Orzecznictwo: Żądanie wznowienia postępowania

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy prawidłowo wskazał w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że okoliczności na które powoływała się strona wskazując jako przesłankę wznowieniową art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej albo nie stanowiły okoliczności nowych, nieznanych organowi, który wydał zaskarżoną decyzję (co miało miejsce przy podnoszeniu uchybień procesowych dotyczących przesłuchiwania świadków S. J... i M. Ł...) i były objęte prawomocną kontrolą sądów administracyjnych, albo też nie mogły być w ogóle rozpatrywane w kontekście tego przepisu, gdyż sprowadzały się do ustaleń faktycznych i prawnych, zawartych w decyzjach Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej z dnia 18 lipca 2006 r. dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych za 2000 r. oraz podatku od towarów i usług za październik i grudzień 2000 r. , a więc wydanych po zakończeniu postępowania decyzją z dnia 21 października 2002 r., które zresztą nie zmieniały ustaleń wynikających z tej decyzji w zakresie podatku od towarów i usług za luty 2001 r.

Przedmiotem skargi kasacyjnej Jerzego M... jest wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 19 lutego 2008 r., sygn. akt I SA/Bd 842/07, mocą którego w oparciu o art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 że zm.) - zwanej dalej P.p.s.a. - oddalono jego skargę na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 24 października 2007 r. w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji ostatecznej określającej podatek od towarów i usług za luty 2001 r.

W motywach wyroku Sąd przedstawił przebieg postępowania oraz stan sprawy. Wskazał, że decyzją z dnia 28 czerwca 2002 r. Urząd Skarbowy we Włocławku określił Skarżącemu z tytułu podatku od towarów i usług za luty 2001 r. nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy w wysokości 4.198 zł. Decyzją z dnia 21 października 2002 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy utrzymała orzeczenie organu pierwszej instancji w mocy. Skargę na tę decyzję organu drugiej instancji oddalił OZ NSA w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 5 czerwca 2003 r., sygn. akt SA/Bd 387/03. Skargę kasacyjną od tego wyroku oddalił Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 18 maja 2004 r., sygn. akt FSK 85/04.

Pismem z dnia 28 marca 2007 r. strona wystąpiła do Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy o wznowienie postępowania zakończonego decyzją z dnia 21 października 2002 r., z uwagi na wystąpienie przesłanek wymienionych w art. 240 § 1 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm.) - zwanej dalej Ordynacją podatkową. W ocenie strony nowymi okolicznościami w sprawie było wydanie przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 18 lipca 2006 r. dwóch decyzji podatkowych - w zakresie podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób fizycznych, których wynikiem było stwierdzenie nadpłaty. Zdaniem skarżącego przyjęcie przez organy podatkowe, że przeprowadził on pozorną transakcję polegającą na sprzedaży i odkupieniu maszyn wyłącznie w celu uzyskania większego zwrotu podatku od towarów i usług było bezzasadne, gdyż jego działanie w istocie doprowadziło do zwiększenia korzyści finansowych, których się nie spodziewał. Ponadto okolicznością uzasadniającą wznowienie postępowania był w ocenie strony fakt, że sąd cywilny nie wydał orzeczenia dotyczącego ważności przedmiotowej transakcji oraz fakt, że sporna decyzja została wydana z naruszeniem art. 247 § 1 pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej.

Dyrektor izby Skarbowej w Bydgoszczy postanowieniem z dnia 8 maja 2007 r. wznowił postępowanie. Następnie decyzją z dnia 4 lipca 2007 r. odmówił uchylenia decyzji ostatecznej Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 21 października 2002 r. w związku z niestwierdzeniem istnienia przesłanek z art. 240 § 1 pkt 5 i 6 Ordynacji podatkowej,

W wyniku złożonego odwołania decyzją z dnia 24 października 2007 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy utrzymał w mocy swoją decyzję z dnia 4 lipca 2007 r. W uzasadnieniu organ stwierdził, że warunkiem wznowienia postępowania jest udowodnienie, iż było ono dotknięte wadą wskazaną w art. 240 Ordynacji podatkowej, co w tej sprawie nie miało miejsca.

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy podniósł, że w sprawie nie zostały ujawnione nowe, istotne okoliczności, o których strona, jak o organ wydający decyzję nie wiedziały, w dniu jej wydania. Ponadto powołane przez podatnika decyzje nie zmieniły stanu faktycznego sprawy, przeciwnie - potwierdziły, że zakwestionowane transakcje miały charakter pozorny. Odnosząc się do zarzutu braku orzeczenia sądu cywilnego w zakresie stwierdzenia pozorności tych czynności prawnych organ podkreślił, źe w wyroku NSA OZ w Bydgoszczy z dnia 5 czerwca 2003 r., sygn. akt SA/Bd 387/03, Sąd wskazał, że organy podatkowe są uprawnione do określenia konsekwencji pozorności czynności prawnej na gruncie prawa publicznego. Nie podzielił także stanowiska strony o naruszeniu innych przepisów Ordynacji podatkowej, w tym art. 120, art. 180 § 1, art. 187 i art. 188. Odpowiadając na zarzut naruszenia art. 247 § 1 pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej organ odwoławczy stwierdził, że przepis ten rozstrzyga o warunkach stwierdzenia nieważności, a więc nie ma związku z niniejszą sprawą.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy strona zarzuciła wskazanej wyżej decyzji Dyrektora izby Skarbowej w Bydgoszczy naruszenie art. 240 § 1 pkt 5 i 6 Ordynacji podatkowej poprzez błędną interpretację tych przepisów, a także art. 180 § 1, art. 187 § 1 i art. 188 tej ustawy poprzez uchylanie się od przeprowadzenia wniosków dowodowych istotnych dla wyniku niniejszej sprawy. Ponadto podniosła naruszenie art. 247 § 1 pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej poprzez jego nieuwzględnienie, mimo że decyzje zostały wydane z naruszeniem przepisów o właściwości miejscowej i rzeczowej organów pierwszej i drugiej instancji tj. z naruszeniem art. 15 tej ustawy, poprzez orzekanie w sprawach cywilnoprawnych, dotyczących firm z siedzibą w L... i W... oraz zostały wydane bez podstawy prawnej, co wynika z uchwały składu siedmiu sędziów NSA z dnia 24 listopada 2003 r., sygn. akt FSA 3/03. Skarżący zarzucił również temu orzeczeniu naruszenie zasad postępowania wynikających z art. 120-125 Ordynacji podatkowej.

W uzasadnieniu Skarżący podkreślił, że w sprawie wyszły na jaw nowe okoliczności i dowody w sprawie, skutkujące wznowieniem postępowania. Jego zdaniem stan wiedzy organów w postępowaniu zakończonym decyzją z dnia 21 października 2002 r. oraz orzekających sądów odbiegał od rzeczywistego. Zarzucił organom podatkowym matactwo faktami oraz świadome wprowadzenie sądu w błąd.

Podtrzymał też stanowisko, że nową okolicznością i dowodem w sprawie było wydanie przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 18 lipca 2006 r. dwóch decyzji podatkowych - w zakresie podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób fizycznych. Zdaniem Skarżącego, przyjęcie przez organy podatkowe, że przeprowadził pozorną transakcję polegającą na sprzedaży i odkupieniu maszyn, wyłącznie w celu uzyskania większego zwrotu podatku VAT, było bezzasadne gdyż doprowadziło do zwiększenia korzyści finansowych, których się nie spodziewał. Taka okoliczność, w jego ocenie, stanowiła dostateczną przesłankę wznowienia postępowania na podstawie art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej.

Ponadto Skarżący podniósł, że organy podatkowe w postępowaniu zakończonym decyzją z dnia 21 października 2002 r. zakwestionowały jedynie faktury dokumentujące odkupienie przez niego maszyn od firmy K…, natomiast nie kwestionowały przeniesienia własności na rzecz tej firmy. Z tego względu domniemanie organów, że cały dokonany obrót maszynami był fikcyjny, było niezasadne. Skarżący podniósł również, że decyzja została wydana bez wymaganego prawem stanowiska sądu cywilnego, a ponadto naruszono przepisy o właściwości rzeczowej i miejscowej, bowiem nie uzyskano stanowiska organów podatkowych właściwych dla jego kontrahentów. Wskazał przy tym, powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych, że w przypadku wznowienia postępowania, możliwe jest również stwierdzenie nieważności decyzji na podstawie art. 247 § 1 pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej.

Skarżący zarzucił również Dyrektorowi Izby Skarbowej w Bydgoszczy naruszenie art. 180 § 1, art. 187 i art. 188 Ordynacji podatkowej, poprzez odmowę przesłuchania świadków.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wniósł o jej oddalenie i podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę. Na wstępie wyjaśnił charakter prawny instytucji wznowienia postępowania podatkowego, uregulowanej w art. 240 § 1 Ordynacji podatkowej, podkreślając przy tym, że postępowanie wznowieniowe nie może być wykorzystywane do pełnej merytorycznej kontroli decyzji.

W dalszej kolejności Sąd wskazał, że pomimo faktu uprawomocnienia się decyzji ostatecznej przed wejściem w życie przepisów ustawy z dnia 12 września 2002 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 169, poz. 1387, ze zm.), stosownie do art. 24 § 1 tej ustawy, do instytucji wznowienia postępowania w niniejszej sprawie będą miały zastosowanie przepisy Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2003 r.

Przechodząc do kwestii wznowienia postępowania Sąd przede wszystkim podkreślił, że wniosek skarżącego dotyczył/postępowania zakończonego decyzją ostateczną, na którą skargę oddalił NSA OZ w Bydgoszczy (wyrok z dnia 5 czerwca 2003 r., sygn. akt SA/Bd 387/03), a następnie skargę kasacyjną od tego wyroku oddalił Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z dnia 18 maja 2004 r., sygn. akt FSK 85/04). Wyrok oddalający skargę wyłącza możliwość zastosowania trybów nadzwyczajnych, gdy przyczyny tej wadliwości mogły być zbadane przez sąd. Sąd w toku postępowania sądowoadministracyjnego z urzędu bierze pod uwagę ewentualną nieważność postępowania administracyjnego, tj. przesłanki z art. 247 § 1 Ordynacji podatkowej. Podobnie jest z okolicznościami wymienionymi w art. 240 § 1 pkt 3, 4 i 6 Ordynacji podatkowej. Ponieważ są to okoliczności dotyczące czasu wydania decyzji i nie powstaną one później, powinny być wyjaśnione w postępowaniu sądowym. To powoduje, że jedynie podstawy zawarte w pkt 1, 2, 5 i 7 art. 240 § 1 Ordynacji podatkowej mogły stanąć u podstaw wznowienia niniejszego postępowania. Z tych samych przyczyn nie jest możliwym - po wyroku oddalającym skargę - stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej. Powyższe oznacza, że organ winien był odmówić wznowienia postępowania w oparciu o art. 240 § 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej z uwagi na nieistnienie tej podstawy. Uchybienie to jednak nie ma wpływu na wynik sprawy - organ podatkowy prawidłowo bowiem rozstrzygnął wskazując inne przyczyny nieistnienia tej podstawy. Podobny wniosek Sądu dotyczył zarzutów w zakresie stwierdzenia nieważności decyzji z 28 czerwca 2002 r.

Sąd nie podzielił także stanowiska strony o zaistnieniu podstawy wznowienia z art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej. Podniósł, że w ramach tej przesłanki Skarżący wskazał:

  •   uchybienia procesowe w zakresie przesłuchania Sławomira J... i Marka Ł... w postępowaniu prowadzonym przez Urząd Skarbowy we Włocławku, które miały spowodować naruszenie zasady czynnego udziału strony w postępowaniu,
  •   decyzje Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej z dnia 18 lipca 2006 r. w przedmiocie określenia dochodu za 2000 r. oraz w zakresie podatku od towarów i usług za październik i grudzień 2000 r., których konsekwencją było powstanie nadpłaty i z których, zdaniem podatnika, wynikało, że mimo, że miał dokonywać czynności pozornych to nie uchylał się od opodatkowania.

Sąd podkreślił, że kwestia naruszenia zasady czynnego udzi...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »