Warto przyjrzeć się zasadom dokonywania odpisów amortyzacyjnych określonym w ustawie o rachunkowości. Trzeba bowiem pamiętać, że nieco się one różnią od reguł właściwych dla rozliczeń podatkowych.

Zaznaczmy na początek, że odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka trwałego dokonuje się co do zasady drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji.

Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania. Jej zakończenie nie może natomiast nastąpić później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego lub przeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży albo stwierdzenia jego niedoboru, z ewentualnym uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałego.

Ustalenie okresu amortyzacji

Przy ustalaniu długości okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej trzeba przede wszystkim uwzględnić okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego. Na jego wymiar wpływają w szczególności:

• czas, w którym środek trwały jest wykorzystywany,
• tempo postępu techniczno-ekonomicznego,
• wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem,
• prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego,
• przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego.

Dodajmy, że na dzień przyjęcia środka trwałego do używania należy ustalić okres lub stawkę i metodę jego amortyzacji. Poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacji powinna być natomiast przez jednostkę okresowo weryfikowana.

W przypadku zmiany technologii produkcji, przeznaczenia do likwidacji, wycofania z używania lub innych przyczyn powodujących trwałą utratę wartości dan...