NSA. Samo przechowanie pieniędzy na koncie to jeszcze nie depozyt

Sam fakt przelania pieniędzy na konto bankowe określonej osoby w celu ich przechowania i przekazania wskazanej przez wpłacającego innej osobie nie stanowi samodzielnie przesłanki do stwierdzenia, że doszło do powstania i wykonania czynności cywilnoprawnej depozytu nieprawidłowego, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w zw. z art. 845 Kodeksu cywilnego - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jan Grzęda, Sędzia NSA Jacek Brolik (spr.), Sędzia WSA (del.) Agnieszka Krawczyk, Protokolant Agnieszka Kulesza, po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2019 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Łodzi od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 8 marca 2017 r. sygn. akt I SA/Łd 932/16 w sprawie ze skargi R.B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 2 września 2016 r. nr [...] w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych oddala skargę kasacyjną.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 8 marca 2017 r., sygn. akt I SA/Łd 932/16, w sprawie ze skargi R. B. (dalej: skarżący) na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 2 września 2016 r. w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania w podatku od czynności cywilnoprawnych, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm., dalej: "p.p.s.a") uchylił zaskarżoną decyzję.

Stan faktyczny sprawy przyjęty przez Sąd pierwszej instancji przedstawia się następująco.

Decyzją z 2 września 2016 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.-P. z 6 czerwca 2016 r. określającą skarżącemu wysokość zobowiązania w podatku od czynności cywilnoprawnych w łącznej wysokości 21.522 zł z tytułu zawarcia umów depozytu nieprawidłowego. W uzasadnieniu wskazał, że w toku postępowania kontrolnego prowadzonego wobec małżonków w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatku dochodowego od osób fizycznych za 2013 r., Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Ł. ustalił, że na prywatny rachunek bankowy prowadzony przez [...] Bank [...] SA na rzecz skarżącego w roku 2013 wpłynęły w dniach 24 października, 13, 20, 23 i 30 grudnia 2013 r środki finansowe w łącznej kwocie 1.076.100 zł przekazane przez G.-S. Sp. z o.o. i O[...] Sp. z o.o. oraz PH "D." D. M. Do protokołu przesłuchania strony 30 marca 2015 r. skarżacy zeznał, iż w latach 2012-2013 nie prowadził działalności gospodarczej, był zatrudniony w spółce P.-M. zajmującej się handlem złomem na stanowisku zastępcy dyrektora ds. handlowych i logistyki i nie łączył go stosunek pracy z P.H. "D." D. M. ani z G.-S. Sp. z o.o. i O[...] Sp. z o.o. W ramach wykonywanych dla spółki P.-M. obowiązków służbowych jej udziałowiec D. M., jako jego bezpośredni przełożony, dokonywał przelewów środków pieniężnych z konta bankowego firmy na jego prywatne konto bankowe. Środki te, w ramach realizacji polecenia służbowego, były następnie przez niego wypłacane w formie gotówki i wpłacane do kasy spółki firmy P.-M. kasjerce – A.N. Wpłaty te dokumentowane były przez kasjerkę i księgowość spółki w formie raportów kasowych, podatnik natomiast nie otrzymywał dowodów KP. Powodem takiego postępowania był fakt, iż za sprzedaż złomu firmy otrzymywały zapłatę w formie przelewu, zaś zakup złomu płatny był głównie gotówką - należało więc dokonać jej transferu do kasy przedsiębiorstwa. Ze złożonych zeznań wynika także, iż analogiczna sytuacja dotyczyła przelewów środków pieniężnych z firmy PH "D." oraz G.-S. Sp. z o.o. i O[...] Sp. z o.o. Podatnik twierdził przy tym, iż nie wiedział, że przelewy pochodziły z różnych firm więc wszystkie wypłacone ze swojego rachunku bankowego środki pieniężne, wpłacał do kasy firmy P.-M. Sp. z o.o.

W piśmie z 16 kwietnia 2015 r. spółka P.-M. potwierdziła, że skarżący był w niej zatrudniony na umowę o pracę w okresie od 20 kwietnia 2009 r. do 31 grudnia 2014 r. Środki pieniężne, wpłacane przez firmę na prywatne konto skarżącego w otrzymanej ilości wypłacał, a następnie w gotówce przekazywał do kasy spółki. Nie był on uprawniony do dysponowania przelanymi na jego rzecz pieniędzmi w sposób inny niż wyżej opisany. Z kolei pismem z 16 kwietnia 2015 r. D. M. prowadzący działalność gospodarczą P.H. "D." wskazał, że podatnik nie był zatrudniony w jego firmie. Przelewy bankowe na prywatne konto podatnika wykonywane były w związku z wykonywaniem przez niego udzielonego mu zlecenia. Do pisma załączono raporty kasowe, bankowe dowody wpłaty wystawione dla skarżącego oraz historię operacji z rachunku bankowego należącego do D. M.

O[...] spółka z o.o., reprezentowana przez D. M. w piśmie z dnia 16 kwietnia 2015 r. poinformowała, że przelewy bankowe dokonane przez spółkę na prywatne konto skarżącego dokonywane były w związku z wykonywaniem przez niego udzielonego mu zlecenia, w ramach którego przedmiotowe środki finansowe były przez niego wypłacane z banku, a następnie w tej samej ilości wpłacane do kasy spółki w miejscu prowadzenia księgowości. Skarżący nie był uprawniony do dysponowania przelanymi środkami finansowymi w żaden inny sposób niż opisany powyżej. Do niniejszego pisma załączono analogiczne dokumenty jak powyżej. Również G.-S. sp. z o.o. poinformowała, że skarżący nie był w niej bezpośrednio zatrudniony świadczył jedynie pracę jako pracownik wynajęty od spółki P.-M. na podstawie umowy między przedsiębiorstwami na stanowisku zastępcy dyrektora ds. handlowych i logistycznych. W ramach wykonywanych obowiązków służbowych, na mocy udzielonego zlecenia, spółka G.-S. w 2013 r. dokonywała przelewów na jego prywatne konto. Wpłacone przez firmę środki finansowe podatnik w otrzymanej ilości wypłacał, a następnie w gotówce przekazywał do kasy spółki w miejscu prowadzenia księgowości. Czynności te miały na celu zapewnienie spółce środków finansowych na bieżące wydatki gotówkowe związane z obrotem złomem. Skarżący nie był uprawniony do dysponowania przekazanymi środkami finansowymi w żaden inny sposób niż wskazany powyżej. Do przedmiotowego pisma załączono analogiczne dokumenty jak w przypadku spółek wymienionych powyżej.

Postanowieniem z 5 października 2015 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego wszczął w stosunku do podatnika postępowanie w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych. Uznał, iż powyższe środki pieniężne stanowią depozyt nieprawidłowy i decyzją z dnia 6 czerwca 2016 r. określił skarżącemu wysokość zobowiązania w podatku od czynności cywilnoprawnych na łączną kwotę 6.000 zł:

Podatnik złożył odwołanie od powyższej decyzji, w którym zarzucił naruszenie art. 120, art. 121 § l i § 2, art. 122, art. 187 § 1 i art. 191 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. (test jednolity: Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm., dalej: "O.p."), poprzez błędną i niepełną ocenę materiału dowodowego, iż skarżący nie posiadał upoważnienia do rozporządzania pieniędzmi z rachunku bankowego, które wypłacał w ramach wykonywania polecenia służbowego, co w konsekwencji doprowadziło do uznania przez organ administracji, iż w niniejszej sprawie doszło do zawarcia umowy depozytu nieprawidłowego, naruszenie art. 845 Kodeksu cywilnego poprzez jego błędną wykładnię oraz niewłaściwe zastosowanie, czego skutkiem jest naliczenie należnego podatku od czynności cywilnoprawnych, podczas gdy w niniejszej sprawie nie zachodzą przesłanki dające podstawy do uznania, iż doszło do zawarcia umowy depozytu nieprawidłowego z uwagi na okoliczność braku upoważnienia do rozporządzania pieniędzmi wpłacanymi na rachunek bankowy w ramach wykonywanego polecenia służbowego.

Po rozpatrzeniu powyższego odwołania Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi zaskarżoną decyzją utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji. W uzasadnieniu podkreślił, że zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649, dalej: "u.p.c.c."), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają enumeratywnie w nim wymienione czynności cywilnoprawne, w tym umowa depozytu nieprawidłowego. Według organu odwoławczego, okoliczności sprawy wskazują, że dokonane na rachunek bankowy skarżącego wpłaty stanowią depozyt nieprawidłowy. Zgodnie z art. 199 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm., dalej: "O.p." ), organ podatkowy dokonuje ustalenia treści czynności prawnej z uwzględnieniem zgodnego zamiaru stron i celu czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności. Z przepisu art. 845 kc wynika, że jeżeli strony zawierają umowę, na podstawie której składający oddaje przechowawcy na przechowanie pieniądze bądź inne rzeczy oznaczone co do gatunku, ponadto z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać przedmiotem przechowania, jest to depozyt nieprawidłowy. Organ podatkowy wskazał, iż w świetle art. 199 § 2 O.p, jeżeli pod pozorem dokonania czynności prawnej dokonano innej czynności prawnej, skutki podatkowe wywodzi się z tej ukrytej czynności prawnej O istnieniu bowiem obowiązku w podatku od czynności cywilnoprawnych oraz o jego rodzaju rozstrzyga treść umowy i sposób jej realizacji.

W ocenie organu odwoławczego organ pierwszej instancji trafnie uznał, że z ustalonego w przedmiotowej sprawie stanu faktycznego wynika, iż podatnik swobodnie rozporządzał, dysponował środkami finansowymi, powierzonymi przez spółki, poprzez wypłatę tych środków z własnego konta bankowego (co udokumentowane jest historią operacji bankowych). Przekazanie omawianych środków finansowych na prywatny rachunek bankowy strony spełnia warunek oddania rzeczy na przechowanie.

Na powyższe rozstrzygnięcie podatnik wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, w której zarzucił:

  1. naruszenie art. 120, 121 § 1 i 2, 122, 187 § 1, 191 O.p. poprzez: błędną i niepełną ocenę materiału dowodowego, w sytuacji, gdy jego prawidłowa ocena prowadzi do wniosku, iż skarżący założył rachunek bankowy na potrzeby wykonywania poleceń służbowych swojego pracodawcy, nie posiadał upoważnienia do rozporządzania pieniędzmi z przedmiotowego rachunku bankowego, wskazane środki płatnicze wypłacał w ramach wykonywania polecenia służbowego, a następnie przekazywał w gotówce do kasy spółki, co w konsekwencji doprowadziło do uznania , iż w niniejszej sprawi doszło do zawarcia umowy depozytu nieprawidłowego, zaniechanie podjęcia wszelkich niezbędnych działań w celu wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym i przerzuceniu ciężaru dowodzenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia na skarżącego, pozbawienie skarżącego możliwości czynnego udziału w postępowaniu co skutkowało wydaniem wadliwej decyzji wobec braku możliwości weryfikacji zgromadzonego materiału dowodowego przez skarżącego,
  2. naruszenie przepisu art. 107 § 3 k.p.a. - poprzez niewłaściwe i niewyczerpujące uzasadnienie wydanej decyzji tj. nie uwzględnienie okoliczności wykonywania przez skarżącego poleceń służbowych, a także założenia przez skarżącego konta bankowego na potrzeby wykonywania obowiązków pracowniczych.
  3. naruszenie art. 845 k.c. poprzez jego błędną wykładnie oraz niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że zawarto umowę depozytu nieprawidłowego, czego skutkiem jest naliczenie należnego podatku od czyn...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »