NSA: Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości gruntów rolnych posiadanych przez przedsiębiorcę

Obowiązek uiszczania podatku od nieruchomości w najwyższej stawce wiąże się co do zasady z samym faktem posiadania gruntu (budynku lub jego części) przez przedsiębiorcę (sposób wykorzystania gruntu nie ma tu znaczenia). Jednak w przypadku gruntów sklasyfikowanych m.in. jako grunty rolne lub leśne, do objęcia ich podatkiem od nieruchomości konieczne jest spełnienie dodatkowej przesłanki, tj. zajęcia (wykorzystania) tychże gruntów na prowadzenie działalności gospodarczej.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Tomasz Kolanowski (sprawozdawca), Sędzia NSA Bogusław Dauter, Sędzia WSA del. Bogusław Wolas, Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2019 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej I. sp. z o.o. sp.j. z siedzibą w S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 22 września 2016 r. sygn. akt I SA/Sz 658/16 w sprawie ze skargi I. sp. z o.o. sp.j. z siedzibą w S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie z dnia 7 czerwca 2016 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości za 2009 r. oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 22 września 2016 r., sygn. akt I SA/Sz 658/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie oddalił skargę I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka jawna z siedzibą w S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie z dnia 7 czerwca 2016 r. w przedmiocie stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości za 2009 r.

Z przedstawionego przez Sąd I instancji stanu sprawy wynika, że decyzją z dnia 7 czerwca 2016 r., SKO w Szczecinie utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy K. z dnia 2 marca 2016r., którą określono podatnikowi zobowiązanie podatkowe w podatku od nieruchomości na 2011 rok w kwocie 101.216 zł.

Organy obu instancji, mając na uwadze zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanęły na stanowisku, że grunty podatnika, mimo ich oznaczenia w ewidencji gruntów i budynków symbolem RIVa, RIVb, RV, RVI oraz nieużytki, będące w posiadaniu Skarżącej, podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości wg stawki obowiązującej dla gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. W ocenie organów podatnik prowadził na przedmiotowych gruntach działalność typowo deweloperską, której celem było uzbrojenie działek gruntu, a po ich uzbrojeniu w gaz, energię elektryczną, wodę oraz przyłącze odprowadzenia ścieków komunalnych, zbycie na rzecz indywidualnych bądź zorganizowanych nabywców.

Organ wyjaśnił, że wyjątek wskazany w art. 2 ust.2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2006 r., Nr 121, poz. 844 ze zm., dalej "u.p.o.l."), należy w ten sposób wykładać, ze jeżeli w posiadaniu przedsiębiorcy są użytki rolne lub lasy, to co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, chyba że na prowadzenie działalności gospodarczej nie są zajęte, a nie są zajęte wtedy, gdy pomimo posiadania przez przedsiębiorcę są wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem klasyfikacyjnym.

Organ uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że wszystkie grunty objęte przedmiotową decyzją za okres od początku roku 2009 podlegały opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości jako zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej i w związku z tym nie podlegały w tym okresie opodatkowaniu podatkiem rolnym. Tym samym organ odmówił Spółce stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości na rok 2009, przyjmując do opodatkowania grunty wyszczególnione w decyzji jako grunty związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Nie zgadzając się z decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie Spółka wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie żądając uchylenia zaskarżonej decyzji.

Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie:

I. przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy, tj.

1. przepisów art. 121, 122, 180 §1, 181, 187 § 1, 188, 191 i 210 ustawy Ordynacja podatkowa (dalej "O.p.") polegające na braku wnikliwego zbadania i rozważenia wszystkich okoliczności sprawy i braku zgromadzenia w jej toku wyczerpującego materiału dowodowego, oraz dokonanie błędnych ustaleń faktycznych w szczególności przez:

- błędne ustalenie, że działki rolne posiadane przez Skarżącą były zajęte przez nią na działalność gospodarczą i powoływanie się przy tym przez organ podatkowy na okoliczności sprzeczne z materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach niniejszej sprawy,

- powoływanie się na stan działek, w tym uzyskiwane dla nich decyzje, w okresie późniejszym niż rozpatrywany w niniejszej sprawie,

- pominięcie wyjaśnień Skarżącej do "protokołu" organu podatkowego z dnia 7 sierpnia 2015 r., z których jasno wynika, że na żadnej nieruchomości nie wybudowano przyłączy, a ogrodzenie nieruchomości i to od jednej strony, zostało wzniesione przez osobę trzecią,

- błędne uznanie, że nieruchomości zostały przez Skarżąca uzbrojone, gdy uzbrojona była jedynie działka gruntu nr 132/1, na której wybudowano drogę z oświetleniem media i to jedynie tej działki dotyczą przytaczane przez organ w uzasadnieniu decyzji, pozwolenia na budowę instalacji, wykonane uzbrojenie czy też wykonana droga, a w dodatku wykonanie tych instalacji nastąpiło w latach późniejszych niż okres, którego dotyczy niniejsza sprawa,

- uznanie, że intencją Skarżącej było wykonywanie na nieruchomościach działalności gospodarczej, a także, że to intencje podatnika a nie podejmowane przez niego czynności faktyczne, stanowią o klasyfikacji gruntu dla celów podatku od nieruchomości, pomimo że wszystkie nieruchomości posiadają oznaczenie R w ewidencji gruntów, a Skarżąca zajmowała nieruchomości na prowadzenie działalności gospodarczej dopiero w momencie, gdy pojawiała się osoba chętna na ich zakup; w tym bowiem momencie rozpoczynały się procedury odrolnienia gruntu, uzyskiwania na niego pozwoleń na budowę i inne czynności faktyczne skutkujące utratą przez tą nieruchomość charakteru rolnego, w tym budowa,

- uznanie, że Skarżąca jako deweloper prowadziła działalność w istocie jak pośrednik nieruchomości, gdzie towarem miały być grunty rolne, w sytuacji gdy Skarżąca prowadziła działalność deweloperską polegającą na uzbrajaniu gruntów, budowie na nich domów, sprzedaży na rzecz osób trzecich, co prowadzi do uznania, że każdy deweloper posiadający tzw. "Bank ziemi" stanowiący np. działki rolne, który może w każdej chwili wykorzystać w ramach swoje działalności gospodarczej, niejako automatycznie ma zajęty ten grunt w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, nawet jeśli faktycznie nie dokonuje na tych działkach czynności skutkujących ich odrolnieniem,

- uznaniu, że zabudowa działki nr 132/129, która została zabudowana dopiero w 2013 r. (tłocznia ścieków), oraz działki nr 132/1 (droga, media i oświetlenie), może mieć wpływ na kwalifikację pozostałych nieruchomości w okresie, którego dotyczy niniejsza sprawa, jako zajętych na działalność gospodarczą Skarżącej,

- pominięcie okoliczności, że w okresie, którego dotyczy decyzja, nieruchomości Skarżącej nie były zabudowane i stanowiły grunt rolny, tak samo jak nie były zabudowane działki nr 132/129 i 132/1 (drogi, media i przepompownia), które zostały zabudowane dopiero w 2013 r. i dopiero począwszy od tego roku mogą być ewentualnie uważane za zabudowane instalacjami, które w ocenie organu podatkowego pełnią rolę wskazującą na zajęcie pozostałych nieruchomości (przedmiotu niniejszej sprawy) w ramach działalności gospodarczej Skarżącej; skoro w rozpatrywanym okresie inwestycje (uzbrojenie i drogi) na tych dwóch działkach nie były wykonane, to nie mogą one być uznawane za istniejące w tym roku i obejmujące, jak podkreśla organ podatkowy, cały kompleks nieruchomości,

- art. 173 O.p. przez sporządzenie protokołu z czynności oględzin, który nie może stanowić dowodu w sprawie z uwagi na braki formalne tego dokumentu polegające na nie uzyskaniu podpisów osób uczestniczących w tej czynności, dopuszczenia do udziału w czynności osób nieuprawnionych, stwierdzenia w protokole oględzin z 2015 r. stanu nieruchomości na rok 2015 r. w dodatku określonego błędnie, w szczególności w zakresie uzbrojenia nieruchomości czy ich ogrodzenia,

- art. 210 §4 O.p. przez sporządzenie uzasadnienia decyzji w sposób, z którego nie wynika jakie konkretne działki i konkretnie kiedy, zostały w ocenie organu zajęte pod działalność gospodarczą i co uniemożliwia weryfikację stanu faktycznego sprawy przyjętą przez organ.

II. przepisów prawa materialnego w postaci art. 2 ust. 2 u.p.o.l. przez jego błędną wykładnię i niezastosowanie polegającą na przyjęciu, że:

- grunty będące w posiadaniu Skarżącej, które są niezabudowane, pozbawione uzbrojenia, a jedynie przeznaczone pod ewentualną zabudowę z uwagi na decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, oznaczone symbolem R w ewidencji gruntów, są automatycznie zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej przez dewelopera,

- "zajęciem" jest już sam fakt, że stanowią one własność podmiotu, który zajmuje się obrotem nieruchomościami i budową na nich domów,

- brak faktycznego i trwałego odrolnienia nie jest wymagany do uznania, że nieruchomość utraciła rolny charakter, w sytuacji gdy przepis ten powinien być rozumiany w ten sposób, że grunty "zajęte" to grunty, na których w rzeczywistości wykonywane są czynności faktyczne, składające się na prowadzenie działalności gospodarczej, w szczególności wykonywana jest zabudowa tych gruntów lub inne czynności definitywnie zmieniające charakter tych nieruchomości (poprzez faktyczne odrolnienie).

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Szczecinie wniosło o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Oddalając skargę, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie podkreślił, że ustalenia dokonane przez organ nie naruszają zasad postępowania przewidzianych przepisami ustawy – Ordynacja podatkowa w stopniu wymagającym wyeliminowania zaskarżonej decyzji z obrotu prawnego, w związku z czym ustalenia te Sąd przyjął jako podstawę faktyczną rozstrzygnięcia. WSA w Szczecinie zgodził się z organem podatkowym, że przesądzającego znaczenia co do kwalifikacji spornych gruntów w sprawie nie mają dane z ewidencji gruntów i budynków, gdyż niepodważone ustalenia faktyczne organu, znajdujące w pełni oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym sprawy, wprost wskazują, że od momentu nabycia spornych działek (04.07.2007r.) Skarżąca Spółka zajmowała (wykorzystywała) wszystkie nabyte w lipcu 2007 r. działki, bez wyjątku, do prowadzenia swojej działalności gospodarczej. Zdaniem Sądu, od początku nabycia spornych gruntów (lipiec 2007 r.) wszystkie czynności (prawne i faktyczne) podejmowane przez Spółkę w związku z tymi działkami, stanowiły czynności składowe statutowej działalności gospodarczej Skarżącej, a ostatecznie zmierzały do realizacji celu gospodarczego Skarżącej, tj. sprzedaży spornych działek, bez wyjątku, i w efekcie osiągnięcia przychodu z tytułu realizacji tej statutowej działalności gospodarczej skarżącej Spółki (nabywanie nieruchomości w celu ich zbycia, po uprzednim ich uzbrojeniu), a świadczą o tym jednoznacznie wszystkie istotne w kontekście art. 2 ust. 2 u.p.o.l. elementy stanu faktycznego i argumentacja organu, znajdujące odzwierciedlenie w dowodach należycie powołanych przez organ w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Sąd I instancji obszernie te dowody omówił. Odniósł się także od kwestionowanego przez Spółkę protokołu z czynności oględzin.

W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku, w której zaskarżono go w całości, zarzucono:

1. na podstawie art. 174 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm., dalej "p.p.s.a.") – naruszenie prawa materialnego w postaci art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, poprzez przyjęcie, że:

a. grunty będące w posiadaniu Skarżącej, któ...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »