Kto może skorzystać z preferencyjnych składek

Osoby, które po 24 sierpnia 2005 r. rozpoczęły prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, przez okres 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności mogą opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej przez siebie kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Z preferencyjnych zasad opłacania składek nie mogą skorzystać osoby, które:

• w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,
• wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Składki na ubezpieczenia od tak ustalonej podstawy wymiaru mogą opłacać jedynie osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, w tym wspólnicy spółki cywilnej.

Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Nie ulega więc wątpliwości, że wykonywanie wolnego zawodu (np. adwokata, lekarza) stanowi działalność gospodarczą. Oznacza to, że osoba rozpoczynająca - po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej - działalność w zakresie wolnego zawodu, może również opłacać składki od podstawy wymiaru nie niższej niż kwota 30% minimalnego wynagrodzenia.

Z preferencyjnych zasad opłacania składek nie mogą skorzystać wspólnicy spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich oraz jednoosobowy wspólnik spółki z o.o., a także twórcy i artyści.

Prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od 30% minimalnego wynagrodzenia przysługuje przez okres 24 miesięcy kalendarzowych.

Przykład 1:
Osoba, która rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej 15 grudnia 2007 r. i spełnia ww. warunki składki na ubezpieczenia społeczne za okres od 15 grudnia 2007 r. do 31 grudnia 2009 r. może opłacać od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30 minimalnego wynagrodzenia.

Przykład 2:
Osoba, która rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej 1 grudnia 2007 r. i spełnia ww. warunki składki na ubezpieczenia społeczne za okres od 1 grudnia 2007 r. do 30 listopada 2009 r. może opłacać od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30 minimalnego wynagrodzenia.

Jakim ubezpieczeniom podlega osoba prowadząca działalność

Osoba prowadząca działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności.

Osoba prowadząca działalność gospodarczą obowiązkowo podlega także ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Natomiast ubezpieczenie chorobowe dla osób prowadzących działalność jest dobrowolne. Podlegają one temu ubezpieczeniu od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony. Zgłoszenia dokonuje się na formularzu ZUS ZUA.

Zgodnie z art. 13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w brzmieniu obowiązującym od 20 września 2008 r., osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Przy czym zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej (zgłoszone do 7 marca 2009 r.) wywiera skutki prawne w zakresie ubezpieczeń społecznych:

• od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca dokonał zgłoszenia zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej,
• do ostatniego dnia miesiąca, w którym przedsiębiorca dokonał zgłoszenia wznowienia wykonywania działalności gospodarczej.

Natomiast zawieszenie działalności zgłoszone od 7 marca 2009 r. wywiera skutki prawne w zakresie ubezpieczeń:

• od dnia w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej,
• do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej.

W przypadku wspólników spółki cywilnej, zawieszenie wykonywania działalności w ramach tej spółki skutkuje ustaniem ubezpieczeń społecznych wszystkich wspólników, na podanych wyżej zasadach.

W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej (tj. okresie niepodlegania ubezpieczeniom w związku z zwieszeniem działalności) osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych:

• podlegają dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym na zasadach obowiązujących dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą,
• do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i r...