Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 15 stycznia 2016 r., sygn. II FSK 3162/13, zaprezentował korzystne dla podatników rozstrzygnięcie dotyczące możliwości powoływania się przez organy podatkowe na regulacje odnoszące się do pozorności czynności prawnych w sytuacji, gdy dokonane czynności mają charakter rzeczywisty, ale umotywowane są chęcią osiągnięcia korzyści podatkowej.

Zdaniem NSA, organy podatkowe są upoważnione do stosowania regulacji dotyczących pomijania skutków pozornej czynności prawnej (tj. art. 199a § 2 Ordynacji podatkowej) tylko wtedy, gdy sama transakcja nosi znamiona pozorności. W przeciwnym wypadku, w obecnym stanie prawnym, organy nie mogą skutecznie pominąć skutków podatkowych rzeczywistych czynności, nawet jeżeli są one nakierowane wyłącznie na osiągnięcie korzyści podatkowej.

W rozumieniu Ordynacji podatkowej pozorność czynności ma miejsce wówczas, gdy strony w celu ukrycia jednej czynności prawnej dokonują innej czynności prawnej. Tylko w takiej sytuacji – zdaniem NSA – organ podatkowy może na podstawie art. 199a § 2 wywodzić skutki podatkowe z ukrytej przez strony czynności prawnej.

W stanie faktycznym będącym przedmiotem analizy organy podatkowe uznały, że szereg czynności obejmujących wniesienie do spółki aportu w postaci przedsiębiorstwa, w skład którego wchodzą określone prawa do nieruchomości, a następnie dokonanie przez tę spółkę sprzedaży nabytego majątku na rzecz kolejnej spółki, jest pozbawiony racjonalnego uzasadnienia i – w ocenie organu – stanowi ukrytą sprzedaż tych praw dokonaną między pierwszą a ostatnią spółką. Poglądy organu podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku.

NSA nie podzielił tego stan...