Przedsiębiorstwo - czyli co?

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów.

Zdarzenie przyszłe

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, polskim rezydentem podatkowym. Posiada majątek trwały postaci o wartości ponad … złotych – z czego ponad … złotych stanowią nieruchomości przeznaczone na wynajem i grunty pod przyszłe inwestycje oraz prawie 4 mln złotych udzielone pożyczki. W majątku trwałym posiada również udziały w innych spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością o wartości … złotych. Udziały w tych dwu podmiotach nie są istotne z punktu widzenia funkcjonowania przedsiębiorstwa Spółki. Posiada również majątek obrotowy (należności, pieniądze) o wartości około … tysięcy złotych. Działalność polega na wynajmie wybudowanych jednostek mieszkalnych oraz realizacji kolejnego budownictwa. Jest podmiotem aktywnym gospodarczo. Posiada umowy z najemcami, umowy z podmiotami w zakresie współpracy zarówno bieżącej działalności jak również inwestycyjnej. Struktura źródeł finansowania, to oprócz kapitału zakładowego (… złotych) głównie zobowiązania z tytułu zaciągniętych pożyczek długoterminowych zaciągniętych w celu zrealizowania zakupów gruntów i realizacji budów. Poziom tych pożyczek przekracza … złotych.

Posiadane aktywa, zdobyte doświadczenia, zawarte umowy, posiadanie zdolności do osiągania przychodów oraz ukształtowana organizacja z pewnością wypełniają definicję przedsiębiorstwa zawartą w kodeksie cywilnym. W ukształtowanym stanie przedsiębiorstwo Wnioskodawcy jest zdolne do samodzielnego kontynuowania działalności.

Wnioskodawca zamierza wnieść aportem przedsiębiorstwo do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która będzie podmiotem polskiego prawa (siedziba i zarząd w Polsce, będzie zarejestrowana w polskim Krajowym Rejestrze Sądowym) obejmując w zamian udziały tej spółki. Zamiar polega na wniesieniu całego przedsiębiorstwa, tj. wszystkich aktywów za wyjątkiem udziałów w innych spółkach (… zł), wszelkich innych atrybutów przedsiębiorstwa, takich np. jak zdobyte doświadczenia, organizacja, umowy oraz pasywów) z wyłączeniem jednak części zobowiązań pożyczkowych (kwota nie jest jeszcze ostatecznie ustalona, głównie z uwagi na to, by wartość aktywów netto wnoszonego przedsiębiorstwa była wartością dodatnią). Przeniesione zostaną również wszystkie umowy, cała wiedza w zakresie funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Potencjalni zainteresowani, a więc Wnioskodawca, wierzyciele oraz przyjmujący aport zgadzają się na wyłączenie części zobowiązań z pasywów przedsiębiorstwa.

Podsumowując, transakcja polega na wniesieniu aportem przedsiębiorstwa wnioskodawcy z wyłączeniem udziałów w innej spółce oraz części zobowiązań.

Pytanie i stanowisko podatnika

Czy wyłączenie z aktywów udziałów w innym podmiocie oraz części zobowiązań z pasywów przedsiębiorstwa nie będzie naruszać definicji przedsiębiorstwa lub definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa jaka znajduje się w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 4a punkt 4) oraz ustawie o podatku od towarów i usług (art. 2 punkt 27e), a w konsekwencji czy transakcja wniesienia aportem będzie wyłączona z pod przepisów ustawy o VAT (art. 6 punkt 1 ustawy o VAT)?

Wnioskodawca uważa, że wyłączenie z aktywów udziałów w innym podmiocie oraz części zobowiązań nie naruszy definicji przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zatem wniesienie aportem przedsiębiorstwa bez tego aktywa oraz części zobowiązań nie spowoduje przyjęcia do przychodów podatkowych w sensie przepisów ustawy o podatku dochodowym wartości wkładu (wartości tego przedsiębiorstwa).

Wnioskodawca uważa, że pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarte w art. 4a punkt 4 ustawy o podatku dochodowym jako istotę tej definicji przyjmuje organizacyjne i finansowe wyodrębnienie aktywów i zobowiązań oraz zdolność do samodzielnego dalszego funkcjonowania jako przedsiębiorstwo. W konkretnie zaistniałej sytuacji planuje się przekazać całe przedsiębiorstwo (z wyłączeniem udziałów w innym podmiocie), które jest już dzisiaj wyodrębnione finansowo i organizacyjnie, tzn. wszelkie aktywa, całą wiedzę, wszelkie umowy oraz pracowników. Wyłączenie części aktywów w postaci udziałów w innym podmiocie nie wpłynie w żaden sposób na działalność operacyjną. Co do wyłączenia zobowiązań, to nie tylko że nie nasuwa wątpliwości co do faktu dalszego samodzielnego istnienia, lecz wręcz ułatwi dalsze funkcjonowanie. Stąd płynie wniosek, że przedsiębiorstwo „pozbawione” części długu dalej jest przedsiębiorstwem.

Zatem skoro wyłączenie części aktywa w postaci udziałów i wyłączenie części długu z pasywów nie narusza istoty przedsiębiorstwa, więc wniesienie aportem przedsiębiorstwa nie będzie wkładem o którym mowa w art. 12 ust. 1 punkt 7, więc nie stanie się przychodem do opodatkowania.

Analogiczne rozstrzygnięcie dotyczy wyłączenia transakcji wniesienia aportu w zakresie podatku VAT. Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa w tej ustawie jest identyczna jak w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Zatem na gruncie art. 6 punkt 1, transakcja ta jest poza przepisami o podatku VAT.

Stanowisko i uzasadnienie KIS

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego dotyczącego podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Na wstępie należy zauważyć, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów – w myśl art. 7 ust. 1 ustawy – rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy – przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z kolei przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 – co wynika z art. 8 ust. 1 ustawy – rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości ...