Przedawnienie zobowiązań podatkowych. Ważny wyrok WSA

Z uzasadnienia: Wszczęcie postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym to postępowaniu podatnik nie został poinformowany najpóźniej z upływem terminu, nie powoduje skutku w postaci zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Wiktor Jarzębowski (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Paweł Janicki Sędzia NSA Teresa Porczyńska Protokolant: Sekretarz sądowy Dominika Borowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 maja 2015 r. sprawy ze skargi M. C. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za okresy od stycznia do maja, za sierpień i wrzesień 2008 r. 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku; 3. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. na rzecz skarżącego kwotę 2417 (dwa tysiące czterysta siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. utrzymał w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Ł. z dnia [...] określającą M. C. zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług za: styczeń 2008 r. w wysokości 485 zł, luty 2008 r. w wysokości 3.322 zł, kwiecień 2008 r. w wysokości 12.867 zł, maj 2008 r. w wysokości 3.803 zł, sierpień 2008 r. w wysokości 8.028 zł i wrzesień 2008 r. w wysokości 10.719 zł oraz nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny miesiąc za marzec 2008 r. w wysokości 1.106 zł.

Podstawą decyzji były następujące ustalenia i wnioski organów prowadzących postępowanie.
Na podstawie postanowienia Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Ł. z dnia [...] przeprowadzono postępowanie kontrolne wobec M. C. w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatku od towarów i usług, podatku akcyzowego i opłaty paliwowej za poszczególne miesiące 2008 r.

W wyniku kontroli skarbowej stwierdzono, że faktury dokumentujące nabycie paliwa od A, [...] C., B, NIP [...], nie odzwierciedlają rzeczywistych transakcji zdarzeń gospodarczych.

W konsekwencji organ kontroli skarbowej w decyzji z dnia [...] wydanej w zakresie podatku od towarów i usług za okresy od stycznia do maja i od sierpnia do września 2008 r. uznał, że strona niesłusznie obniżyła kwoty podatku należnego o podatek VAT naliczony wynikający z zakwestionowanych faktur VAT.

Z związku ze złożonym odwołaniem Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. decyzją z dnia [...] uchylił powyższe rozstrzygnięcie i przekazał organowi pierwszej instancji sprawę do ponownego rozpatrzenia z uwagi na konieczność uzupełnienia materiału dowodowego.

Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Łodzi, po uzupełnieniu zebranego materiału o dodatkowe dowody, decyzją z dnia [...] ponownie zakwestionował prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego z faktur, na których jako wystawca figuruje ww. firma i określił zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług za miesiące styczeń, luty, kwiecień, maj, sierpień, wrzesień 2008 r. oraz nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny miesiąc za marzec 2008 r.

W uzasadnieniu organ stwierdził, że zakwestionowane faktury nie dokumentowały faktycznych operacji gospodarczych, a zatem w świetle art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT nie stanowiły podstawy do obniżenia podatku należnego. W ocenie organu kontroli skarbowej faktury, na których wpisana była Spółka A, nie odzwierciedlały rzeczywistych transakcji zarówno pod względem przedmiotowym, gdyż był to inny towar, tj. odbarwiony olej opałowy, jak i podmiotowym – ww. firma nie była w rzeczywistości właścicielem oleju napędowego.

W odwołaniu od powyższej decyzji pełnomocnik strony, wnosząc o uchylenie decyzji, zarzucił naruszenie:
- art. 120, art. 121 § 1, art. 122 w związku z art. 187 § 1 i art. 191 ustawy Ordynacja podatkowa poprzez niedostateczne wyjaśnienie stanu faktycznego oraz dokonanie oceny pozyskanych dowodów i materiałów w sposób dowolny i nieobiektywny; w ocenie pełnomocnika nie do zaakceptowania jest ocena i wnioski, jakie poczynił organ w stosunku do A, a zwłaszcza pominięcie ustaleń Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w K. zawartych w decyzji wydanej dla tego podmiotu,
- art. 124 w związku z art. 210 § 1 pkt 6 ustawy Ordynacja podatkowa poprzez sporządzenie uzasadnienia decyzji w sposób bardzo chaotyczny, niejasny, "przedstawienie Stronie strzępków informacji wygodnych dla organu", pomijanie istotnych wniosków i ocen uzyskanych dowodów, w tym decyzji wydanej dla A i niewyjaśnienie stronie zasadności podjętego rozstrzygnięcia; w ocenie pełnomocnika niewystarczająco wyjaśniono i przedstawiono w decyzji przyczyny, dla których to strona powinna mieć co najmniej podejrzenie, że ma do czynienia z nierzetelnym kontrahentem,
- art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług poprzez bezpodstawne pozbawienie podatnika prawa wynikającego z tego przepisu, w sytuacji gdy spełniał on wszystkie warunki przewidziane przepisami prawa, które pozwalały na skorzystanie z tego przywileju,
- art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług poprzez bezpodstawne zastosowanie tego przepisu. Organ kontroli skarbowej nie udowodnił na podstawie obiektywnych przesłanek, że podatnik wiedział lub powinien wiedzieć, że wystawca faktur dopuścił się nieprawidłowości lub przestępstwa.

W uzasadnieniu odwołania pełnomocnik wskazał, że zobowiązanie podatkowe w zakresie podatku od towarów i usług za poszczególne okresy 2008 r. uległo przedawnieniu z końcem 2013 r., a strona nie ma wiedzy o zdarzeniach powodujących przerwanie biegu terminu przedawnienia, nie nastąpiło także jego zawieszenie.

Decyzją z dnia [...], wydaną po rozpatrzeniu powyższego odwołania, Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy, odwołując się w pierwszej kolejności do treści art. 70 Ordynacji podatkowej oraz poglądów Naczelnego Sądu Administracyjnego zawartych m. in. w wyroku z dnia 5 grudnia 2013 r., I FSK 1716/12, wyroku z dnia 14 marca 2013 r., I FSK 437/13 oraz w uchwale z dnia 29 czerwca 2009 r., I FPS 9/08, stwierdził, że kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, nie ulega przedawnieniu, jeżeli "zmaterializowała się" w kolejnym okresie rozliczeniowym w postaci zobowiązania podatkowego, które nie przedawniło się, tj. w niniejszej sprawie w postaci zobowiązania w podatku od towarów i usług za kwiecień 2008 r. W przedmiotowej sprawie zobowiązania podatkowe za miesiące styczeń, luty, kwiecień, maj, sierpień i wrzesień 2008 r. nie uległy przedawnieniu z uwagi na zaistnienie przesłanki określonej w art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej. Z akt sprawy wynika bowiem, że pismem z dnia 4 grudnia 2012 r. (doręczonym pełnomocnikowi - E. S. w dniu 7 grudnia 2012 r.) organ kontroli skarbowej zawiadomił, że bieg terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych w podatku VAT za poszczególne miesiące 2008 roku uległ zawieszeniu z dniem 15 listopada 2012 r. W ocenie organu powyższe okoliczności dowodzą, że w sprawie nie doszło do przedawnienia nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia za marzec 2008 r., zobowiązań podatkowych za miesiące styczeń, luty, kwiecień, maj, sierpień, wrzesień 2008 r.

Przechodząc następnie do meritum sprawy organ odwoławczy, odwołując się uprzednio do poczynionych w sprawie ustaleń organu pierwszej instancji, własnych ustaleń w sprawie oraz regulacji zawartych w ustawie o podatku od towarów i usług znajdujących zastosowanie w sprawie, a ponadto poglądów Trybunału Sprawiedliwości UE zawartych m.in. w wyroku z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawach połączonych C-80/11 i C-142/11, wyroku z dnia 6 lutego 2014 r. w sprawie C-33/13 , wskazał, że okoliczności przedmiotowej sprawy pozwalają uznać faktury wystawione przez firmę A za nieodzwierciedlające rzeczywistości gospodarczej i niedające M. C. prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z nich wynikającego. Udowodnione zostało bowiem, że towar nabyty przez podatnika od Spółki A faktycznie nie był olejem napędowym, ale innym produktem ropopochodnym.

Jednocześnie organ odwoławczy stwierdził, że wbrew twierdzeniom zawartym w odwołaniu, organ kontroli skarbowej nie naruszył przepisów prawa procesowego w zakresie postępowania dowodowego, ponieważ działał na podstawie przepisów prawa (art. 120 ustawy Ordynacja podatkowa) realizując przy tym obowiązek wynikający z art. 122 tej ustawy. W toku postępowania podjęto wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz jej załatwienia między innymi poprzez wykorzystanie dowodów uzyskanych z Prokuratury Apelacyjnej w L., Prokuratury Okręgowej w G. i Urzędu Kontroli Skarbowej w K. Postępowanie podatkowe było prowadzone w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych. Ponadto organ odwoławczy nie dopatrzył się także naruszenia art. 210 § 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej.

Na powyższą decyzję podatnik, reprezentowany przez pełnomocnika, złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, wnosząc o jej uchylenie i orzeczenie o kosztach postępowania.

Jednocześnie zaskarżonej decyzji pełnomocnik zarzucił naruszenie:
1) art. 122, art. 187 § 1, art. 180 § 1 i art. 191 ustawy Ordynacja podatkowa, w zakresie w jakim organy nie wykazały, że skarżący nie podjął możliwych działań, a więc nie dochował należytej staranności kupieckiej, aby sprawdzić, czy jego kontrahent, którego faktury zakwestionowano w postępowaniu, rzeczywiście i zgodnie z przepisami podatkowymi prowadził działalność gospodarczą i czy transakcje te nie stanowią oszustwa podatkowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, skutkujący odmową prawa odliczenia podatku od towarów i usług z tytułu dokonania przedmiotowych transakcji,
2) art. 120, art. 121 § 1, art. 122 w związku z art. 187 § 1 i art. 191 ustawy Ordynacja podatkowa poprzez niedostateczne wyjaśnienie stanu faktycznego, niepozyskanie wszelkich możliwych do uzyskania dowodów, które pozwoliłyby w sposób rzetelny przedstawić i ustalić stan faktyczny sprawy oraz dokonanie oceny pozyskanych dowodów i materiałów w sposób dowolny i nieobiektywny; w ocenie pełnomocnika nie do zaakceptowania jest pominięcie ustaleń Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w K. zawartych w decyzji wydanej dla A; organ odwoławczy całkowicie pomija w niniejszej sprawie to, że organ w K. określił Konsorcjum zobowiązanie i uwzględnił m.in. podatek zawarty w fakturach wystawionych jego klientowi; zdaniem pełnomocnika nie można się zgodzić także z tym, że faktury wystawione przez Konsorcjum nie dokumentują rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, jeśli z materiału dowodowego wynika fakt dokonywania obrotu paliwem przez ten podmiot,
3) art. 191 ustawy Ordynacja podatkowa poprzez dowolną i wybiórczą ocenę materiału dowodowego oraz sprzeczność ustaleń organu pierwszej instancji z zebranym materiałem dowodowym oraz z zasadami logiki i doświadczenia życiowego,
4) art. 194 § 1 w związku z art. 210 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa poprzez zaniechanie uzasadnienia pominięcia dowodu z dokumentu urzędowego, jakim było zaświadczenia Naczelnika Śląskiego Urzędu Skarbowego w S. z dnia 29 maja 2012 r., które poświadczało, że kwestionowany przez organy kontrahent w okresie przeprowadzania transakcji był czynnym podatnikiem podatku VAT i jednocześnie potwierdzało, że otrzymane przez skarżącego od tego kontrahenta potwierdzenie zarejestrowania podmiotu jako podatnika VAT UE na druku VAT-5 UE nie było sfałszowane, podrobione, ale fatycznie wydane przez właściwy organ,
5) art. 210 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa poprzez ograniczenie uzasadnienia decyzji do przedstawienia wniosków i materiałów świadczących zdaniem organów o przestępczej działalności ww. firmy i ograniczenie rozważań w kwestii najistotniejszej w sprawie, jaką jest świadomość, czy wiedza skarżącego co do nierzetelnej działalności kontrahenta, którego faktury są kwestionowane; w ocenie pełnomocnika organ odwoławczy kwestii świadomości poświecił zaledwie kilka zdań, przy czym nie wskazał praktycznie w ogóle, jak...