Jestem w trakcie sprzedaży nieruchomości. Pod koniec roku otrzymałem od potencjalnego kupującego zadatek, i zawarliśmy umowę przedwstępną zbycia domu. Ma ona zostać sfinalizowana do końca maja tego roku. Czy powinienem otrzymany zadatek opodatkować w rozliczeniu rocznym za 2018 r i jak ustalić w tym przypadku rodzaj przychodu? Co w przypadku, w którym do zawarcia transakcji nie dojdzie?

Zadatek pełni rolę „motywatora” do wykonania umowy po obu jej stronach. W wypadku, gdy do wykonania umowy nie dojdzie (najczęściej minie oznaczony termin), z powodu jednej ze stron, druga strona może od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej. W tej sytuacji istotnie po stronie zatrzymującej zadatek (lub otrzymującej zwrot powiększony o jakąś kwotę) powstaje przysporzenie. Jeśli transakcja zostanie wykonana, dodatkowe przysporzenie z tytułu zadatku nie powstanie. I analiza tych zdarzeń, ich następstw oraz przepisów KC dotyczących zadatku prowadzi do odpowiedzi, w jaki sposób rozwiązać problemy podatkowe związane z zadatkiem.

Art. 394 KC

§ 1. W braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.

§ 2. W razie wykonania ...