Katastrofa ekologiczna na Odrze: Pomoc dla płatników składek

Od 30 września br., zgodnie z ustawą o szczególnym wsparciu podmiotów poszkodowanych w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze, każdy płatnik składek, spełniający określone warunki, może wnioskować o jednorazowe świadczenie. Wysokość świadczenia będzie zależna od liczby osób zgłoszonych do ubezpieczeń przez płatnika składek do dnia 31 lipca 2022 r. i pozostających w tych ubezpieczeniach w ostatnim dniu sierpnia br. Za każdego ubezpieczonego przysługuje bowiem kwota 3010 zł.

Ustawa określa zasady ustalania prawa do jednorazowego świadczenia pieniężnego za określony miesiąc przeznaczonego na ograniczenie niektórych skutków ekonomicznych związanych z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze oraz zasady jego wypłacania.

Szczegóły w rozporządzeniu RM

Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia:

1. płatników składek, którym przysługuje jednorazowe świadczenie, przez określenie:
   1. kodów, którymi była oznaczona na dzień 31 lipca 2022 r. pozarolnicza działalność według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako przeważająca,
   2. powiatów, na obszarze których znajdują się gminy, w których na dzień 31 lipca 2022 r. była prowadzona pozarolnicza działalność,
2. miesiąc, za który przysługuje jednorazowe świadczenie

- mając na względzie skutki związane z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze oraz obszary życia gospodarczego lub społecznego w szczególny sposób dotknięte tymi skutkami.

29 września 2022 r. w Dzienniku Ustaw zostało opublikowano rozporządzenie z dnia 29 września 2022 r. w sprawie określenia podmiotów, którym przysługuje jednorazowe świadczenie pieniężne przeznaczone na ograniczenie niektórych skutków ekonomicznych sytuacji ekologicznej na rzece Odrze (Dz.U. poz. 2020), zwane dalej rozporządzenie RM, w którym znajdują się ww. informacje.

Kto jest uprawniony

Jednorazowe świadczenie przysługuje płatnikowi składek, w rozumieniu art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, niebędącemu jednostką budżetową lub samorządowym zakładem budżetowym.

Płatnikiem składek jest więc m.in.:

• pracodawca - w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, w tym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym albo pobierania zasiłku macierzyńskiego, z wyłączeniem osób, którym zasiłek macierzyński wypłaca ZUS,
• ubezpieczony zobowiązany do opłacenia składek na własne ubezpieczenia społeczne,
• osoba prowadząca pozarolniczą działalność - w stosunku do osób współpracujących przy prowadzeniu tej działalności,
• osoba fizyczna, która korzysta z tzw. ulgi na start, tj. nie płaci przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej składek na ubezpieczenia społeczne - w stosunku do osób współpracujących przy prowadzeniu tej działalności,
• przedsiębiorstwo w spadku - w stosunku do pracowników i zleceniobiorców przedsiębiorstwa w spadku oraz osób przebywających na urlopie wychowawczym udzielonym w ramach stosunku pracy albo pobierających zasiłek macierzyński, z wyłączeniem osób, którym zasiłek macierzyński wypłaca ZUS.

Pełna lista płatników: ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych 

Płatnikowi przysługuje świadczenie jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. prowadził na dzień 31 lipca 2022 r. pozarolniczą działalność oznaczoną według polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako przeważającą;
   
   Oceny spełnienia tego warunku, w zakresie oznaczenia prowadzonej jako przeważająca działalności pozarolniczej według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, dokonuje się na podstawie danych zawartych w rejestrze REGON w brzmieniu na dzień 31 lipca 2022 r.
   
   Kody, którymi była oznaczona, na dzień 31 lipca 2022 r., pozarolnicza działalność według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako przeważająca, określone są w tabeli nr 1 na końcu artykułu (zgodnie z rozporządzeniem RM).
   
   Główny Urząd Statystyczny będzie przekazywał do ZUS informację, czy płatnik składek na dzień 31 lipca 2022 r. prowadził pozarolniczą działalność oznaczoną według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako przeważającą. Informacja ta będzie zawierała imię i nazwisko albo nazwę płatnika składek, jego NIP, REGON oraz kod według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007.
2. w terminie do dnia 31 lipca 2022 r. był zgłoszony jako płatnik składek z datą obowiązku opłacania składek nie późniejszą niż 1 lipca 2022 r.;
3. w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze, uzyskał przychód z działalności w rozumieniu przepisów podatkowych w sierpniu 2022 r. niższy o co najmniej 50% w stosunku do przychodu uzyskanego w jednym z dwóch miesięcy poprzedzających ten miesiąc albo w analogicznym miesiącu roku poprzedniego;
   
   ZUS będzie informował Szefa Krajowej Administracji Skarbowej o obniżeniu przychodu wykazanym w oświadczeniu płatnika składek. Natomiast Szef KAS będzie je badał i je potwierdzi lub poinformuje ZUS o rozbieżnościach z danymi posiadanymi przez Krajową Administracją Skarbową.
4. w terminie do dnia 31 lipca 2022 r. zgłosił co najmniej jedną osobę do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z datą powstania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych nie późniejszą niż 1 lipca 2022 r. i co najmniej jedna osoba pozostawała w tych ubezpieczeniach na ostatni dzień sierpnia 2022 r.;
5. w terminie do dnia 31 lipca 2022 r. zgłosił do ZUS co najmniej jeden adres prowadzenia pozarolniczej działalności na obszarze powiatów wskazanych w rozporządzeniu Rady Ministrów, na obszarze których znajdują się gminy, w których na dzień 31 lipca 2022 r. była prowadzona pozarolnicza działalność.
   
   Powiaty, na obszarze których znajdują się  gminy, w których, na dzień 31 lipca 2022 r., była prowadzona pozarolnicza działalność, określone są w tabeli nr 2 na końcu artykułu (zgodnie z rozporządzeniem RM).

Kto wypłaca świadczenie

Prawo do jednorazowego świadczenia ustala i wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

ZUS wypłaca jednorazowe świadczenie niezwłocznie po wyjaśnieniu ostatniej okoliczności mającej wpływ na prawo do świadczenia i jego wysokość, na rachunek bankowy zewidencjonowany na koncie płatnika składek. O kwocie wypłaconego jednorazowego świadczenia ZUS poinformuje na profilu informacyjnym (PUE).

Odmowa przyznania prawa do jednorazowego świadczenia następuje w drodze decyzji, przy czym od tej decyzji przysługuje odwołanie do właściwego sądu dla postępowań w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Wysokość świadczenia

Za każdego ubezpieczonego zgłoszonego w terminie do dnia 31 lipca 2022 r. do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z datą powstania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych nie późniejszą niż dzień 1 lipca 2022 r. poz...