Często zdarza się, że w celu zwiększenia sprzedaży podmioty gospodarcze mające sieć punktów sprzedaży dokonują sprzedaży bonów towarowych, tj. dokumentów na okaziciela o określonej wartości nominalnej, uprawniających do bezgotówkowego zakupu towarów w tych punktach. Nabywcami takich bonów są najczęściej osoby fizyczne, które nabywają przedmiotowe bony poprzez zapłatę ich ceny nominalnej. Czy na płaszczyźnie VAT sprzedaż takich bonów, uprawniających do bezgotówkowego zakupu towarów, i otrzymanie zapłaty nie powodują powstania obowiązku podatkowego?

Odpowiedzi należy szukać w przepisach ustawy o VAT. Opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów – stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT – rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Towarami są rzeczy ruchome oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Świadczenie usług to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Generalnie sprzedaż bonów, które uprawniają do bezgotówkowego zakupu towarów – przy uwzględnieniu wyżej wskazanych przepisów ustawy o VAT – nie stanowi ani dostawy towarów, ani świadczenia usług, i tym samym nie mieści się w katalogu czynności opodatkowanych VAT. Bon towarowy można nazwać dokumentem uprawniającym jego posiadacza do nabycia towarów w oznaczonym terminie, w określonym przedsiębiorstwie. Bon nie jest towarem, lecz tylko dokumentem zastępującym środek pieniężny, którym można zapłacić za nabywane towary. Sprzedaż bonów nie stanowi też świadczenia usług. Bony same w sobie nie zaspokajają żadnych potrzeb – nie stanowią autonomicznego świadczenia, a to przecież świadczenie jest elementem konstytutywnym usługi.

W podatku od towarów i usług generalną zasadą jest, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem wyjątków wskazanych w ustawie. Jeżeli natomiast dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. Mając to na uwadze, stwierdzić należy, że w momencie sprzedaży bonów uprawniających do bezgotówkowego zakupu towarów podatnicy nie wykonują czynności podlegającej opodatkowaniu VAT, a tym samym czynność ta nie powoduje powstania obowiązku ...