Strata ze źródła przychodów (tzw. strata podatkowa) występuje wówczas, gdy koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów z tego źródła. Mimo że zarówno strata, jak i dochód to różnica między przychodami z danego źródła przychodu a kosztami jego uzyskania, to wyraźnie widać, że do straty podatkowej mają zastosowanie inne zasady niż do dochodów.

Jeżeli podatnik uzyskuje bowiem dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest co do zasady (z wyłączeniem np. dochodów opodatkowanych podatkiem liniowym) suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów. Natomiast w przypadku gdy podatnik osiągnie dochód z jednego źródła przychodów, a stratę z innego, nie ma możliwości jej zsumowania z tym dochodem.

Ponadto rozliczenie straty podatkowej może odbyć się jedynie na ściśle określonych zasadach.

Podstawowe zasady rozliczania straty podatkowej

Zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm., dalej: ustawa o PIT) o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

Podstawowym warunkiem rozliczenia straty podatkowej jest więc tożsamość źródła przychodów. Oznacza to, że strata poniesiona np. z działalności gospodarczej może zostać rozliczona z przychodami z tej działalności, nie zaś z innymi przychodami. Jeśli więc w kolejnych 5 latach podatkowych z działalności gospodarczej nie zostanie uzyskany dochód, strata podatkowa może zostać w ogóle nierozliczona.

Pamiętać jednak należy o tym, że w ustawie zawarte są także ograniczenia polegające na tym, że strata z niektórych źródeł przychodów wcale nie podlega rozliczeniu, ewentualnie może być rozliczona przy spełnieniu dodatkowych przesłanek.

Takie ujęcie problematyki strat podatkowych w ustawie pozwala na pogrupowanie źródeł przychodów w cztery kategorie, tj. takie, w których powstała strata:

1. podlega rozliczeniu,
2. podlega rozliczeniu, jeśli podatnik już po jej zaistnieniu spełni określone warunki,
3. podlega rozliczeniu, ale jedynie w odniesieniu do niektórych rodzajów przychodów z danego źródła,
4. nie podlega rozliczeniu.

Właściwe zastosowanie przepisu art. 9 ust. 3 ustawy o PIT wymaga więc przede wszystkim wiedzy na temat tego, do jakich źródeł przychodów stosuje się te zasady.

Ad. 1. Źródła przychodów, z których straty podlegają rozliczeniu

Rozliczeniu podlegają straty podatkowe ze źródeł wymienionych...