Wpisanym na stałe w ryzyko gospodarcze jest brak bieżącego regulowania własnych zobowiązań. Przyczyną takiego stanu mogą być m.in. opóźnienia we wpływach ze sprzedaży produktów, towarów lub usług, ściągalność wierzytelności o małej skuteczności, zmiana trendów na rynku zbytu, wzrost poziomu konkurencji, chybione inwestycje. Skutkiem powyższych sytuacji mogą być: brak, niedopłata bądź opóźnienia w zapłacie podatków, niezłożenie deklaracji podatkowych, niewykonanie obowiązków formalno-podatkowych nakładanych przez ustawodawcę. Uchybienie wykonywania powyższych czynności może skutkować nałożeniem przez organ skarbowy na przedsiębiorcę kary grzywny.

Regulacje dotyczące wielkości kar i wyszczególnienia istoty powszechności wykroczeń oraz przestępstw skarbowych ustawodawca wymienia w rozdziale 3 i 4 działu I tytułu I (Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe), tj. w art. 20-52 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (dalej: k.k.s.).

W związku z rozporządzeniem Rady Ministrów z 14 września 2021 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2022 r. (Dz.U. poz. 1690) minimalne wynagrodzenie wzrosło do 3010 zł brutto, skutkiem czego zmianie uległy kary grzywien związane z wykroczeniami lub popełnieniem przestępstw skarbowych. Przypomnijmy, że w 2021 r. wynagrodzenie to wynosiło 2800 zł.

Przestępstwa i wykroczenia skarbowe

Kodeks karny skarbowy w art. 53 § 1 objaśnia, jak należy rozumieć czyn zabroniony – jest to zachowanie o znamionach określonych w Kodeksie karnym skarbowym, chociażby nie stanowiło ono przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego.

Przestępstwem skarbowym jest natomiast czyn zabroniony przez k.k.s. pod groźbą kary grzywny w stawkach dziennych, kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności. Z kolei wykroczeniem skarbowym jest czyn zabroniony przez k.k.s. pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekraczają pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia. Wykroczeniem skarbowym jest także inny czyn zabroniony, jeżeli kodeks tak stanowi.

W tym miejscu należy podkreślić, że w związku ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia rośnie kwota graniczna, co do której k.k.s. wskazuje, że mamy do czynienia z wykroczeniem skarbowym. W 2021 r., kwota ta dochodziła maksymalnie do 14 000 zł (5 x 2800 zł), natomiast w 2022 r. jest to kwota 15 050 zł (5 x 3010 zł).

Kary za wykroczenia skarbowe

Zgodnie z art. 47 § 1 k.k.s. karą za wykroczenia skarbowe jest kara grzywny określona kwotowo. Natomiast art. 48 określa, że:

• kara grzywny może być wymierzona w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, chyba że k.k.s. stanowi inaczej, czyli w 2022 r. od 301 zł do 60 200 zł,
• mandatem karnym można nałożyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających podwójnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, czyli maksymalnie w 2022 r. do 6020 zł,
• wyrokiem nakazowym można wymierzyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających dziesięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, czyli maksymalnie w 2022 r. do 30 100 zł.

Należy podkreślić, że art. 48 § 4 k.k.s. informuje jednocześnie o konieczności uwzględnienia stosunków majątkowych i rodzinnych sprawcy oraz jego dochodach i możliwościach zarobkowych w trakcie czynności nakładania kary grzywny lub mandatu karnego.

Kary za przestępstwa skarbowe

Nieco inaczej będą kształtować się kary wymierzone w wyniku popełnienia czynu zabronionego zaklasyfikowanego jako przestępstwo skarbowe. Zgodnie bowiem z art. 23 § 1 k.k.s., wymierzając karę grzywny, sąd określa liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki dziennej; jeżeli kodeks nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, najwyższa – 720, czyli w 2022 r. od 1003,30 zł do 28 895 040 zł.

Wyrokiem nakazowym można wymierzyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających wysokości 200 stawek dziennych, chyba że k.k.s. przewiduje karę łagodnie...