Rozliczanie faktur wystawionych przez poprzednika prawnego, jak również ich wystawianie w jego imieniu wynika z instytucji sukcesji podatkowej. Została ona uregulowana w art. 93–93e ustawy z 29 września 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 201, z późn.zm.). Zgodnie z art. 93 § 1 tej ustawy osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku łączenia się: 

1. osób prawnych, 
2. osobowych spółek handlowych, 
3. osobowych i kapitałowych spółek handlowych 

– wstępuje we wszystkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.

Jeżeli następuje przejęcie, zachodzi następstwo prawne oznaczające wstąpienie we wszystkie prawa, np. prawo do odliczenia podatku naliczonego, zwrot VAT na rachunek bankowy, jak również w obowiązki, np. wystawienia faktur poprzednika.

Obowiązek wystawienia faktury i złożenia deklaracji

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 1221, z późn.zm.) obowiązkiem podatnika jest wystawienie faktury dokumentującej sprzedaż towarów oraz świadczenie usług. Oznacza to, że w razie gdy z jakichkolwiek względów podatnik VAT nie wystawił takiego dokumentu, powinien to uczynić jego następca podatkowy. Jeżeli jest to faktura VAT dokumentująca czynności, dla których obowiązek podatkowy powstał przed dniem rozpoczęcia się następstwa prawnego, będzie to tzw. faktura zapomniana, a więc dokumentująca zdarzenie gospodarcze sprzed tego momentu; następca prawny powinien odwołać się do danych swego poprzednika prawnego. Powinny one zostać umieszczone w pozycji sprzedawcy, dane następcy prawnego jako wystawcy powinny zaś figurować w jakiejkolwiek wolnej pozycji faktury. Nowa nazwa podmiotu powinna znajdować się na fakturze od dnia następnego po dniu wpisania przekształcenia do KRS.

Spółka przekształcająca powinna ponadto kontynuować dotychczas stosowaną przez spółkę przekształcaną numerację faktur oraz faktur korygujących. Po wystawieniu konieczne staje się zaewidencjonowanie takiego dokumentu w rejestrze sprzedaży VAT poprzednika prawnego, z czego z kolei wyniknie obowiązek złożenia przez następcę prawnego korekty deklaracji VAT za poprzednika prawnego za stosowne okresy rozliczeniowe.

Ponieważ spółka przekształcana jest następcą prawnym spółki przekształconej, przysługuje jej także prawo do dokonania korekty deklaracji złożonej przez spółkę przekształcaną, co jest konsekwencją wystawienia „zapomnianych faktur”. Należy pamiętać, że w przypadku składania korekty deklaracji VAT przez następców konieczne będzie skorzystanie z formularzy obowiązujących w okresie, którego dotyczy korekta wraz z pisemnym uzasadnieniem skierowanym do właściwego miejscowo dla następcy prawnego naczelnika ur...