Księgi handlowe krok po kroku (19) Trwała utrata wartości. Wycena po cenach netto. Waluty obce

Dokonując wyceny środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w ich wartości uwzględnimy między innymi odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Kiedy jednak mamy z nią do czynienia?

Trwała utrata wartości

Jak wyjaśnia ustawa o rachunkowości, trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego doprowadzającego wartość składnika aktywów wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku – do ustalonej w inny sposób wartości godziwej.

Przyczyną trwałej utraty wartości danego środka trwałego może być np. podjęcie decyzji o zaniechaniu określonej produkcji w jednostce. Maszyna stanie się w takim przypadku niepotrzebna. Do innych przyczyn zaliczyć możemy: zmianę technologii produkcji, likwidację środka trwałego lub też wycofanie z używania.

Dokonując analizy, czy nastąpiła trwała utrata wartości, czy też nie, jednostki – w myśl art. 10 ust. 3 ustawy o rachunkowości – mogą korzystać z Krajowego Standardu Rachunkowości nr 4 Utrata wartości aktywów. Jednostki zobowiązane do sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z MSR w tej kwestii powinny stosować natomiast Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 36 Utrata wartości aktywów.

Nie dokonuje się aktualizacji wartości środków trwałych, których wartość księgowa jest niższa od ich przewidywanej ceny sprzedaży netto.

Przeanalizujmy teraz krótko kwestię, w jaki sposób dokonywać księgowania trwałej utraty wartości. Otóż, wartość odpisu aktualizującego zmniejszającego wartość środka trwałego odnosi się w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Odbywa się to następującym zapisem:

• strona Wn konta 760 Pozostałe koszty operacyjne,
• strona Ma konta 070 Odpisy aktualizujące wartość środków trwałych.

Zastanawiasz się pewnie, co zrobić w sytuacji, gdy po jakimś czasie ta nasza nieużywana maszyna znowu zacznie być potrzebna. Przykładowo zarząd podejmie decyzję o wznowieniu pewnego rodzaju produkcji. Odpowiedź na to pytanie znajdziemy w przepisie art. 35c ustawy o rachunkowości. Zgodnie z jego treścią w razie ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizującego wartość aktywów, w tym również odpisu z tytułu trwałej utraty wartości, równowartość całości lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego zwiększa wartość danego składnika aktywów i podlega zaliczeniu odpowiednio do pozostałych przychodów operacyjnych lub przychodów finansowych.

Wycena aktywów po cenach netto

W sytuacji, gdy założenie kontynuacji działalności nie jest zasadne, to wycena aktywów jednostki następuje po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania. Wartości te nie mogą być wyższe od cen nabycia tych aktywów albo kosztów ich wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. W takim przypadku jednostka jest również obowiązana utworzyć rezerwę na przewidywane dodatkowe koszty i straty spowodowane zaniechaniem lub utratą zdolności do kontynuowania działalności.

Pewnie pamiętasz, ale na wszelki wypadek przypomnijmy w tym miejscu:

...