NSA. Przedawnienie w podatku od spadków i darowizn

Skoro postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku uprawomocniło, a nabycie to nie zostało zgłoszone do opodatkowania, to nie wyklucza to uznania, że został spełniony warunek z art. 6 ust. 4 zdanie pierwsze ustawy o podatku od spadków i darowizn w zakresie określenia ponownego momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z nabyciem spadku w drodze dziedziczenia. Nie można zatem traktować "rozłącznie" podstawy ponownego powstania obowiązku podatkowego z art. 6 ust. 4 zdanie drugie u.p.s.d. bez uwzględnienia konsekwencji zastosowania art. 6 ust. 4 zdanie pierwsze ww. ustawy - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

W związku ze złożeniem przez podatniczkę we wrześniu 2020 r. zeznania podatkowego SD-3 zostało wszczęte postępowanie w sprawie ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia spadku po zmarłej w październiku 2013 r. matce. Wraz z zeznaniem do organu wpłynęła prośba o odstąpienie od sankcji za niezłożenie w terminie deklaracji podatkowej. W skład spadku po zmarłej wchodziło spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Postanowieniem z maja 2014 r. Sąd Rejonowy stwierdził, że podatniczka nabyła spadek po zmarłej matce w ½ części. Orzeczenie uprawomocniło się 14 czerwca 2014 r.

Naczelnik Urzędu Skarbowego stanął na stanowisku, że podatniczka, składając we wrześniu 2020 r. zeznanie SD-3, powołała się przed nim jako organem podatkowym na fakt nabycia majątku tytułem dziedziczenia, wobec czego nabył on prawo do wydania decyzji w przedmiocie ustalenia jej podatku od spadków i darowizn. Uznał, że jego kompetencja w tym zakresie uległa odnowieniu i przyjmując wartość podstawy opodatkowania, tj. ½ części wartości wchodzącego w skład spadku spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, ustalił podatniczce odpowiednią kwotę zobowiązania.

W treści wniesionego odwołania podatniczka zaznaczyła, że we wrześniu 2020 r. chciała uzyskać od organu pierwszej instancji zaświadczenie, iż podatek od spadku po zmarłej matce uległ już przedawnieniu. Otrzymała wówczas informację, że zgodnie podatek nie ulega przedawnieniu oraz że bieg przedmiotowego terminu rozpoczyna się od daty złożenia wniosku o wydanie zaświadczenia. Będąc zmuszoną do dokonania sprzedaży mieszkania po swojej matce, zdecydowała się na zapłacenie podatku, gdyż było to konieczne do otrzymania zaświadczenia niezbędnego do zawarcia umowy sprzedaży, co nie zmienia okoliczności, iż nie podzielała stanowiska organu.

Organ odwoławczy, Dyrektor Izby Administracji Skarbowej, utrzymał w mocy decyzję Naczelnika US. W uzasadnieniu wskazano, że we wrześniu 2020 r. wraz z zeznaniem podatkowym podatniczka złożyła pismo w którego treści wniosła o ustalenie jej zobowiązania podatkowego i odstąpienie od nałożenia sankcji za niezgłoszenie w terminie odpowiedniej deklaracji. Organ wyjaśnił, że nabycie przez podatniczkę spadku po jej matce nie zostało wcześniej zgłoszone do opodatkowania, a podatniczka nie skorzystała z możliwości całkowitego zwolnienia z zapłaty podatku w trybie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (dalej: u.p.s.d.). Podkreślił, że instytucja odnowienia obowiązku podatkowego, o której mowa w art. 6 ust. 4 zd. 2 u....