Przedsiębiorcy, a zwłaszcza ci, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą bez zatrudniania pracowników, niejednokrotnie wykonują ją we własnym mieszkaniu. Czasem przeznaczają na ten cel jedynie mały fragment powierzchni, jeden pokój, rzadziej cały lokal. W ten sposób zmniejszają ekonomiczne koszty prowadzonej działalności. Zainteresowani są jednak tym, by w kosztach uzyskania przychodów móc rozliczyć część wydatków mieszkaniowych, takich jak opłaty eksploatacyjne, czy ewentualnie także część kosztów zakupu tego lokalu. Powinni pamiętać o tym, że nie zawsze jest to możliwe.

Tytuł prawny do lokalu

Przedsiębiorca może prowadzić działalność gospodarczą w lokalu mieszkalnym, do którego posiada tzw. tytuł prawny, czyli w takim, który stanowi jego własność, współwłasność lub też jest przedmiotem umowy najmu bądź użyczenia.

Koszty eksploatacyjne

Przedsiębiorca, który wykorzystuje wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej cały lokal mieszkalny lub jego część i jednocześnie posiada do niego tytuł prawny, ma prawo do rozliczania kosztów związanych z jego eksploatacją w kosztach uzyskania przychodów.

Oczywiście na uwadze należy mieć tu ogólną regułę wynikającą z art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm., dalej: ustawa o PIT), zgodnie z którą kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Wydatkami, które nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów, są tzw. wydatki o charakterze osobistym. Nie są one co prawda wprost wymienione w art. 23 ustawy o PIT, ale nie sposób uznać, by były one poniesione w celu osiągnięcia przychodów. Wskazać tu można np. wydatki na wyżywienie przedsiębiorcy.

Organy podatkowe w taki sam sposób traktują również wydatki lub ich część, które są ponoszone w związku z utrzymaniem mieszkania bądź jego części, która to powierzchnia, choć służy działalności gospodarczej, to jednak nie jest wyłączona z funkcji mieszkalnych.

Trzeba wydzielić część tylko na biznes

Jako przykład można wskazać interpretację indywidualną wydaną przez dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach 25 czerwca 2012 r., sygn. IBPBI/1/415-379/12/ZK.

Wniosek o jej wydanie złożyła księgowa posiadającą certyfikat wydany przez ministra finansów, uprawniający do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego:

(...) do prowadzenia działalności został w części przeznaczony mniejszy pokój o powierzchni 9 m². W pokoju tym znajduje się biurko, szafa, łóżko oraz urządzenia służące prowadzeniu działalności gospodarczej (komputer, drukarka, monitor). W pokoju tym Wnioskodawczyni wykonuje swoją pracę, przechowuje dokumentację księgową oraz przyjmuje klientów. Nie jest on jednak wyłączony z funkcji typowo mieszkalnych, takich jak spanie czy przechowywanie ubrań.

Wnioskodawczyni była zdania, że:

(...) koszty eksploatacyjne związane z użytkowaniem mieszkania, do których zalicza się czynsz, opłaty za energię elektryczną, Internet, według wartości ustalonej od wartości początkowej lokalu mieszkalnego, odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, do ogólnej powierzchni mieszkania, będą stanowić koszt uzyskania przyc...