Dla skorzystania z prawa do obniżenia podatku naliczonego o podatek naliczony związany z nabyciem towarów i usług, podmiot musi spełnić kryteria umożliwiające uznanie go – dla tego rodzaju konkretnej czynności - za podatnika VAT funkcjonującego w ramach działalności gospodarczej. Podmiot już niezarejestrowany jako podatnik VAT czynny nie ma zatem prawnych możliwości obniżenia podatku należnego lub występowania o zwrot podatku naliczonego w przypadku, gdy prawo do odliczenia powstało w czasie gdy nie był on już zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Tak więc względy formalne stoją na przeszkodzie odliczeniu VAT z faktury otrzymanej już po zakończeniu działalności.

Likwidacja działalności gospodarczej przez czynnego podatnika VAT stanowi proces, z którym wiąże się spełnienie przez niego określonych obowiązków, do których należą:

• zgłoszenie informacji o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT na formularzu VAT-Z kierowanym do urzędu skarbowego właściwego w ostatnim dniu wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Podawana jest w nim:
  1. dokładna data zaprzestania wykonywania czynności. W razie likwidacji będzie to dzień zakończenia działalności podany na formularzu CEIDG.
  2. przyczyna zaprzestania działalności.

  Podstawę prawną stanowi art. 96 ust. 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

• konieczność przeprowadzenia remanentu likwidacyjnego na podstawie art. 14 ust. 5 ww. ustawy.
  
  Obejmuje on zakupy, przy nabyciu których podatnik miał prawo do odliczenia VAT i nie ma znaczenia czy z niego skorzystał. Jego zakresem są objęte:
  • towary handlowe i materiały,
  • wyposażenie,
  • środki trwałe.

  Wyceniony majątek podlega opodatkowaniu VAT, zaś datą powstania obowiązku podatkowego jest dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Wartość majątku do opodatkowania przenoszona jest do ostatniej składanej deklaracji VAT.

Jednakże moment formalnego zamknięcia działalności i wyrejestrowania firmy często nie wyznacza momentu uwolnienia się przez vatowca od zobowiązań powstałych w trakcie jej wykonywania. Nie jest bowiem rzadkością, iż faktury dokumentujące nabycie towarów lub usług na potrzeby prowadzonej działalności docierają już po dokonaniu formalnego zamknięcia i likwidacji firmy. Najczęściej sytuacje takie dotyczyć mogą faktur dokumentujących nabycie usług telekomunikacyjnych bądź mediów. Potwierdzają one nabycie takich usług w którymś z minionych okresów rozliczeniowych, lecz zostały wystawione już po zlikwidowaniu firmy. Udokumentowany w ten sposób zakup służył niewątpliwie działalności opodatkowanej, czyli podatek w niej wykazany miał z nią bezpośredni związek, ale czy vatowiec ma prawo go odliczyć?

Po likwidacji trudno odliczyć VAT

Podatnik w takim przypadku spełnia więc podstawowy warunek skorzystania z prawa do odliczenia VAT określony w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie natomiast z art. 86 ust. 2 pkt 1 powołanej ustawy kwota podatku wyrażona w otrzymanych fakturach podlega zakwalifikowaniu jako podatek naliczony. Z kolei na podstawie art. 86 ust. 10b pkt 1 ww. ustawy prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje nie wcześniej niż w ...