NSA. W przypadku oszustwa VAT nie będzie kosztem

Unormowanie z art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a tiret drugie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych uznające za koszt uzyskania przychodów podatek od towarów i usług, nie dotyczy przypadku, gdy zapłata tego podatku dotyczy sytuacji, w której na gruncie podatku VAT stwierdzono, że z mocy art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług, wystawione na rzecz podatnika faktury stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane z uwagi na jego udział (nawet nieświadomy), w transakcjach stanowiących oszustwo podatkowe w podatku od towarów i usług - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Z wnioskiem o interpretację zwróciła się spółka z o.o., która jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny. Główną działalnością gospodarczą spółki jest import towarów z Azji (m.in. oświetlenie, artykuły gospodarstwa domowego, artykuły ogrodnicze, narzędzia, itp.) i sprzedaż do polskich odbiorców. Spółka dążyła do dywersyfikacji swoich źródeł przychodów i w 2015 r. za rekomendacją swojego byłego pracownika i członka zarządu podjęła decyzję o rozpoczęciu działalności gospodarczej w zakresie hurtowego obrotu olejem rzepakowym. Działalność w zakresie hurtowego obrotu olejem rzepakowym trwała od II kwartału 2015 r. do końca sierpnia 2016 r. Spółka odliczała podatek naliczony wykazany na fakturach zakupowych od dostawcy dokumentujących zakup oleju. W latach 2017-2019 działalność ta była przedmiotem kontroli celno-skarbowych. W wyniku przeprowadzonych kontroli organ podatkowy zakwestionował prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach otrzymanych od dostawcy, dokumentujących zakup oleju rzepakowego stwierdzając, że realizowane przez spółkę transakcje stanowiły część łańcucha, obejmującego transakcje dotknięte oszustwem podatkowym. W konsekwencji po stronie spółki powstała zaległość podatkowa z tytułu podatku od towarów i usług za okresy rozliczeniowe od stycznia do września 2016 r. oraz od kwietnia do grudnia 2015 r.

W ocenie organu celno-skarbowego spółka była ogniwem łańcucha firm uczestniczących w obrocie olejem rzepakowym, pełniąc rolę "brokera". W wyniku kontroli stwierdzono, że spółka nie nabyła prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na otrzymanych od dostawcy fakturach mających dokumentować nabycie oleju rzepakowego, w związku z czym niezasadnie pomniejszyła podatek do wpłaty o podatek, który nie został zapłacony do urzędu skarbowego. Organ w wyniku kontroli przywołał art. 86 ust. 1 i art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług dalej: ustawa o VAT). Organ podatkowy nie kwestionował rzeczywistego przebiegu transakcji zakupu oleju rzepakowego od dostawcy i w żadnym z ustaleń zawartych w wyniku kontroli nie padło stwierdzenie, że dostawy na rzecz spółki miały charakter fikcyjny. Również faktury dokumentujące dostawę oleju rzepakowego na rzecz spółki zostały wystawione zgodnie z przepisami ustawy o VAT i nie były w tym zakresie kwestionowane przez organ w toku kontroli celno-skarbowej. Organ wskazał, że w toku kontroli celno-skarbowej nie znaleziono wystarczających dowodów na to, iż osoby reprezentujące spółkę świadomie uczestniczyły w oszustwie podatkowym, jednakże stwierdzono, że osoby te przy dochowaniu należytej staranności powinny były wiedzieć, że realizowane przez spółkę transakcje stanowią część łańcucha, obejmującego transakcje dotknięte oszustwem podatkowym.

We wniosku o interpretację spółka podkreśliła, że uczestnicząc w zakwestionowanych transakcjach nie działała świadomie, a zaległe zobowiązanie powstało w sposób nieumyślny. Na skutek wniesionych korekt deklaracji w podatku VAT spółka dokonała spłaty nieodliczonego VAT. W związku z powyższym spółka chciała wiedzieć, czy podatek VAT naliczony, wykazany na fakturach od dostawcy, którego zasadność odliczenia od podatku VAT należnego zakwestionował organ w wyniku przeprowadzonych kontroli celno-skarbowych, tj. tzw. nieodliczony VAT, stanowi koszt uzyskania przychodów spółki w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: u.p.d.o.p.). Zdaniem spółki - tak.

W ocenie organu interpretacyjnego stanowisko to było nieprawidłowe. Organ stwierdził, że skoro spółka uczestniczyła w oszustwie podatkowym oraz nie dochowała należytej staranności to nie ma p...