Karta pobytu jest dokumentem wydawanym cudzoziemcowi, któremu uprzednio wojewoda lub Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców, udzielił zezwolenia na pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jest ono udzielane w formie decyzji administracyjnej, cudzoziemcowi, który spełnia wymogi określone w ustawie z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, ze względu na deklarowany cel pobytu, a wskazane przez niego okoliczności, które są podstawą ubiegania się o to zezwolenie uzasadniają jego przebywanie w naszym kraju.

Interpelacja nr 30585 do ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie przyznawania kart pobytu dla obcokrajowców

Szanowny Panie Ministrze,

do mojego biura poselskiego w Lesznie zgłosiła się liczna grupa przedstawicieli obywateli Ukrainy, którzy mieszkają w Lesznie i okolicach. Wielu z nich na początku swojego przyjazdu do Polski nie porozumiewa się w sposób komunikatywny w języku polskim, co powoduje problemy w urzędach i innych instytucjach. Szczególnie zwrócili oni uwagę na trudności w rejestracji oraz oczekiwaniu na wydanie karty pobytu na pobyt w Polsce.

Z przekazanych mi informacji wynika, że bardzo szybko wyczerpuje się ilość numerków dostępnych w danym okresie w wojewódzkich urzędach. Drugą zgłaszaną sprawą jest także czas oczekiwania na wydanie karty pobytu. Mimo złożenia kompletu dokumentów w urzędach wojewódzkich, obcokrajowcy czekają na wydanie dokumentów od kilku miesięcy, nawet do dwóch lat.

W związku z powyższym zwracam się do Pana Ministra z następującymi pytaniami:

1. Jakie dokumenty zobowiązany jest złożyć cudzoziemiec, by otrzymać kartę pobytu?

2. Jaki jest średni czas oczekiwania na wydanie karty pobytu dla obcokrajowca w poszczególnych województwach? Proszę o podanie danych z podziałem na poszczególne delegatury podlegające urzędom wojewódzkim.

3. Ile w 2021 roku zostało złożonych wniosków o wydanie karty pobytu dla obcokrajowca w poszczególnych województwach? Proszę o podanie danych z podziałem na miesiące oraz poszczególne delegatury podlegające urzędom wojewódzkim.

4. Jakie czynności są podejmowane, a które poprzedzają wydanie ważności karty pobytu po złożeniu kompletu dokumentów, a przed jej wydaniem?

5. Z czego wynika tak długi czas oczekiwania na wydanie karty pobytu?

Z poważaniem

Grzegorz Rusiecki, 14-01-2022

Odpowiedź na interpelację nr 30585 w sprawie przyznawania kart pobytu dla obcokrajowców

Szanowna Pani Marszałek, odpowiadając na interpelację numer 30585 Pana Posła Grzegorza Rusieckiego w sprawie przyznawania kart pobytu dla obcokrajowców na wstępie wyjaśniam, że karta pobytu jest dokumentem wydawanym cudzoziemcowi, któremu uprzednio wojewoda [1] lub Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców (UdSC) [2], udzielił zezwolenia na pobyt [3] na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jest ono udzielane w formie decyzji administracyjnej, cudzoziemcowi, który spełnia wymogi określone w ustawie z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach [4], ze względu na deklarowany cel pobytu, a wskazane przez niego okoliczności, które są podstawą ubiegania się o to zezwolenie uzasadniają jego przebywanie w naszym kraju [5]. Natomiast karta pobytu oprócz potwierdzenia posiadania przez cudzoziemca rzeczonego zezwolenia pobytowego, potwierdza również tożsamość danego cudzoziemca oraz uprawnia go do przekraczania granicy RP (wraz z dokumentem podróży).

Wniosek o udzielenie danego zezwolenia, co do zasady, jest składany osobiście przez cudzoziemca, w trakcie jego legalnego pobytu na terytorium Polski, podczas umówionej wcześniej wizyty w urzędzie wojewódzkim. Osobiste stawiennictwo wynika z ustawowego obowiązku oddania przez cudzoziemca odcisków linii papilarnych na potrzeby personalizacji karty pobytu, a także okazania oryginału ważnego dokumentu podróży oraz porównania wizerunku cudzoziemca z załączonymi do wniosku fotografiami [6].

Zgodnie z art. 106 ust. 2, art. 203 ust. 2 oraz art. 219 ust. 2 ustawy, cudzoziemiec ubiegając się odpowiednio o zezwolenie na pobyt: czasowy, stały lub rezydenta długoterminowego UE przedstawia ważny dokument podróży i dołącza do wniosku aktualne fotografie oraz dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających ubieganie się o udzielenie danego zezwolenia. W przypadku dopełnienia przez cudzoziemca wymogów formalnych i przedstawienia kompletnej (tj. niewymagającej uzupełnienia po stronie aplikującego) dokumentacji już na etapie składania wniosku, wojewoda sprawdza w pierwszej kolejności czy istnieją przeszkody uniemożliwiające wszczęcie postępowania administracyjnego w danej sprawie [7]. Jeśli takie przesłanki nie zachodzą, w toku postępowania wojewoda ocenia czy cudzoziemiec spełnia wymogi materialnoprawne właściwe dla danego typu zezwolenia oraz dokonuje przewidzianych przepisami prawa sprawdzeń i ustaleń [8], a następnie wydaje decyzję w sprawie. Prowadząc postępowanie administracyjne organ podejmuje z urzędu oraz na wniosek strony wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, a także zgromadzenia kompletnego materiału dowodowego (co może obejmować np. wezwanie cudzoziemca do uzupełnienia dokumentacji).

Jednocześnie należy zauważyć, że cudzoziemcy często składają wnioski o udzielenie zezwolenia pobytowego bez koniecznej dokumentacji, potwierdzającej spełnienie wymogów udzielenia zezwolenia danego typu, a następnie uzupełniają materiał dowodowy, niezgodnie z wezwaniami wojewody (niepełne bądź nieadekwatne dokumenty lub takie, których ważność kończy się w krótkim czasie). Niejednokrotnie powoduje to konieczność skierowania do cudzoziemca kolejnego wezwania, a przede wszystkim wydłuża całe postępowanie, z przyczyn, które nie leżą po stronie organu tylko strony lub reprezentującego ją pełnomocnika. Zdarza się, że niektórzy pełnomocnicy w sposób celowy przedłużają postępowania, także w sytuacji, gdy brak jest przesłanek pozwalających na udzielenie cudzoziemcowi zezwolenia pobytowego. Strona oraz jej pełnomocnik, jeśli taki został ustanowiony, są współodpowiedzialni za jakość współpracy z organem przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy, bowiem w dużej mierze od ich zaangażowania wynika nie tylko sposób załatwienia sprawy, ale również termin, w jakim zostanie ona rozpatrzona. Opieranie zatem przeświadczenia o złej woli bądź nieudolności organów rozpatrujących sprawy dotyczące legalizacji pobytu wyłącznie na podstawie mediany terminu rozpatrywania spraw administracyjnych może być dla nich krzywdzące.

Dlatego jest zasadne, by cudzoziemiec już w chwili składania wniosku o zezwolenie pobytowe dopełnił wszystkich niezbędnych formalności, w tym przedstawił dokumenty konieczne do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających ubieganie się o udzielenie danego zezwolenia. Załączenie pełnej dokumentacji już na etapie składania wniosku jest działaniem zgodnym z interesem strony. Porządkuje i upraszcza postępowanie, bowiem już na wstępnym etapie organ może dokonać prawidłowych ustaleń dotyczących sytuacji cudzoziemca, co niewątpliwie przyspiesza proces rozpatrywania wniosku oraz niweluje ryzyka związane z koniecznością uzupełnienia dokumentacji przez cudzoziemca w dalszym toku postępowania o udzielenie zezwolenia pobytowego.

Resortowi spraw wewnętrznych i administracji jest znana kwestia niedogodności wynikających dla obywateli państw trzecich, w tym również Ukrainy, z faktu przedłużających się postępowań w sprawach legalizacji ich pobytu na terytorium RP, a sytuacja dotycząca przewlekłości postępowań jest stale monitorowana. Opóźnienia w rozpatrywaniu spraw administracyjnych przez wojewodów czy – w przypadku postępowań odwoławczych – Szefa UdSC są wynikiem znacząco narastającego w ostatnich latach napływu cudzoziemców do Polski.

Średnie czasy trwania postępowań w sprawach o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, stały i rezydenta długoterminowego UE w 2021 r. w poszczególnych urzędach wojewódzkich zostały zaprezentowa...