Przypadki, w których można anulować fakturę VAT

Ani przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, ani przepisy rozporządzeń wykonawczych do ustawy, nie regulują kwestii dotyczącej anulowania wystawionych faktur. W praktyce jednak – w drodze wyjątku – jest dopuszczalne anulowanie faktury, sprowadzające się do przekreślenia oryginału i kopii faktury oraz dokonaniu na nich adnotacji (o przyczynie i okolicznościach anulowania) uniemożliwiających ich powtórne wykorzystanie.

Zdarzenie przyszłe

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w przemyśle piwowarskim. Działalność gospodarcza prowadzona przez Wnioskodawcę podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: VAT), a Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca dokonuje sprzedaży towarów oraz świadczy usługi na rzecz swoich klientów. W celu prawidłowego dokumentowania przeprowadzanych transakcji, Wnioskodawca wystawia m.in. faktury sprzedażowe, a także faktury korygujące dokumentujące m.in. przyznanie rabatów (dalej łącznie: Faktury).

W toku prowadzonej działalności zdarzają się sytuacje, w których klient Wnioskodawcy zwraca wysłaną mu Fakturę bez jej księgowania. Zwrócenie Faktury do Wnioskodawcy przez klienta może być konsekwencją np. następujących okoliczności:

Faktury sprzedażowe:

• Faktura została wystawiona przez Wnioskodawcę w wyniku pomyłki i dotyczy transakcji, która w rzeczywistości nie miała miejsca (towary nie zostały dostarczone do klienta/usługa nie została wykonana),

• Faktura została wystawiona na niewłaściwy podmiot (towary zostały dostarczone/usługa wykonana na rzecz innego podmiotu niż klient, na którego wystawiono Fakturę),

• Wnioskodawca wysłał do klienta zamówiony towar oraz Fakturę, jednak klient odesłał zamówiony towar oraz Fakturę (klient nie akceptuje faktu transakcji i dokumentującej jej Faktury),

• Wnioskodawca wysłał do klienta zamówiony towar oraz Fakturę, klient jednak przesyłki nie odebrał i ostatecznie wróciła ona do Wnioskodawcy wraz z Fakturą,

Faktury korygujące dokumentujące m.in. przyznanie rabatów:

• Faktura została wystawiona przez Wnioskodawcę w wyniku pomyłki i dotyczy transakcji, która w rzeczywistości nie miała miejsca (rabat określony na Fakturze nie został przyznany),

• Faktura została wystawiona na niewłaściwy podmiot (rabat został przyznany na rzecz innego podmiotu niż klient, na którego wystawiono Fakturę).

W opisanych powyżej sytuacjach klienci nie ujmują finalnie odesłanych Faktur ani w swoich księgach, ani w rozliczeniach VAT (rejestry VAT).

Zgodnie z powszechnie przyjętą praktyką, w przypadku odesłania przez klienta do Wnioskodawcy Faktury bez jej księgowania, Wnioskodawca dokonuje tzw. „anulowania Faktury”. Anulowanie Faktury u Wnioskodawcy sprowadza się do następujących czynności:

• wszystkie egzemplarze Faktury zostają przekreślone (przy czym Wnioskodawca zaznacza, że jest w posiadaniu wszystkich egzemplarzy takiej Faktury),

• do anulowanej Faktury dołączany jest opis potwierdzający fakt anulowania Faktury oraz opisujący przyczynę anulowania Faktury (np. w formie wydruku korespondencji mailowej dotyczącej sprawy),

• anulowane Faktury są przechowywane wraz z dokumentacją księgową Wnioskodawcy.

Pytanie Wnioskodawcy

Czy w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca może anulować zwróconą przez klienta Fakturę i w związku z czym może nie ujmować anulowanej Faktury w ewidencji prowadzonej dla celów VAT (rejestry VAT) oraz nie wykazywać kwot wynikających z anulowanej Faktury w deklaracji VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca może anulować zwróconą przez klienta Fakturę i w konsekwencji może nie ujmować anulowanej Faktury w ewidencji prowadzonej dla celów VAT (rejestry VAT) oraz nie wykazywać kwot wynikających z anulowanej Faktury w deklaracji VAT.

Uzasadnienie Wnioskodawcy

Faktury sprzedażowe

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, t. j. ze zmian.; dalej: ustawa o VAT), podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą m.in. sprzedaż na rzecz innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą oraz otrzymanie zaliczki.

Pod pojęciem sprzedaży rozumie się, zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Przez dostawę towarów rozumie się co do zasady przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel – art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Natomiast przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów – art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Faktury, zgodnie z art. 106g ust. 1 ustawy o VAT, powinny być wystawiane co najmniej w dwóch egzemplarzach, z których jeden przekazywany jest nabywcy towarów lub usług, natomiast drugi zachowuje w swojej dokumentacji podatnik dokonujący sprzedaży.

Ustawa o VAT określa również sytuacje, w których należy wystawić fakturę korygującą.

Zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy o VAT, podatnik wystawia fakturę korygującą w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

• udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT,

• udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT,

• dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

• dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT,

• podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

W opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym nie zachodzi żadna z przesłanek wskazanych w art. 106j ust. 1 ustawy o VAT.

W szczególności:

• Wnioskodawca nie udzielił obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT,

• Wnioskodawca nie udzielił opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT,

• nie dokonano na rzecz Wnioskodawcy zwrotu towarów i opakowań,

• nie dokonano na rzecz Wnioskodawcy zwrotu całości lub części zapłat...