Orzecznictwo - Likwidacja środków trwałych - nie tylko w wyniku zniszczenia lub zużycia

Wnioskiem z 13 września 2005 r. "A" SA z siedzibą w G. zwróciła się o interpretację co do zakresu i sposobu stosowania przepisów prawa podatkowego w przedmiocie możliwości uznania za koszt uzyskania przychodów straty zaistniałej w związku z likwidacją nie w pełni umorzonych środków trwałych w postaci inwestycji w obcych środkach trwałych dokonanych przez wnioskodawczynię w wynajętych lokalach użytkowych, powstałej wskutek rozwiązania tumów najmu przed upływem okresu amortyzacji przyjętych do używania środków trwałych.

Przedstawiając stan faktyczny sprawy wnioskodawczyni wskazała, że wynajmowała lokale w centrach handlowych w tzw. stanie surowym i przeprowadzała prace adaptacyjne dostosowując je do potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Dokonane nakłady kwalifikowała jako inwestycje w obcych środkach trwałych i amortyzowała w okresach 10 - letnich. W myśl postanowień umownych, z chwilą rozwiązania umowy zobowiązana była usunąć z lokalu wszystkie dokonane nakłady albo pozostawić je w lokalu bez prawa żądania w zamian rekompensaty.

Wnioskodawczyni stwierdziła, że według niej w przypadku rozwiązania umowy przez upływem 10 - letniego okresu amortyzacji, strata powstała w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonego środka trwałego stanowi koszt uzyskania przychodu. Powyższa konstatacja wynika z art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654, dalej: u.p.d.o.p.), interpretowanego a contrario.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w postanowieniu z 7 października 2005 r. stwierdził, że stanowisko przedstawione we wniosku nie jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego. Zdaniem organu podatkowego na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 6 a contrario u.p.d.o.p. nie można uznać za koszt uzyskania przychodu straty z tytułu likwidacji inwestycji w przypadku, gdy podatnik faktycznie jej nie zlikwiduje, a po prostu zaprzestanie jej używania. W tym przypadku, bowiem nie wystąpi strata w środku trwałym z tytułu jego likwidacji, ponieważ nie następuje sama faktyczna likwidacja środka trwałego.

Dyrektor Izby Skarbowej po rozpoznaniu zażalenia podzielił ocenę dokonaną przez organ pierwszej instancji i uznał, że w niniejszym przypadku nie dochodzi do likwidacji środka trwałego rozumianej jako zniszczenie lub zużycie. Nie ma więc tu zastosowania przepis art. 16 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.p., ponieważ nie wystąpi strata w środkach trwałych - z tytułu ich likwidacji - w wysokości niezamotyzowanej wartości inwestycji w obcym środku trwałym. Spółka zaprzestaje jedynie - w związku z wygaśnięciem/rozwiązaniem umowy najmu - użytkowania tego środka trwałego w działalności gospodarczej. Tym samym, według organu odwoławczego, środek trwały nie ulega likwidacji, a jedynie przestaje istnieć związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy kosztami poniesionymi na adaptację lokalu, a osiąganymi przychodami. Według organu utrata tego związku, w myśl art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., stanowi podstawę do nie uznania niezamortyzowanych nakładów za koszty uzyskania przychodów. Poniesione koszty mógłby zrekompensować spółce jedynie wynajmujący.

W skardze do sądu pierwszej instancji "A" SA zarzuciła naruszenie art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.p.

Wyrokiem z dnia 6 czerwca 2007 r., I SA/Gd 114/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, oddalił skargę "A" S.A. z siedzibą w G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z 16 grudnia 2005 r., w przedmiocie udzielenia pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych.

Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie sąd pierwszej instancji stwierdził, że istotą rozstrzygnięcia w sprawie jest dokonanie właściwej interpretacji art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Sąd w związku z tym powołując się na treść art. 16 ust. 1 pkt 6 oraz art. 16c pkt 5 u.p.d.o.p. wskazał, że w okolicznościach sprawy nie może budzić wątpliwości, że zaprzestanie użytkowania lokali użytkowych nie nastąpiło w okolicznościach niezależnych od woli przedsiębiorcy, który ma do czynienia z umowami, których samo zawarcie oraz warunki są całkowicie zależne od woli zawierających je stron. Tym samym zasady i warunki rozwiązania umowy były przedmiotem negocjacji i zgodnych ustaleń. Skoro więc skarżąca miała wpływ na treść postanowień umowy, to nie można uznać, że zawarcie klauzuli o możliwości rozwiązania umowy przez upływem terminu amortyzacji poczynionych nakładów bez konieczności dokonania stosownej rekompensaty przez wynajmującego, odbywało się poza jej świadomością oraz że nie miała ona wpływu na takie skonstruowanie postanowień umowy, by jej interesy znalazły pełną ochronę, choćby w postaci możliwości dochodzenia roszczeń odszkodowawczych w trybie art. 471 k.c. Niewątpliwie przedsiębiorca powinien ponosić konsekwencje swych nietrafnych posunięć gospodarczych i odpowiedzialności tej nie może przerzucać na Skarb Państwa poprzez zaliczanie strat wywołanych swoimi niestarannymi działaniami do kosztów uzyskania przychodu. Słusznie zatem, w ocenie sądu, organ odwoławczy wywiódł, że w świetle art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. w przedmiotowej sprawie brak jest związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy kosztami z tytułu poniesionych wydatków na adaptację lokali, a osiąganymi przychodami, a nie zachodzą wskazywane przez stronę przesłanki z art. 16c pkt 5 i art. 16 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.p. a contrario. Nie można bowiem zaakceptować stanowiska skarżącej, w kontekście treści zawieranych przez nią umów najmu lokali, że nie zamortyzowana wartość inwestycji w obcym środku trwałym stanowi stratę w tym środku wynikającą z likwidacji tego środka, w sytuacji wcześniejszego niż wskazuje umowa, ustania stosunku najmu. Dlatego też sąd pierwszej instancji stwierdził, że strona skarżąca błędnie próbuje - dowodzić swych twierdzeń przez proste interpretowanie art. 16 ust. 1 pkt 6 a contrario uznając, że wszelkie inne rodzaje strat nie wymienione wprost w przepisie, niezależnie od ich podłoża i przyczyn powstania mogą być, co do zasady, traktowane jako koszty uzyskania przychodów. Tak szerokie ujęcie byłoby jednak nieuprawnione i nie mogłoby prowadzić do prawidłowych, z punktu widzenia racjonalnego gospodarowania oraz zasad poboru podatków, wniosków. Trudno bowiem w ocenie sądu pierwszej instancji dosłownie mówić o samych stratach (jako kosztach) poniesionych w celu uzyskania dochodów. Zazwyczaj są one bowiem niezamierzone i powstają wbrew woli podmiotów prowadzących określoną działalność gospodarczą. Tak więc nie samo ponoszenie strat należy traktować jako środek zmierzający w celu osiągnięcia przychodów, bo byłoby to nieracjonalne, lecz cały zespół działań, starań, zabiegów dokonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w celu pozyskiwania przychodów, zaś straty, tylko jako, często nieunikniony i nieodłączny, aczkolwiek niechciany, element tych działań, objęty ryzykiem każdej działalności gospodarczej. W tym też kontekście rozpatrywano możliwość zaliczenia określonych strat do kosztów uzyskania przychodów. Dlatego też w ocenie sądu pierwszej instancji rozwiązanie umowy cywilnoprawnej zgodnie z zasadami w niej określonymi, nie może być traktowane na równi ze zdarzeniami wykluczającymi dalsze użytkowanie środka trwałego następującymi z wyłączeniem woli i świadomości przedsiębiorcy. Są to całkowicie odmienne przyczyny zaprzestania użytkowania środka trwałego i nie można stawiać pomiędzy nimi znaku równości, a w związku tym ta właśnie okoliczność, a nie interpretacja słowa "likwidacja" mają zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Błędny jest wywód skarżącej prowadzący do wniosku, że formalnoprawna i faktyczna sytuacja podatnika, któremu ukradziono środek trwały jest identyczna z formalnoprawną i faktyczną sytuacją podatnika, którego pozbawiono możliwości korzystania ze środka trwałego w postaci nakładów w obcych środkach trwałych na skutek rozwiązania umowy najmu w zgodzie...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »