Zgodnie z generalną zasadą VAT, określoną w art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu tym podatnikiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport i import oraz wewnątrzwspólnotowe nabycie i wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. W określonych sytuacjach ustawodawca zrównał pod względem VAT świadczenie nieodpłatne z odpłatnym. Zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy za odpłatne świadczenie usług uznaje się również m.in. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Osobiste potrzeby pracownika

Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia „potrzeby osobiste”. Bez wątpienia jest ono bardzo pojemne i należy je dostosować do każdej konkretnej sytuacji. Można się jednak w tym zakresie posiłkować wyjaśnieniami zawartymi w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 25 stycznia 2016 r., nr ILPP1/4512-1-808/15-4/HW.

Organ skarbowy uznał w niej, że potrzebami osobistymi są takie, które dotyczą danej osoby i są jej prywatnymi potrzebami, a więc niezwiązanymi z prowadzoną przez tę osobę działalnością gospodarczą, statusem pracownika czy pełnioną funkcją. Dyrektor uznał, że można przyjąć, że potrzebami osobistymi są takie, których realizacja nie wiąże się w żaden sposób ze stosunkiem pracy, ich zaspokojenie zaś wynika wyłącznie z dobrej woli pracodawcy, który nie ma przecież obowiązku zaspokajania potrzeb osobistych pracownika. Przeciwstawne są im potrzeby pracownicze, których realizacja nie wynika z woli stron stosunku pracy, lecz których zaspokojenie jest obowiązkiem pracodawcy. Mają one źródło w przepisach prawa takich jak Kodeks pracy, regulacje innych ustaw dotyczących praw pracowniczych, przepisy bhp, układy zbiorowe pracy.

Organ skarbowy stanął na stanowisku, że jeżeli nieodpłatne świadczenie będzie – jak twierdzi – wpisywało się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wówczas przesłanka uznania takiej czynności nieodpłatnej za odpłatne świadczenie usług nie zostanie wypełniona. Jest to jednak uzależnione od konkretnych okoliczności występujących w danej sprawie.

Związek nieodpłatnego świadczenia z prowadzonym przedsiębiorstwem czyni takie działanie podatnika VAT nieopodatkowanym tym podatkiem.

Przykłady świadczeń na rzecz pracowników

1) Pranie odzieży roboczej pracowników

Zgodnie z art. 237⁹ § 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie odzieży roboczej. W takim przypadku z uwagi na istnienie wyraźnej normy prawnej nakładającej na pracodawcę obowiązek takich świadczeń związanych z odzieżą roboczą nie można się tu dopatrzyć jakiegokolwiek zaspokajania osobistych potrzeb pracownika. Jest to świadczenie pracodawcy, do którego jest on zobowiązany.

2) Przekazanie bonów towarowych

Sytuacja jest tutaj doś...