Akcja jako papier wartościowy zdematerializowany nie może być przedmiotem umowy pożyczki w rozumieniu art. 720 Kodeksu cywilnego, ale może być przedmiotem umowy nienazwanej zawartej w oparciu o zasadę swobody umów (art. 353¹ k.c. w związku z art. 720 § 1 k.c.) jako przedmiot umowy o korzystanie z papieru wartościowego (usługa finansowa). W takim przypadku przychód z korzystania z tej usługi powstanie zgodnie z art. 12 ust. 3c ustawy o CIT na ostatni dzień okresu rozliczeniowego, określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.

We wniosku o interpretację spółka wskazała, iż jest polskim rezydentem podatkowym, podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych oraz właścicielem zdematerializowanych akcji polskiej spółki akcyjnej notowanej na Giełdzie Papierów Wartościowych. Rozważa zawarcie umowy pożyczki papierów wartościowych z osobą prawną. Na podstawie tej umowy przeniesie na pożyczkobiorcę własność określonej liczby akcji, a pożyczkobiorca będzie zobowiązany do zwrotnego przeniesienia własności tej samej liczby takich samych akcji w terminie wynikającym z umowy. W czasie trwania umowy pożyczki, pożyczkobiorca jako właściciel akcji, będzie korzystał z tych akcji w pełnym zakresie (dotyczy to m.in. możliwości wykonania praw głosu z akcji będących przedmiotem pożyczki, może akcje umorzyć lub uzyskać dywidendę lub część majątku likwidacyjnego, jeżeli zostanie podjęta przez akcjonariuszy taka decyzja). Z tytułu umowy pożyczki wnioskodawcy przysługiwać będzie wynagrodzenie pieniężne. Podstawą umowy będzie art. art. 353¹ Kodeksu cywilnego i odpowiednio stosowany art. 720 k.c. Z uwagi na to, że akcje są akcjami zdematerializowanymi notowanymi na Giełdzie Papierów Wartościowych, umowa będzie rozliczana przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. przy udziale domu maklerskiego. W zakresie czynności związanych z umową dla tej operacji zastosowanie znajdą przepisy ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Umowa pożyczki nie będzie przewidywała zakazu zbywania pożyczonych akcji osobom trzecim. Pożyczkobiorca będzie zobowiązany do (zwrotnego) przeniesienia własności tej samej liczby akcji tej samej spółki akcyjnej w terminie wynikającym z umowy pożyczki. Dla pożyczkodawcy nie będzie istotne, co pożyczkobiorca zrobi z pożyczonymi akcjami. Jeżeli pożyczkobiorca np. umorzy akcje, będzie musiał skupić z rynku taką ich ilość, aby zwrócić wnioskodawcy taką samą ilość takich samych akcji. W przeciwnym razie narazi się na odpowiedzialność za naruszenie postanowień umowy. Zważywszy na fakt, że akcje są akcjami spółki publicznej, spółka z dużym prawdopodobieństwem wyklucza możliwość umorzenia akcji lub likwidacji spółki.

Strony przewidują, że umowa pożyczki będzie miała charakter długoterminowy, tj. dłuższy niż 1 rok, przy czym ostateczny termin zostanie ustalony w procesie negocjacyjnym. Wynagrodzenie zostanie określone w procesie negocjacyjnym i niewykluczone, że przy wsparciu biegłego. Wynagrodzenie nie będzie odpowiadało wartości rynkowej akcji z dnia przeniesienia na pożyczkobiorcę (tj. nie będzie można przyjąć, że jest to cena sprzedaży). W zależności od ostatecznego wyniku negocjacji z pożyczkobiorcą, spółka przewiduje, że wynagrodzenie będzie płatne okresowo w: ustalonych stosownie do potrzeb okresach rozliczeniowych, nie dłuższych niż rok, uwzględniających także przyjęty okres obowiązywania umowy pożyczki.

Spółka chciała wiedzieć czy umowa pożyczki akcji będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w którym momencie powinna rozpoznać przychód z tytułu wynagrodzenia z umowy pożyczki akcji oraz czy będzie podatnikiem z tytułu związanych z pożyczonymi akcjami, przypadających na nie dochodów uzyskanych przez pożyczkobiorcę w czasie obowiązywania umowy pożyczki.