Opłatę z tytułu wzrostu wartości nieruchomości ustala się w razie łącznego wystąpienia dwóch przesłanek: 1) wzrostu wartości nieruchomości w następstwie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub jego zmiany, 2) zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat od dnia, w którym miejscowy plan lub jego zmiana stały się obowiązujące. Dopiero dokonana a nie przewidywana zmiana przeznaczenia nieruchomości, która następuje w dacie wejścia planu w życie upoważnia organ gminy do pobrania opłaty planistycznej.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak Sędziowie: Sędzia NSA Andrzej Wawrzyniak Sędzia del. WSA Krzysztof Dziedzic (spr.) po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 kwietnia 2017 r. sygn. akt IV SA/Wa 2712/16 w sprawie ze skargi P. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] lipca 2016 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2017 r., sygn. akt II SA/Wa 2712/16 uchylił zaskarżoną przez P. G. decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] lipca 2016 r., nr [...] w przedmiocie ustalenia jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, a także utrzymaną nią w mocy decyzję Zarządu Dzielnicy Wawer Miasta Stołecznego Warszawy z dnia [...] grudnia 2015 r., nr [...] i umorzył postępowanie administracyjne.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Pismem z dnia 26 stycznia 2015 r. Zarząd Dzielnicy Wawer m.st. Warszawy zawiadomił P. G. o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie ustalenia wzrostu wartości nieruchomości, a następnie decyzją z dnia [...] grudnia 2015 r., nr [...] ustalił jednorazową opłatę dla P. G., jako zbywcy 1/2 udziału w nieruchomości położonej w Dzielnicy Wawer m.st. Warszawy przy ul. P., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr [...] z obrębu [...], w wysokości 56.670,15 zł z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanej uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Odwołanie od tej decyzji wniósł P. G. argumentując, że nieruchomość została zbyta przed wejściem planu miejscowego w życie.

Rozpoznając odwołanie SKO w Warszawie, powołując się na treść art. 36 ust. 4 i art. 37 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2015r., poz. 199 ze zm.; dalej jako ustawa), wskazało, iż opłatę z tytułu wzrostu wartości nieruchomości ustala się w razie łącznego wystąpienia dwóch przesłanek: 1) wzrostu wartości nieruchomości w następstwie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub jego zmiany, 2) zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat od dnia, w którym miejscowy plan lub jego zmiana stały się obowiązujące. Kolegium wyjaśniło, iż zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy wysokość odszkodowania z tytułu obniżenia wartości nieruchomości, o którym mowa w art. 36 ust. 3, oraz wysokość opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, o której mowa w art. 36 ust. 4, ustala się na dzień jej sprzedaży. Obniżenie oraz wzrost wartości nieruchomości stanowią różnicę między wartością nieruchomości określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu obowiązującego po uchwaleniu lub zmianie planu miejscowego a jej wartością określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu obowiązującego przed zmianą tego planu lub faktycznego sposobu wykorzystywania nieruchomości przed jego uchwaleniem.

Kolegium podało, iż w niniejszej sprawie sprzedaż 1/2 udziału w nieruchomości oznaczonej jako dz. ew. nr [...] nastąpiła aktem notarialnym z dnia 23 grudnia 2014 r. za Rep. A Nr [...]. Aktualnie dla działki nr [...] obowiązuje "Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru Zbójnej Góry w rejonie ul. Fromborskiej", zatwierdzony uchwałą Rady m.st. Warszawy z dnia 16 października 2014 r., nr XCII/2348/48 (Dz. Urz. Woj. Mazowieckiego z 2014 r. poz. 10695). Plan ten wszedł w życie w dniu 28 grudnia 2014 r. W myśl zapisów tego planu przedmiotowa nieruchomość przeznaczona jest pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną na działkach z zielenią leśną (symbol planu [...]) oraz drogi publiczne (symbol planu - [...]). Uprzednio na tym terenie obowiązywał miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego Miasta Stołecznego Warszawy zatwierdzony uchwałą Rady m.st. Warszawy z dnia 28 września 1992 r., nr XXXV/199/92, zgodnie z którym ww. nieruchomość położona była na obszarze funkcjonalnym funkcji ochrony systemu przyrodniczego miasta (symbol planu [...]). Działka ta zgodnie z rejestrem gruntów stanowiła las, nie została dla niej wydana decyzja o warunkach zabudowy lub zgoda na przeznaczenie gruntów leśnych na cele nieleśne. Plan ten obowiązywał do 31 grudnia 2003 r., natomiast od 1 stycznia 2004 r. do czasu uchwalenia nowego planu działka nie była objęta żadnym planem zagospodarowania przestrzennego. Działka w dniu wejścia w życie planu była niezabudowana i stanowiła użytek leśny.

Odnosząc się do złożonego odwołania Kolegium wskazało, że opłata nie ma charakteru uznaniowego, a zatem w przypadku zaistnienia przesłanek z art. 36 i 37 ustawy organ ma obowiązek ją ustalić. Podkreśliło przy tym, że przepisy wiążą wzrost wartości nieruchomości z uchwaleniem planu miejscowego, a nie wejściem jego w życie.

Uwzględniając powołanym na wstępie wyrokiem skargę wniesioną przez P. G. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie podzielił stanowiska zaprezentowanego przez organy, że przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wiążą wzrost wartości nieruchomości z uchwaleniem planu miejscowego, a nie wejściem jego w życie.

W ocenie Sądu uwadze organów uszło, że zgodnie z art. 88 ust. 1 Konstytucji RP warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie. Zgodnie z ust. 2 art. 88 Konstytucji RP zasady i tryb ogłaszania aktów prawnych, w tym aktów prawa miejscowego, normuje ustawa. Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego w dacie wydanie zaskarżonej decyzji określała ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz.296). Stosownie do art. 2 ust. 1 tej ustawy ogłoszenie aktu normatywnego w dzienniku urzędowym jest obowiązkowe, a akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące,...