Czytanie sprawozdań finansowych (19) Wskaźniki w analizie przepływów pieniężnych

W celu utrzymania ciągłości realizowanych procesów gospodarczych przedsiębiorstwo powinno tak prowadzić swoją działalność, aby zachować płynność finansową. Pojęcie „płynności finansowej” nie jest rozumiane jednoznacznie. „Płynność” traktuje się jako zdolność do terminowego regulowania zobowiązań bieżących.

Często to pojęcie jest mylone z „wypłacalnością”, która oznacza zdolność do pokrycia łącznych długów posiadanym majątkiem. Wypłacalność jest czasem określana jako „płynność finansowa długoterminowa”. W literaturze „płynność finansowa długoterminowa” jest nazywana równowagą dochodową. Występuje wtedy, kiedy przedsiębiorstwo posiada zdolności do utrzymywania równoczesnego zjawiska dokonywania zakupów i regulowania zobowiązań finansowych, czyli jest to sytuacja, w której przyszłe wpływy przedsiębiorstwa zasadniczo przewyższają łączne wydatki, ale niekoniecznie jest to gwarancja istnienia płynności finansowej w krótkim okresie.

Z punktu widzenia płynności finansowej długoterminowej nie jest konieczne, aby pieniądze były dostępne natychmiastowo. Podmiot może wykazywać się równowagą dochodową, a jednocześnie nie posiadać krótkoterminowej płynności finansowej.

Od płynności finansowej należy także odróżnić „płynność majątku”, czyli tempo oraz zdolność do zmiany poszczególnych jego elementów na środki pieniężne. Tempo tej zmiany determinuje bowiem płynność finansową. Przedsiębiorstwa mogą posiadać majątek pokrywający zobowiązania bieżące w wysokim stopniu, jednak może on być na tyle trudny do spieniężenia, że nie mają one płynności finansowej.

Oczywiście nie wszystkie zobowiązania bieżące są wymagalne w danym momencie, część zobowiązań ma okres zwrotu w terminie późniejszym, nie dłuższym niż rok bilansowy. Przykładowo w marcu przedsiębiorstwo nie musi mieć jeszcze zdolności do spłaty grudniowej raty kredytu krótkoterminowego. Bieżące aktywa podlegają ciągłym zmianom na środki pieniężne, a dzięki procesowi rotacji ich poziom w grudniu może być wystarczający.

Pomiaru płynności finansowej można dokonać na różne sposoby. Najczęściej jednak służą do tego:

1. poziom zasobów bieżących aktywów oraz zobowiązań bieżących zawartych w bilansie,
2. gotówka operacyjna rejestrowana w rachunku przepływów pieniężnych,
3. metody mieszane, w których wykorzystywane są zasoby, oraz strumienie.

Do monitorowania płynności finansowej (statystycznie, na dany moment) wykorzystywana jest pierwsza grupa wskaźników. Chodzi tu o:

• wskaźnik bieżącej płynności finansowej,
• wskaźnik przyspieszonej płynności finansowej (tzw. wskaźnik szybki),
• wskaźnik środków pieniężnych,
• wskaźnik natychmiastowej płynności finansowej.

W praktyce bada się relacje nadwyżki środków pieniężnych do wybranych kategorii bilansowych i wynikowych oraz ocenia się ich zmiany w czasie i na tle branży. Do oceny kondycji finansowej z wykorzystaniem rachunku przepływów pieniężnych można użyć następujących grup wskaźników:

1. wskaźniki struktury cash flow,
2. wskaźniki wydajności gotówkowej,
3. wskaźniki wystarczalności gotówkowej.

Wskaźniki struktury cash flow

Wskaźnik zdolności generowania operacyjnych przepływów netto charakteryzuje zdolność przedsiębiorstwa do generowania gotówki z działalności podstawowej. Wartość tego wskaźnika w dużym stopniu zależy od branży. Wyższa wartość wskaźnika świadczy o większym wykorzystaniu podstawowej działalności operacyjnej do generowania środków pieniężnych.

...