Działalność deweloperska a rachunkowość – projekt stanowiska KSR

Komitet Standardów Rachunkowości opracował projekt stanowiska pod roboczym tytułem „Działalność deweloperska”. Celem stanowiska jest wyjaśnienie zasad (polityki) rachunkowości, zgodnych z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz. U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.), oraz postanowień Krajowych Standardów Rachunkowości, stosowanych do prowadzonej przez deweloperów działalności deweloperskiej.

Jak wynika z analizy projektu, przedmiotem stanowiska są główne zasady ujmowania, wyceny i prezentacji informacji dotyczących aktywów, zobowiązań, przychodów i kosztów oraz wyniku finansowego działalności deweloperskiej prowadzonej przez deweloperów, bez względu na formę prawną tej działalności, w tym także przez kontynuujące działalność spółki celowe, powołane na czas oznaczony do realizacji jednego lub kilku przedsięwzięć deweloperskich, np. do budowy osiedla mieszkaniowego.

Podstawowe zasady

Projekt stanowiska zakłada m.in., że dla każdego odrębnego przedsięwzięcia deweloperskiego gromadzi się koszty jego wytworzenia. Przychody związane z takim przedsięwzięciem deweloperskim – w zależności od charakteru zawartej umowy deweloperskiej lub umów deweloperskich – mogą powstawać w różnych momentach. Z tej przyczyny konieczne jest przyjęcie takich zasad ujmowania wszystkich przychodów osiągniętych przez dewelopera i obciążających go kosztów osiągnięcia tych przychodów, które, umożliwiają dotrzymanie zasady współmierności sformułowanej w art. 6  ustawy o rachunkowości.

Rozliczanie i ujmowanie płatności

W przypadku gdy sprzedaż przedmiotu przedsięwzięcia deweloperskiego następuje na podstawie umowy o sprzedaż wyrobu gotowego, deweloper sprzedaje nieruchomości wybudowane lub ulepszone w ramach przedsięwzięcia deweloperskiego na ogół wielu nabywcom, z którymi zawarł odrębne umowy deweloperskie o nabycie oznaczonych części nieruchomości, z chwilą gdy będą one gotowe do przekazania nabywcom. W zależności od postanowień umowy nabywca wpłaca deweloperowi zaliczkę, która podlega zwrotowi w przypadku gdy deweloper nie ukończy budowy lub ulepszenia nieruchomości zgodnie z warunkami umowy lub gdy nabywca odstąpi od umowy przedwstępnej. Umówiona cena nabycia jest zwyczajowo wpłacana deweloperowi (zgodnie z harmonogramem stanowiącym integralną część umowy) w całości lub prawie w całości przed przekazaniem nabywcy przedmiotu przedsięwzięcia deweloperskiego. Kwotę otrzymanej zaliczki deweloper prezentuje w sprawozdaniu finansowym w pasywach bilansu jako „Zaliczki otrzymane na dostawy” (poz. B.III.2e).

Jeżeli przedmiot przedsięwzięcia deweloperskiego jest klasyfikowany jako umowa o usługę budowlaną lub umowa o  świadczenie usług, a deweloper sprzedaje nieruchomość budowaną lub ulepszaną w ramach przedsięwzięcia deweloperskiego wielu nabywcom, kwotę otrzymanej zaliczki deweloper prezentuje...