Podatek od nieruchomości

Podatek od nieruchomości należy do grupy podatków majątkowych. Oznacza to, że jest podatkiem wiążącym się z posiadaniem gruntu, budynku, czy budowli. Nie jest on natomiast w żaden sposób uzależniony od dochodów, ani też korzyści uzyskiwanych z danej nieruchomości. Obowiązek zapłaty tego podatku wynika z samego faktu władania nieruchomością, co wynika z uregulowań ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844, z późn. zm.), która nie przewiduje możliwości modyfikowania obowiązku podatkowego ze względu na osobę podatnika.

Podatnicy

Podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące właścicielami, posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych, czy też będące użytkownikami wieczystymi gruntów. Podatnikami są również posiadacze nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:

- wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości,
- jest bez tytułu prawnego, przy czym obowiązek podatkowy dotyczący przedmiotów opodatkowania wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe - ciąży odpowiednio na jednostkach organizacyjnych Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa i jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych, faktycznie władających nieruchomościami lub obiektami budowlanymi.

Współwłasność

Nieruchomość będąca przedmiotem współwłasności stanowi odrębny przedmiot opodatkowania, niezależnie od tego, czy osoby będące jej współwłaścicielami posiadają prawo do innych gruntów lub budynków. Decyzja organu podatkowego (w przypadku osób fizycznych) bądź deklaracja (w przypadku osób prawnych) w sprawie podatku dotyczyć zatem może wyłącznie nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności.

Taki sposób opodatkowania wspólnej nieruchomości wynika ze szczególnego rodzaju odpowiedzialności, jaka wiąże się ze współwłasnością. Jest to odpowiedzialność solidarna, co oznacza, że organ podatkowy może żądać, niezależnie od ustaleń między zobowiązanymi, uiszczania całości lub części podatku od wszystkich właścicieli łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna. Przy czym zapłata przez któregokolwiek z podatników zwalnia z obowiązku pozostałych. Zobowiązanie wszystkich dłużników podatkowych istnieje, aż do całkowitego uregulowania należności. Solidarność przejawia się także w tym, że organy podatkowe wymierzają podatek osobom fizycznym, w kwocie całościowej w jednej decyzji skierowanej do wszystkich współwłaścicieli. Organ nie może podzielić tej kwoty między zobowiązanych stosownie do ich udziałów we współwłasności.

Jeżeli jednak wyodrębniono własność lokali, obowiązek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości od gruntu oraz części budynku stanowiących współwłasność ciąży na właścicielach lokali w zakresie odpowiadającym częściom ułamkowym wynikającym ze stosunku powierzchni użytkowej lokalu do powierzchni użytkowej całego budynku.

Zwolnienia podmiotowe

Od podatku od nieruchomości zwalnia się:

1) uczelnie, zwolnienie nie dotyczy przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą,
2) szkoły, placówki, zakłady kształcenia i placówki doskonalenia nauczycieli - publiczne i niepubliczne oraz organy prowadzące te szkoły, placówki i zakłady, z tytułu zarządu, użytkowania lub użytkowania wieczystego nieruchomości szkolnych; zwolnienie nie dotyczy przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą inną niż działalność oświatowa,
3) placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk; zwolnienie nie dotyczy przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą,
4) prowadzących zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej - w zakresie przedmiotów opodatkowania zgłoszonych wojewodzie, jeżeli zgłoszenie zostało potwierdzone decyzją w sprawie przyznania statusu zakładu pracy chronionej lub zakładu aktywności zawodowej albo zaświadczeniem - zajętych na prowadzenie tego zakładu, z wyjątkiem przedmiotów opodatkowania znajdujących się w posiadaniu zależnym podmiotów niebędących prowadzącymi zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej,
5) jednostki badawczo-rozwojowe, z wyjątkiem przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą,
6) przedsiębiorców o statusie centrum badawczo-rozwojowego uzyskanym na zasadach określonych w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej w odniesieniu do przedmiotów opodatkowania zajętych na cele prowadzonych badań i prac rozwojowych; z tytułu tego zwolnienia jednostkom samorządu terytorialnego przysługuje z budżetu państwa zwrot utraconych dochodów za przedmioty opodatkowania, które podlegają opodatkowaniu i nie są z niego zwolnione na podstawie innych przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych,
7) Polski Związek Działkowców, z wyjątkiem przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą.

Przedmiot opodatkowania

Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane:

1) grunty,
2) budynki lub ich części,
3) budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają również:

1) pod warunkiem wzajemności - nieruchomości będące własnością państw obcych lub organizacji międzynarodowych albo przekazane im w użytkowanie wieczyste, przeznaczone na siedziby przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i innych misji korzystających z przywilejów i immunitetów na mocy ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych,
2) grunty pod wodami powi...