Kwestia ta była regulowana przez normy dotyczące VAT w poszczególnych krajach unijnych z osobna. W celu zmiany tego stanu rzeczy przed kilku laty rozpoczęły się zabiegi mające na celu ujednolicenie na obszarze całej UE sposobu dokumentowania omawianych transakcji. W ich rezultacie doszło do uchwalenia Rozporządzenia Wykonawczego Rady (UE) nr 2018/1912 z 4 grudnia 2018 r. zmieniającego rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 w odniesieniu do niektórych zwolnień związanych z transakcjami wewnątrzwspólnotowymi (Dz.Urz. UE L 311/10). Dokument ten wprowadził jednolite zasady dokumentowania wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów. Wszedł on w życie 27 grudnia 2018 r., a ma zastosowanie do transakcji, które mają miejsce od 1 stycznia 2020 r.

Zmiana polegająca na ujednoliceniu dokumentów i procedur, które dowodzą realizację WDT jest działaniem słusznym z punktu widzenia organów skarbowych a szerzej interesu publicznego.
Rozporządzenie nie musiało i nie musi zostać implementowane do polskiego systemu prawnego. Jest ono bowiem stosowane bezpośrednio.

Domniemanie wywozu towarów

Ustawodawca unijny w dodanym, ww. rozporządzeniem zmieniającym, art. 45a wprowadza szczególnego rodzaju domniemanie. Domniemanie wysłania lub przetransportowania towarów z państwa członkowskiego wysyłki do miejsca przeznaczenia poza jego terytorium ale na obszarze innego państwa unijnego. Przepis ten nakazuje tego rodzaju domniemanie wywodzić na podstawie określonych dowodów. Uznaje się za nie:

1. dokumenty odnoszące się do wysyłki lub transportu towarów, takie jak podpisany list przewozowy CMR, konosament, fakturę za towarowy przewóz lotniczy lub fakturę od przewoźnika towarów,
2. inne dokumenty:
   1. polisa ubezpieczeniowa w odniesieniu do wysyłki lub transportu towarów lub dokumenty bankowe potwierdzające zapłatę za wysyłkę lub transport towarów,
   2. dokumenty urzędowe wydane przez organ władzy publicznej, na przykład notariusza, potwierdzające przybycie towarów do państwa członkowskiego przeznaczenia,
   3. poświadczenia odbioru wystawione przez prowadzącego magazyn w państwie członkowskim przeznaczenia, potwierdzające składowanie towarów w tym państwie członkowskim.

Wśród wymienionych dokumentów na pierwszym miejscu znalazł się list przewozowy CMR. Międzynarodowy list przewozowy CMR jest podstawowym dokumentem, na podstawie którego następuje przewóz ładunku. Konosament jest morskim listem przewozowym, świadectwem ładunkowym potwierdzającym odbiór danego ładunku na statek i zobowiązanie przewoźnika do wydania ładunku w porcie przeznaczenia posiadaczowi konosamentu.

Ponieważ w rozporządzeniu użyto sformułowania „…takie jak podpisany list przewozowy CMR, konosament…” itd., wynika z tego, że dopuszczone są inne dokumenty przewozowe, którymi podatnik może się posłużyć dla wykazania WDT. Muszą one spełnić warunek potwierdzenia faktu realizacji transportu do innego państwa unijnego. Informacje w nich zawarte muszą być na takim poziomie jak te zawarte w liście przewozowym CMR, czy konosamencie. Zatem musi z nich wprost wynikać, że dany towar w rzeczywistości...