Szacunkowe określenie podstawy opodatkowania - zgubne skutki remanentów

Wyrokiem z dnia 28 września 2005 r. sygn. akt I SA/Sz 22/05 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie oddalił skargę Mariusza B na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Szczecinie z dnia 30 listopada 2004 r. Nr PP.2-4407/148/04/BPL w przedmiocie podatku od towarów i usług za okres od stycznia do grudnia 2002 r.

W uzasadnieniu wyroku Sąd w pierwszej kolejności omówił przebieg dotychczasowego postępowania w sprawie. W tych ramach, nawiązując w punkcie wyjścia do wskazanej wyżej decyzji organu odwoławczego, odnotował w szczególności, że utrzymała ona w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w Wałczu z dnia 30 sierpnia 2004 r. Nr 11/4400-48-6/04 określającą Mariuszowi B zobowiązania podatkowe w podatku od towarów i usług za miesiące od stycznia do kwietnia, a także sierpień oraz listopad i grudzień 2002 r., nadto zaś nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny miesiąc za maj, wrzesień i październik 2002 r. oraz nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy za czerwiec i lipiec 2002 r.

Rozstrzygnięcia te były konsekwencją kontroli przeprowadzonej u Podatnika i analizy jego działalności gospodarczej. W tych ramach ustalono bowiem, że koszt własny sprzedanych towarów handlowych według zakupu netto za rok 2002 wynikający z dokumentów źródłowych i ewidencji prowadzonych dla potrzeb podatku od towarów i usług w wysokości 876569,84 zł, w stosunku do wielkości łącznego obrotu ze sprzedaży tych towarów wykazanego w ewidencji sprzedaży za ten rok w wysokości 959349,76 zł wskazuje na osiągniętą marżę z trzech punktów sprzedaży w wysokości 9,44 %. Marża ta znacznie odbiegała od średniej marży handlowej w wysokości 18,25 % „wynikającej ze sporządzonych przez Podatnika remanentów w trzech punktach sprzedaży w cenach zakupu i sprzedaży na poszczególne towary handlowe". Odbiegała ona również znacznie od „oświadczonych przez kontrolowanego do protokołu kontroli z dnia 15.01.2004 r. wysokości marż stosowanych na różne towary, które według niego kształtowały się średnio od 10 % do 15%".

W związku ze wskazanymi wyżej okolicznościami Urząd Skarbowy ustalił odrębnie średnią marżę dla każdego z trzech punktów sprzedaży, stwierdzając zarazem, że w odniesieniu do jednego z nich (sklepu spożywczo-przemysłowego przy ul. P) koszt własny sprzedanych towarów handlowych wynoszący 299 473, 09 zł był wyższy od przychodów ze sprzedaży, które zamknęły się kwotą 288 209,90 zł. W ocenie organu ustalenia te pozostawały w sprzeczności z oświadczeniem Podatnika, zgodnie z którym marża na wszystkie towary handlowe w tym punkcie kształtowała się w wysokości 15 %, a na poszczególne grupy towarowe od 10 do 20 %. Spowodowało to w konsekwencji przyjęcie przez organ, iż ewidencje sprzedaży dla podatku od towarów i usług za 2002 r. prowadzone były w sposób nierzetelny i zgodnie z art. 193 § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm., obecnie Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm.) nie zostały one uznane za dowód w postępowaniu podatkowym w zakresie dotyczącym wysokości obrotów, a rezultacie obrót, a więc i podstawa opodatkowania, określone zostały w sposób szacunkowy, w oparciu o art. 23 Ordynacji podatkowej. Organ podatkowy podkreślił zarazem, że szacowanie dotyczyło tylko tego punktu sprzedaży, w którym stwierdzono sprzecznościekonomiczne.

W dalszej części uzasadnienia wyroku Sąd przedstawił sposób, w jaki dokonano szacowania, zwracając uwagę, że sięgnięto w tym zakresie do trzech różnych metod. Podkreślił zarazem, że dla określenia wielkości podstawy opodatkowania przyjęto „korzystniejszy dla podatnika obrót" obliczony metodą procentowego udziału poszczególnych grup w sprzedaży. Wskazał również na ustalenia organu dotyczące wielkości obrotu niezaewidencjonowanego w poszczególnych miesiącach.

W kolejnym fragmencie uzasadnienia Sąd nawiązał do treści odwołania wniesionego przez stronę, w którym domagała się ona uchylenia decyzji pierwszoinstancyjnej oraz umorzenia podstępowania, twierdząc, iż nie wykazano faktu nierzetelności księgi podatkowej, następnie zaś - w szerokim zakresie - do decyzji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Szczecinie. W tych ramach odnotował w szczególności pogląd organu odwoławczego, iż dowiedzione zostało, że zapisy dokonywane w księdze przychodów i rozchodów oraz w ewidencjach sprzedaży prowadzonych dla celu podatku od towarów i usług nie odzwierciedlają stanu rzeczywistego, tym samym zaś uznanie jej za nierzetelną było w pełni uzasadnione. Sąd zwrócił też uwagę, iż Dyrektor Izby Skarbowej jako chybiony określił zarzut zawyżenia podstawy opodatkowania, gdyż nie został on poparty „jakimikolwiek wskazaniami", a także zarzut błędnej oceny stanu faktycznego i braku dowodów na to, że księga podatkowa jest nierzetelna. Przywołał przy tym, w szerokim zakresie, wywody organu odwoławczego, nawiązujące do ustaleń poczynionych w toku postępowania pierwszoinstancyjnego, w tym w szczególności argumentację będącą polemiką z zarzutami odwołania. W tych ramach odnotował w szczególności stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej, w myśl którego organ ten za chybiony uznał zarzut nieuwzględnienia „w zaskarżonej decyzji podawanych przez podatnika okoliczności wysokiej marzy wynikającej z remanentów, a to wobec niezłożenia przezeń po zakończonym postępowaniu kontrolnym w zakresie podatku od towarów i usług żadnych wyjaśnień czy zastrzeżeń".

W toku dalszych rozważań Wojewódzki Sąd Administracyjny syntetycznie przedstawił wywody skargi, w której pełnomocnik Podatnika domagał się uchylenia zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w Wałczu, podnosząc zarzut naruszenia przepisów postępowania, wskutek którego doszło do błędnego ustalenia stanu faktycznego i w konsekwencji do wadliwego zastosowania prawa materialnego. Sąd odnotował zarazem, że obszerne wywody uzasadnienia są powtórzeniem argumentów sformułowanych wcześniej w odwołaniu, wskazując jednocześnie, że organ odwoławczy wniósł o oddalenie skargi.

Odnosząc się do zarzutów skargi, Sąd już w punkcie wyjścia generalnie uznał je za nieuzasadnione. Przytaczając regulację zawartą w art. 193 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej oraz w art. 24a ust. 1 i 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) i rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 2000 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 116, poz. 1222 ze zm.), a także w art. 27 ust. 4 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), podkreślił, iż z przepisów tych wynika obowiązek prowadzenia rzetelnej ewidencji zawierającej dane niezbędne dla ustalenia przedmiotu i postawy opodatkowania.

Nawiązując do rozpatrywanej sprawy, Sąd zwrócił uwagę, że do wydania zaskarżonej decyzji doszło „w następstwie stwierdzenia" przez Urząd Skarbowy w Wałczu w trakcie badania ksiąg podatkowych skarżącego, iż „są one nierzetelne, gdyż dokonywane w nich przez podatnika zapisy w zakresie wielkości obrotów nie odzwierciedlają stanu rzeczywistego". Za trafne uznał zarazem stanowisko organów podatkowych, iż wystąpienie ustalonych przez nie rozbieżności „stwarzało uzasadnioną podstawę do stwierdzenia przez te organy", zgodnie z art. 193 § 2 Ordynacji podatkowej, „że ewidencja sprzedaży prowadzona dla podatku od towarów i usług za miesiące od stycznia do grudnia 2002 r. nie była rzetelna, gdyż nie odzwierciedlała stanu rzeczywistego". W konsekwencji Sąd określił jako nieuzasadniony zarzut skargi dotyczący braku faktycznych i prawnych podstaw do uznania prowadzonych przez Podatnika ksiąg za nierzetelne. Podkreślił zarazem, że o rzetelności tych ksiąg nie może przesądzać sam fakt prowadzenia ewidencji obrotów (sprzedaży) i kwot należnego podatku przy użyciu kas rejestracyjnych, albowiem stosowanie tych kas, wbrew wywodom skargi, „nie stanowi gwarancji ewidencjonowania wszystkich zdarzeń gospodarczych ewidencji takiej poddanych w zgodzie z rzeczywistością". Kasa taka jest bowiem „jedynie narzędziem w rękach prowadzącego działalność gospodarczą podatnika i rejestruje wyłącznie to, co zostało w niej zapisane przez niego samego lub przez osobę, którą się posługuje".

W dalszym toku wywodu Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że dokonana przez organy ocena stanowiła też uzasadnioną przesłankę do ust...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »