Oddział zagranicznego podmiotu a prawo do odliczenia VAT

Tezy: W odniesieniu do podmiotów posiadających stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w kraju w postaci m.in. oddziału zagranicznego podmiotu, z którego dokonywane są transakcje gospodarcze, podatek naliczony związany z prowadzonymi przez to stałe miejsce transakcjami gospodarczymi podlega odliczeniu na bieżąco, wg zasad określonych w art. 86 ust. 8 pkt 1 i art. 87 ust. 5 i 5a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, ze zm.).

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Sylwester Marciniak, Sędzia NSA Janusz Zubrzycki (sprawozdawca), Sędzia WSA del. Izabela Najda-Ossowska, Protokolant Katarzyna Nowik, po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2017 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi o wznowienie postępowania E., spol. s.r.o. sp. z o.o. oddział w Polsce od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 lipca 2014 r. sygn. akt I FSK 301/13 w sprawie ze skargi kasacyjnej E., spol. s.r.o. sp. z o.o. oddział w Polsce od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 11 września 2012 r. sygn. akt I SA/Kr 797/12 w sprawie ze skargi E., spol. s.r.o. sp. z o.o. oddział w Polsce na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 30 marca 2012 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za okres od lipca 2010 r. do września 2010r. 1) uchyla wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 lipca 2014 r. sygn. akt I FSK 301/13, 2) uchyla wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 11 września 2012 r. sygn. akt I SA/Kr 797/12, 3) uchyla decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 30 marca 2012 r. nr [...] oraz decyzje Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. z dnia 16 grudnia 2011r. nr [...], [...], [...], 4) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w K. na rzecz E., spol. s.r.o. sp. z o.o. oddział w Polsce kwotę 10881 (dziesięć tysięcy osiemset osiemdziesiąt jeden) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

1. Przedmiot skargi o wznowienie postępowania.
Przedmiotem skargi o wznowienie jest postępowanie zakończone wyrokiem z dnia 15 lipca 2014 r. w sprawie I FSK 301/13, którym Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną E. spol. s.r.o. Sp. z o.o. Oddział w Polsce od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 11 września 2012 r. w sprawie I SA/Kr 797/12, oddalającego skargę ww. Spółki na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 30 marca 2012 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług za okres od lipca do września 2010 r.

W rozpoznawanej sprawie decyzjami z dnia 16 grudnia 2011 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w K. dokonał w stosunku do E. spol. s.r.o. sp. z o.o. oddział w Polsce rozliczenia w podatku od towarów i usług za miesiące od lipca do września 2010 r. w sposób odmienny, aniżeli uczyniła to Strona w złożonych deklaracjach podatkowych, co było skutkiem stwierdzonych nieprawidłowości w zakresie odliczenia podatku naliczonego związanego z kosztami bieżącej działalności Strony w Polsce, z uwagi na brak wykonywania w kraju transakcji opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Z ustaleń postępowania wynikało, że Oddział w okresie objętym kontrolą poniósł koszty ogólne związane z prowadzoną działalnością na rzecz jednostki macierzystej, z których wykazał do odliczenia podatek naliczony, a ponadto poniósł koszty zakupu usług medycznych i telefonów komórkowych, które refakturował na pracowników, wykazując z tego tytułu podatek należny. W deklaracjach VAT-7 składanych za poszczególne miesiące Oddział wykazywał podatek naliczony z tytułu dokonywanych zakupów, nie wykazywał natomiast podatku należnego z tytułu czynności na rzecz jednostki macierzystej. Wobec powyższego organ uznał, że wydatki Oddziału w Polsce związane z jego funkcjonowaniem nie miały związku z czynnościami opodatkowanymi przez podmiot zidentyfikowany dla polskiego podatku od towarów i usług, a zatem w myśl art. 86 ust. 1 i art. 86 ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm., dalej powoływana jako "u.p.t.u."), podatek naliczony zawarty w fakturach dokumentujących te zakupy nie podlegał odliczeniu.

Po rozpatrzeniu odwołania Dyrektor Izby Skarbowej w K. utrzymał w mocy rozstrzygnięcia organu pierwszej instancji.

2. Rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji.
Strona zaskarżyła decyzję organu odwoławczego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. Sąd pierwszej instancji nie uwzględnił jednak argumentacji Skarżącej i skargę oddalił. Przychylając się do stanowiska organów podatkowych, Sąd w pełni zaaprobował pogląd wyrażony w wyroku NSA z dnia 1 czerwca 2011 r., sygn. akt I FSK 860/10, gdzie podkreślono, że istotą regulacji zawartej w przepisie art. 86 ust. 8 pkt 1 u.p.t.u. jest wprawdzie prawo do obniżenia podatku należnego z tytułu czynności określonych w art. 5 ust. 1 tej ustawy o podatek naliczony przy nabyciu (imporcie) towarów i usług związanych z wykonywaniem czynności nieopodatkowanych polskim podatkiem, bowiem wykonywanych poza terytorium kraju, jednakże aby odliczyć podatek naliczony wymieniony w art. 86 ust. 8 pkt 1 u.p.t.u., musi zaistnieć podatek należny z tytułu czynności opodatkowanych wymienionych w art. 5 ust. 1 tej ustawy, tj. odpłatnej dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju, eksportu towarów, importu towarów, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Jak tamże wyjaśniono, podatek od towarów i usług jest podatkiem terytorialnym, wobec czego jest on naliczany od transakcji, które mają miejsce, bądź traktowane są jako mające miejsce na ściśle określonym terytorium. Jeżeli podatnik na terytorium Polski dokonuje jedynie zakupów, a nie dokonuje czynności opodatkowanych wymienionych w art. 5 ust. 1 u.p.t.u., to traktowany jest jako konsument ponoszący ekonomiczny ciężar podatku, nawet jeżeli zakupy miały związek z działalnością gospodarczą, ale wykonywaną wyłącznie poza granicami kraju.

3. Skarga kasacyjna.
Strona zaskarżyła skargą kasacyjną powyższy wyrok w całości, zarzucając Sądowi pierwszej instancji naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:
- art. 86 ust. 1, art. 86 ust. 8 pkt 1 w związku z art. 15 ust. 1 u.p.t.u. i art. 2 pkt 11 oraz art. 1 ust. 1 u.p.t.u. w związku z art. 9 ust. 1, art. 168, art. 169 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE.L.2006.347.1 ze zm., dalej powoływana jako "dyrektywa 2006/112/WE") - poprzez ich błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że do zastosowania tego przepisu w Polsce niezbędne jest wykazanie podatku należnego od towarów i usług z tytułu czynności opodatkowanych "polskim" podatkiem od towarów i usług, jak również na uznaniu, że stosowanie tego przepisu możliwe jest jedynie w odniesieniu do podatników tego podatku. Ta błędna wykładnia doprowadziła w konsekwencji do zakwestionowania prawa Skarżącej do odliczenia podatku naliczonego VAT zawartego w cenie nabywanych w Polsce przez Skarżącą towarów i usług wykorzystywanych w działalności gospodarczej prowadzonej przez jednostkę macierzystą;
- art. 87 ust. 1 w związku z art. 86 ust. 1 i art. 86 ust. 8 pkt 1 u.p.t.u. i § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie zwrotu podatku od towarów i usług niektórym podmiotom (Dz.U. z 2009, Nr 224, poz. 1801 z późn zm.) z art. 168 i art. 169 lit. a dyrektywy 2006/112/WE - poprzez jego niezastosowanie wskutek błędnej wykładni 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT, co skutkowało zakwestionowaniem prawa Skarżącej do przeniesienia nadwyżki podatku naliczonego VAT nad należnym na następny okres rozliczeniowy oraz odmowie prawa do zwrotu podatku VAT Skarżącej, a tym samym rażącym naruszeniem zasady neutralności podatku VAT dla przedsiębiorców, w sytuacji gdy nie było możliwości skorzystania z trybu zwrotu VAT na podstawie przepisów rozporządzenia w sprawie zwrotu.

Wskazując na powyższe podstawy Strona wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie na rzecz Strony zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

4. Rozstrzygnięcie Sądu drugiej instancji.
Naczelny Sąd Administracyjny nie stwierdził podstaw do uwzględnienia skargi kasacyjnej. Naczelny Sąd Administracyjny przyjął, że nie można zgodzić się z tym, iż w niniejszej sprawie wszystkie przesłanki do zastosowania art. 86 ust. 8 pkt 1 u.p.t.u. zostały spełnione, bowiem Skarżąca nie dokonywała na terenie kraju czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Za takie czynności nie można - zdaniem Sądu - uznać refakturowania na rzecz pracowników zakupu usług medycznych i telefonów komórkowych. Naczelny Sąd Administracyjny przyjął, że art. 86 ust. 8 pkt 1 u.p.t.u. należy interpretować w ten sposób, że podatnik, który nie posiada na terenie kraju siedziby działalności gospodarczej a jedynie oddział, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w kraju siedziby oddziału z tytułu zakupów dokonywanych przez ten oddział, pozostających w związku z dostawą towarów lub świadczeniem usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami, a oddział dokonuje jednocześnie na terenie kraju transakcji opodatkowanych.

Sąd wskazał, że zgodnie z art. 86 ust.8 pkt 1 u.p.t.u. podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami. W ocenie Sądu ww. przepis wprowadza dwa podstawowe warunki prawa do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług związanych z usługami eksportowymi a także z dostawą towarów za granicę. Pierwszym z nich jest to, aby hipotetycznie - w przypadku wykonywania tych samych usług w kraju podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady zatem usługi świadczone poza terytorium kraju powinny mieć charakter sprzedaży opodatkowanej. Drugi z tych warunków dotyczy posiadania przez podatnika dokumentów, z których wynika związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi poza terytorium kraju. Powinny to być dokumenty potwierdzające dokonanie określonych czynności opodatkowanych po...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »