Ministerstwo Finansów przedstawiło wyjaśnienia, dotyczące ogólnych zasad dokonywania odpisów amortyzacyjnych i wartości niematerialnych i prawnych przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych.

1. Zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych

1.1. Ogólne zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych

Okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych

Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się - co do zasady - od wartości początkowej środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych (WNIP) począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki te wprowadzono do ewidencji, do końca tego miesiąca, w którym:

• następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową,

• postawiono je w stan likwidacji,

• zbyto je lub,

• stwierdzono ich niedobór.

Natomiast podatnik korzystający z jednorazowej metody amortyzacji ma możliwość dokonania odpisu amortyzacyjnego już w miesiącu, w którym środek trwały został wprowadzony do ewidencji.

Poza tym wyjątkowo dokonuje się również odpisów amortyzacyjnych od taboru morskiego w budowie, pomimo tego, że nie stanowi on środków trwałych w rozumieniu updof.

Odpisy amortyzacyjne od ujawnionych środków trwałych

Co do zasady podatnik obowiązany jest wprowadzić środek trwały do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych najpóźniej w miesiącu przekazania go do używania. Późniejsze - po dniu przyjęcia do używania - wprowadzenie składnika majątku do ww. ewidencji uznaje się za ujawnienie środka trwałego(art. 22d ust. 2 updof).

Odpisy amortyzacyjne od ujawnionych środków trwałych mogą być naliczane w ciężar kosztów uzyskania przychodów począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki te zostały wprowadzone do ewidencji.

Wybór metody amortyzacji

Podatnicy dokonują wyboru jednej z metod amortyzacji przed jej rozpoczęciem. Wybraną metodę stosują do pełnego zamortyzowania środka trwałego.

Częstotliwość dokonywania odpisów amortyzacyjnych

Odpisów podatnicy mogą dokonywać:

• w równych ratach co miesiąc,

• w równych ratach co kwartał albo

• jednorazowo na koniec roku podatkowego.

W ramach tej samej metody amortyzacji podatnik może w poszczególnych latach podatkowych zmieniać częstotliwość zaliczania odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów, np. w jednym roku podatkowym może dokonywać odpisów jednorazowo na koniec roku, a w następnym roku co miesiąc.

Częstotliwość dokonywania odpisów amortyzacyjnych dla poszczególnych środków trwałych może być różna.

1.2. Amortyzacja środków trwałych i WNIP wykorzystywanych sezonowo

Odpisów amortyzacyjnych od używanych sezonowo środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonuje się wyłącznie w okresie ich wykorzystywania.

Wysokość odpisu miesięcznego może zostać ustalona na dwa sposoby:

• przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie (w miesiącach używania składniki majątku ulegają przyśpieszonej amortyzacji, a odpis jest w tym przypadku równy odpisowi rocznemu),

• przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez 12 miesięcy w roku (następuje wówczas wydłużenie okresu amortyzowania)

W obu przypadkach odpisy ujmowane są w kosztach tylko w miesiącach wykorzystywania środków trwałych.

Przykład

Podatnik wykorzystuje środek trwały w każdym roku w okresie od czerwca do października (5 m-cy). Wartość początkowa środka trwałego wynosi 30.000 zł, a roczna stawka amortyzacyjna 20%.

I sposób ustalenia odpisów amortyzacyjnych

Podatnik ustalił roczny odpis amortyzacyjny w wys. 6.000 zł (30.000 zł x 20% = 6.000 zł).

Miesięczny odpis amortyzacyjny ustala poprzez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie. Miesięczny odpis amortyzacyjny wyniesie zatem 1.200 zł (6.000 zł : 5 m-cy).

Rocznie podatnik zaliczy do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne w wysokości 6.000 zł (1.200 zł x 5 m-cy).

II sposób ustalenia odpisów amortyzacyjnych

Podatnik ustalił roczny odpis amortyzacyjny w wys. 6.000 zł (30.000 zł x 20% = 6.000 zł).

Miesięczny odpis amortyzacyjny ustala poprzez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez 12 miesięcy w roku. Miesięczny odpis amortyzacyjny wyniesie 500 zł (6000 zł : 12).

Rocznie podatnik zaliczy do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne w wysokości 2.500 zł (500 zł x 5 m-cy).

1.3. Kontynuacja amortyzacji w przypadku przejęcia amortyzowanych składników majątku

Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów i metod amortyzacji dokonują:

• podmioty powstałe w wyniku zmiany formy prawnej, podziału albo połączenia podmiotów, o których mowa w art. 22g ust. 12 lub 13 updof,

• podmioty, które nabyły przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część w drodze wkładu niepieniężnego, jeżeli składniki majątku wchodzące w skład wkładu niepieniężnego były wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz WNIP podmiotu wnoszącego taki wkład,

• podmioty, które otrzymały w związku z likwidacją osoby prawnej lub spółki środki trwałe oraz WNIP, które uprzednio zostały wniesione do tej osoby prawnej lub spółki jako wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części,

• podmioty, które otrzymały w związku z likwidacją spółk...