Kryptowaluty i podatki (12) Dokumentowanie i ujęcie w księgach rachunkowych

Pewne kategorie podatników zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Są to podmioty wymienione w art. 2 pkt 1 ustawy o rachunkowości. Prowadzenie ksiąg rachunkowych jest dużo bardziej skomplikowane i pracochłonne niż ma to miejsce w przypadku podatkowej księgi przychodów i rozchodów. W pierwszej kolejności trzeba jednak zauważyć, że ustawa o rachunkowości nie określa szczegółowego katalogu dokumentów księgowych, a jedynie określa jego podstawowe elementy.

Zgodnie bowiem z art. 20 ust. 2 ustawy o rachunkowości podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej, zwane dalej "dowodami źródłowymi":

1. zewnętrzne obce - otrzymane od kontrahentów;
2. zewnętrzne własne - przekazywane w oryginale kontrahentom;
3. wewnętrzne - dotyczące operacji wewnątrz jednostki.

W zakresie natomiast podstawowych elementów, które dokument księgowy musi zawierać trzeba sięgnąć do treści art. 21 ust. 1 ustawy, gdzie czytamy, że dowód księgowy powinien zawierać co najmniej:

1. określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego;
2. określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej;
3. opis operacji oraz jej wartość, jeżeli to możliwe, określoną także w jednostkach naturalnych;
4. datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą - także datę sporządzenia dowodu;
5. podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów;
6. stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania.

W tym miejscu warto również wskazać na treść art. 22 ust. 1 ustawy, gdzie podkreślono, że dowody księgowe powinny być rzetelne, to jest zgodne z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczej, którą dokumentują, kompletne, zawierające co najmniej dane określone w art. 21, oraz wolne od błędów rachunkowych. Niedopuszczalne jest dokonywanie w dowodach księgowych wymazywania i przeróbek.

W konsekwencji - jeżeli powyższe wymogi merytoryczne oraz formalne są spełnione, to każdy dokument stanowiący dowód przeprowadzenia transakcji związanej z kryptowalutą może stanowić dowód księgowy będący podstawą zapisów w księgach rachunkowych.

Tak też uważa resort finansów, co zostało potwierdzone w komunikacie „Skutki podatkowe obrotu kryptowalutami w PIT, VAT i PCC” z 04.04.2018 r., gdzie możemy przeczytać:

„Z tych względów np. wyciągi bankowe potwierdzające transakcje zakupu lub sprzedaży kryptowaluty wraz z załączonym wydrukiem z dokonanej transakcji z giełdowego profilu jednostki, uzupełnionym o podpis osoby, która w imieniu jednostki dokonała tej transakcji, mogą być uznane za dowód księgowy w rozumieniu ustawy.”

Ważne

Dokumenty spełniające kryteria określone w art. 21 oraz art. 22 ustawy o rachunkowości mogą być kwalifikowane jako dowód księgowy będący podstawą zapisów uzyskanych przychodów oraz poniesionych kosztów w księgach rachunkowych.

...