotów za korzystanie w pracy z prywatnych samochodów uprzejmie informuję.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodow...