Rada Miasta nie może dowolnie ograniczać godzin sprzedaży alkoholu

Z uzasadnienia: Zakłócanie porządku publicznego w związku z nocną sprzedażą alkoholu w jednym z punktów w centrum miasta nie może uzasadniać wprowadzenia zakazu we wszystkich punktach prowadzących taką sprzedaż w tym obszarze. Organy gminy i podległe im służby dysponują innymi, bardziej skonkretyzowanymi (skojarzonymi) środkami oddziaływania, które w takim układzie faktycznym skutecznie ukrócą zakłócanie porządku - orzekł WSA w Rzeszowie, uchylając uchwałę Rady Miasta.

Tezy

1. Uwzględnienie treści konstytucyjnych przy rekonstrukcji normy prawnej w oparciu o art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi przekłada się na zastrzeżenie, że podjęcie uchwały opartej o jego treść wymaga wykazania, że:

1) na obszarze, na którym wprowadza się zakaz sprzedaje się napoje alkoholowe w porze nocnej;

2) działalność ta sprowadza realne zagrożenie dla bezpieczeństwa lub porządku publicznego, ewentualnie zdrowia i moralności publicznej – art. 31 ust. 3 Konstytucji RP;

3) wprowadzenie zakazu nocnej sprzedaży napojów alkoholowych zneutralizuje zagrożenie dla ww. wartości w obszarze, na którym będzie obowiązywał.

2. Organ uchwałodawczy nie może uzupełniać uzasadnienia zaskarżonej uchwały w odpowiedzi na skargę, która ją kwestionuje. Uzasadnienie aktu prawa miejscowego – a akt o takim charakterze został zaskarżony – jest jego immanentną częścią, mającą charakter publiczny, ogólnodostępny i tym samym ujawniający motywy, jakimi kierował się organ stanowiący. „Uzupełnianie uzasadnienia uchwały” w odpowiedzi na skargę, ma natomiast charakter jednostkowy, realizujący potrzeby konkretnej sprawy sądowo-administracyjnej i jest dostępne wyłącznie dla stron postępowania. W istocie nie ujawnia motywów, jakimi kierowano się przy podjęciu zaskarżonej uchwały, lecz stanowi replikę na sformułowane wobec niej zarzuty.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SNSA Jerzy Solarski Sędziowie WSA Magdalena Józefczyk WSA Maciej Kobak /spr./ Protokolant specjalista Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 maja 2019 r. spraw ze skarg G. S. oraz G. P. i M. K. prowadzących działalność gospodarczą pod nazwą [...] s.c. w [...] na uchwałę Rady Miasta Rzeszowa z dnia 8 grudnia 2018 r.nr III/48/2018 w przedmiocie ograniczenia godzin sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży na terenie miasta Rzeszowa I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w całości; II. zasądza od Rady Miasta Rzeszowa na rzecz skarżącej G. S. kwotę 797 zł /słownie: siedemset dziewięćdziesiąt siedem złotych/ oraz na rzecz skarżących G. P. i M. K. prowadzących działalność gospodarczą pod nazwą [...] s.c. w [...] solidarnie kwotę 797 zł /słownie: siedemset dziewięćdziesiąt siedem złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Uchwałą Nr III/48/2018 z dnia 18 grudnia 2018 r. Rada Miasta Rzeszowa (dalej w skrócie: "Rada Miasta") działając na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 i art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2018 r., poz. 994 z późn. zm., dalej w skrócie: "u.s.g.") oraz art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 487 z późn. zm.) wprowadziła zakaz prowadzenia sprzedaży napojów alkoholowych między godziną 22:00 a 6:00 we wszystkich punktach handlowych prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży na terenie Osiedla Śródmieście- Północ i Osiedla Śródmieście- Południe.

Powołaną uchwałę zaskarżyli: 1) G. S. (sygn. akt II SA/Rz 200/19) oraz 2) M. K. i G. P. prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod nazwą M. K., G. P. PHU S. s. c. w R. (sygn. akt II SA/Rz 201/19).

W skardze G. S. zarzucono:

1. Rażące naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 22 Konstytucji RP w związku art. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r., poz. 646) przez nieuzasadnione faktycznie i prawnie naruszenie swobody działalności gospodarczej i prawa konkurencji, wobec wprowadzenia ograniczenia godzin sprzedaży napojów alkoholowych do spożycia poza lokalem przedsiębiorcy jedynie do terenu dwóch osiedli, a to Osiedla Śródmieście- Północ i Osiedla Śródmieście- Południe, podczas gdy brak jest rzeczowego uzasadnienia dla takiego ograniczenia, a ograniczenie to nie jest również uzasadnione ważnym interesem społecznym,

2. Rażące naruszenie przepisów postępowania, a to art. 12 ust. 4 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, poprzez uwzględnienie przy podejmowaniu uchwały niektórych tylko opinii jednostek pomocniczych gminy, a to Rad Osiedli, których nie dotyczy wprowadzany zakaz, co więcej, nie sporządzonych w formie uchwały przepisanej statutem, przy jednoczesnym nie uwzględnieniu opinii przedstawionej przez Radę Osiedla, którego dotyczy bezpośrednio zaskarżona uchwała.

Zważywszy na powyższe skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej uchwały w całości i zasadzenie od Rady Miasta na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania w całości, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi skarżąca podniosła, że uprawnienie Rady Miasta do ograniczenia godzin sprzedaży napojów alkoholowych w sklepach z alkoholami wynika z art. 12 ust. 4 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Celu tego przepisu nie można rozpatrywać w oderwaniu od celu całej ustawy, wpisującej się w rolę Państwa mającego zapobiegać patologiom związanym z nadużywaniem alkoholu. Tymczasem w żadnym przepisie tej ustawy ani też w aktach wykonawczych, nie ma wzmianki o tym, że reglamentacja sprzedaży napojów alkoholowych ma służyć zachowaniu porządku i spokoju czy bezpieczeństwa publicznego. Natomiast taki właśnie powód powzięcia zakwestionowanej uchwały wskazała Rada Miasta. Skarżąca wskazała również, że z dyskusji przeprowadzonej na posiedzeniu Rady Miasta w dniu 18 grudnia 2018 r. wynika, że powodem powzięcia takiej inicjatywy uchwałodawczej był fakt zakłócania porządku i spokoju osób zamieszkujących w sąsiedzie jednego tylko sklepu z alkoholem czynnego całą dobę, zlokalizowanego przy ul. M. Ponieważ jednak w sierpniu 2018 r. Prezydent Miasta cofnął koncesję na sprzedaż alkoholu temu przedsiębiorcy, problem stanowiący przyczynek do podjęcia zaskarżonej uchwały został zlikwidowany, natomiast w stosunku do innych placówek sprzedających alkohol przez całą dobę - nigdy nie było podobnych uwag czy zastrzeżeń. Dlatego też w ocenie skarżącej reglamentacja sprzedaży alkoholu stała się już zupełnie zbędna.

Następnie skarżąca podniosła, że ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wprowadza szereg narzędzi służących ograniczeniu swobody prowadzenia sprzedaży napojów alkoholowych. Narzędzia te winny być stosowane jedynie w przypadkach koniecznych i z jak największą ostrożnością, aby nadzorcze działania państwa nie zakłóciły wolnej konkurencji i zasad wolnorynkowych. Tymczasem w Śródmieściu znajduje się zaledwie 25 sklepów oferujących napoje alkoholowe do spożycia poza swoją siedzibą, z czego większość czynna jest w godzinach dłuższych niż ustalone uchwałą, część zaś ma charakter całodobowy. A zatem skala oddziaływania uchwały dotyczy bez mała 100% przedsiębiorców prowadzących sklepy z alkoholami w Śródmieściu i w znaczący sposób wpływa na ich dochodowość, albowiem ze względu na lokalizacje tych placówek, znaczna część sprzedaży miała miejsce w godzinach nocnych. Ponadto doprowadza do promowania właścicieli lokali gastronomicznych, w których nieraz głównym towarem jest alkohol, w stosunku do przedsiębiorców prowadzących sklepy z alkoholem, a zatem stanowi naruszenie zasad konkurencyjności i równego traktowania podmiotów gospodarczych. Skarżąca podniosła, że niektóre ze sklepów objętych zakazem handlu w nocy znajdują się blisko granicy z innymi osiedlami, których zakaz nie dotyczy. Dochodzi zatem do sytuacji, że w odległości kilkudziesięciu metrów od sklepu objętego zakazem znajduje się sklep, w którym handel w godzinach nocnych jest realizowany. Zdaniem skarżącej nielogiczne jest przyjęcie, że osoba kupująca alkohol w sklepie w Śródmieściu będzie zakłócać spokój, podczas gdy osoba kupująca alkohol w innej części miasta, nawet nieodległej - zachowa się spokojnie. Stanowi to również przykład nierównego traktowania tych przedsiębiorców, którzy podjęli się prowadzenia działalności w reprezentacyjnej części miasta, ponosząc w związku z tym większe koszty, np. wyższe opłaty czynszowe.

Skarżąca podniosła, że wobec konstytucyjnej zasady, iż ograniczenie swobody działalności gospodarczej może nastąpić jedynie na podstawie ustawy i tylko z ważnych powodów, podejmując zaskarżoną uchwałę Rada Miasta powinna ten powód wskazać, czego jednakże nie uczyniła. W szczególności decydując się na ograniczenie sprzedaży jedynie na dwóch osiedlach, Rada Miasta winna dokładnie i szczegółowo wykazać, że takie ograniczenie - przy zachowaniu swobody prowadzenia działalności w pozostałych dzielnicach, jest uzasadnione nadzwyczajnymi względami, albowiem prowadzi ono do zachwiania równowagi pomiędzy podmiotami gospodarczymi funkcjonującymi w tym samym mieście.

Skarżąca wskazała również, że Rada Miasta wystąpiła o wydanie opinii do rad poszczególnych osiedli, jednakże poza opiniami osiedli objętych zaskarżoną uchwałą, pozostałe nie zostały podjęte w wymaganej prawem formie uchwały. Skarżąca podkreśliła, że opinie wyrażone w formie uchwały, pochodzące od Rad Osiedli Śródmieście- Północ i Śródmieście- Południe, podjęte po spotkaniu z mieszkańcami nie zostały wzięte pod uwagę, podczas gdy mieszkańcy tych osiedli wypowiedzieli się przeciw reglamentacji sprzedaży napojów alkoholowych w godzinach nocnych.

W skardze M. K. i G. P. zarzucono z kolei naruszenie:

1) art. 20, art. 22, art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, poprzez naruszenie zasady równości podmiotów wobec prawa oraz swobody prowadzenia działalności gospodarczej, poprzez:

a) wprowadzenie ograniczenia tylko niektórym podmiotom, które oferują do sprzedaży alkohol na terenie Miasta Rzeszowa do spożycia poza miejscem sprzedaży w godzinach 22.00 - 6.00, w sytuacji, gdy podmioty te działają na podstawie udzielonego im zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, a których działalność gospodarcza nie stwarza zagrożenia dla zdrowia, nie powoduje też demoralizacji czy też nie powoduje naruszenia porządku i bezpieczeństwa publicznego,

b) wprowadzenie przedmiotowego zakazu dotyczącego sprzedaży alkoholu wyłącznie dla wybranych podmiotów w drodze uchwały Rady Miasta, w sytuacji, gdy zgodnie z art. 22 Konstytucji RP, ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny. W związku z tym, zachodzi bardzo duże prawdopodobieństwo, że art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, w zakresie w jakim pozwala wprowadzić ograniczenia dla przedsiębiorców w przedmiocie sprzedaży alkoholu w drodze aktu prawa miejscowego, pozostaje niezgodny z art. 22 Konstytucji RP. Zdaniem skarżących nie ulega wątpliwości, że art. 22 Konstytucji RP pozwala na ograniczenia wolności działalności gospodarczej, jednakże tylko ze względu na ważny interes publiczny, która to przesłanka w przedmiotowej sprawie nie została spełniona,

2) art. 18 ust. 2 pkt 15 u.s.g. w zw. z art. 12 ust. 7 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, poprzez wprowadzenie ograniczenia sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży na terenie Osiedla Śródmieście- Północ i Osiedla Śródmieście- Południe, w sytuacji gdy Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2018 stanowiący załącznik do uchwały nr LI/1121/2017 Rady Miasta Rzeszowa z dnia 21 listopada 2017 r. nie przewiduje wprowadzenia regulacji dotyczącej ograniczenia godzin sprzedaży alkoholu. Ponadto z przedstawionego "Programu Profilaktyki" wynika (str. 11), że liczba wykroczeń z art. 431 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi zakończonych nałożeniem mandatu karnego w 2016 r. w porównaniu do roku 2015 r. spadła o ponad 50 %, liczba skierowanych spraw o ukaranie do Sądu w 2016 r. w porównaniu do roku 2015 r. spadła o ponad 50 %, jak również liczba wykroczeń zakończonych zastosowaniem środków oddziaływania poza karnego (art. 41 k.w.) w 2016 r. w porównaniu do roku 2015 spadła o ponad 50 %. W związku z czym, wskazane uzasadnienie w projekcie zaskarżonej uchwały Rady Miasta, jakoby ograniczenie godzin działalności punktów sprzedaży alkoholu było: "(...) istotnym narzędziem, pomocnym w zapewnieniu przez samorządy lokalne porządku i bezpieczeństwa, czyli jednego z najważniejszych dóbr dla mieszkańców wspólnoty samorządowej. Prowadzenie nieograniczonej czasowo sprzedaży alkoholu niejednokrotnie negatywnie wpływa ma poziom bezpieczeństwa mieszkańców, w szczególności w najbliższej okolicy punktów sprzedaży alkoholu (...)" - pozbawione jest podstaw faktycznych i prawnych w tym zakresie.

Jednocześnie skarżący zwrócili uwagę, że również rzekomymi powodami wprowadzenia zaskarżoną uchwalą ograniczenia w sprzedaży napojów alkoholowych, zgodnie z uzasadnieniem zaskarżonej uchwały, były powtarzające się zakłócenia porządku publicznego przy ul. [...] w Rzeszowie, podczas gdy zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych dla przedsiębiorcy prowadzącego sklep przy ul. [...] w Rzeszowie wygasły w dniu 23 sierpnia 2018 r. W związku z tym, pozostaje pozbawione podstaw faktycznych i prawnych obciążanie konsekwencjami innych podmiotów, z uwagi na ewentualne negatywne zachowania związane ze sprzedażą alkoholu przy ul. [....] w Rzeszowie, które obciążone podmioty nie mają wpływu,

3) art. 12 ust. 5 ustawy o wychowan...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »