Jedną ze zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych, która wchodzi w życie 1 stycznia 2014 r. jest możliwość pomniejszenia przez spadkobierców przychodów ze zbycia udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, o koszty poniesione na ich nabycie przez spadkodawców.

Nabycie akcji czy innych papierów wartościowych przez spadkobiercę może wywoływać skutki zarówno na gruncie podatku od spadków i darowizn jak i podatku dochodowego.

Otrzymane w spadku papiery wartościowe podlegają bowiem podatkowi od spadków i darowizn. W przypadku gdy jest to spadek od najbliższej rodziny to może on zostać zwolniony z podatku - wystarczy w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia sądu o nabycie spadku zgłosić ten fakt w urzędzie skarbowym.

Akcje będące przedmiotem spadku można następnie zbyć, a jednostki uczestnictwa umorzyć. Dochód uzyskany z takich transakcji podlega już opodatkowaniu na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przychód z kapitałów pieniężnych

Zbycie papierów wartościowych powoduje powstanie przychodu z kapitałów pieniężnych. Ogólnie rzecz biorąc przychodem tym jest kwota, za którą papiery wartościowe zostały sprzedane.

Przychód ten, po pomniejszeniu o koszty stanowi dochód, który podlega opodatkowaniu stawką 19%. Rozliczenie tego dochodu następuje w zeznaniu rocznym PIT-38.

Problematyczną kwestią w przypadku rozliczania dochodów z papierów wartościowych nabytych w spadku była kwestia ustalenia kosztów uzyskania przychodu.

Koszty - dotychczasowy stan prawny

Zgodnie z ustawą o PIT (art. 23 ust. 1 pkt 38), że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji),wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych.

W praktyce oznacza to, że podatnik pomniejsza przychód uzyskany ze sprzedaży takich instrumentów o wydatki poniesione na ich nabycie.

I tu dochodzimy do przyczyny wprowadzonej zmiany w przepisach. Organy podatkowe stoją bowiem na stanowisku, że podatnik sprzedający akcje nabyte w spadku uzyskał je nieodpłatnie, a co za tym idzie nie poniósł kosztów uzyskania przychodów. W efekcie - dochodem ze sprzedaży jest przychód.

Spory z fiskusem