Czekają nas zmiany w systemie podatkowym

W sobotę na konferencji prasowej urzędnicy ministerstwa finansów przedstawili kilkadziesiąt propozycji zmian i ułatwień, które mają zostać wprowadzone jeszcze w tym roku lub od pierwszego stycznia roku 2007. Zmiany można podzielić na dwie grupy – ułatwiające życie podatnika, ale nie mające wpływu na wysokość obciążeń podatkowych oraz na zmiany, które będą miały wpływ na wysokość podatków płaconych przez podatników (niektóre proponowane zmiany mogą zwiększyć obciążenia podatkowe).

Omówię krótko najważniejsze propozycje, abstrahując od realnych możliwości ich wprowadzenia w życie. Wydaje się bowiem, że część zmian, szczególnie ta najdalej idąca spotka się z dużym oporem. Obserwowanie procesu legislacyjnego, który zmierzać będzie do wprowadzenia propozycji do systemu prawnego da odpowiedź na pytanie o siłę polityczną minister Gilowskiej w rządzie kontrolowanym przez szefa PIS. Ale do rzeczy.

Odmrożenie progów, obniżenie kosztów pracy

To najbardziej konkretna zapowiedź. Państwo decyduje się zrezygnować z podnoszenia podatków poprzez brak waloryzacji progów. To krok w dobrym kierunku, nie ma jednak nic wspólnego z zapowiadanym przez PIS w swoim programie obniżeniem podatków do 18% i 32% (ta ostatnia stawka dla osób o dochodach powyżej 100 000 rocznie).

Zapowiedź obniżenia składki na ubezpieczenie rentowe o 3 punkty procentowe – do 10% cieszy. Jest to krok malutki, ale za to idący w kierunku oczekiwanym przez pracodawców i pracowników. Z jego realizacją mogą być jednak problemy. Deficyt FUS rośnie, i składka rentowa jest wygodnym sposobem zmniejszania tego deficytu. Jest oczywiście pole do zmniejszenia składki – ilość rencistów gwałtownie spada. Ale chyba tylko małe dzieci wierzą, że składka na ubezpieczenie rentowe finansuje wyłącznie renty. Wie o tym ZUS, wiedzą posłowie, którzy będą mieli zapewne sporo do powiedzenia na etapie legislacji.

Biura informacji podatkowej

W czterech punktach kraju (Lesznie, Bielsku-Białej, Toruniu i Płocku) zostaną utworzone centra telefoniczne, tzw. Biura Informacji Podatkowej. Pod jednym numerem telefonu podatnicy będą mogli uzyskać informacje dotyczące systemu podatkowego i praktycznego stosowania prawa w typowych sytuacjach. W przyszłości w BIP podatnicy będą mogli uzyskać wiążące interpretacje podatkowe.

Inicjatywa jest pożyteczna, jednak fiskus musi liczyć się z tym, że podatnicy nie mają zaufania do porad udzielanych przez telefon i raczej chcą mieć gwarancje pisemne. Stąd ogromna ilość wniosków o wydanie interpretacji w indywidualnych sprawach. Ostatnie zamieszanie z kasami fiskalnymi, wywołane między innymi przez biuro prasowe Ministerstwa Finansów pokazuje, jak marną podstawę do stosowania prawa stanowią wyjaśnienia ustne, nawet jeśli udzielane są przez prominentnych przedstawicieli aparatu skarbowego.

Portal podatkowy

Ma powstać strona internetowa, na której podatnicy będą mogli załatwić część spraw związanych z podatkami. Początkowo będzie to dotyczyć przedsiębiorców, docelowo wszystkich podatników. System e-deklaracji posłuży do przekazywania zeznań za pomocą internetu. Narzędzia udostępnione w portalu podatnika mają również umożliwić regulowanie zobowiązań podatkowych przez internet.

Ministerstwo Finansów robi wiele w kierunku przeniesienia informacji do internetu (dzisiejszy tekst powstaje np. w oparciu o materiały udostępnione na stronie ministerstwa). Pomysł jest bardzo dobry, ale na jego pełną realizację przyjdzie z pewnością nieco poczekać. Kwestie związane z bezpiecznym podpisem elektronicznym w dalszym ciągu stanowią poważną przeszkodę w posługiwaniu się e-dokumentami. Powstaje również pytanie, czy uda się uruchomić cały skomplikowany system elektroniczny – doświadczenia z SIMIK (system elektroniczny, który miał w założeniu przyśpieszyć rozliczanie środków pomocowych, i który do dzisiaj nie działa prawidłowo) nie są zachęcające.

Uproszczenie systemu przepływów finansowych

Zapowiadane jest uproszczenie procedur związanych z rozliczaniem płatności pochodzących ze środków pomocowych. Zakłada się między innymi:

- wprowadzenie uproszczonej procedury wnioskowania do Instytucji Płatniczej o refundację;

- wprowadzenie procedury umożliwiającej przesyłanie do Instytucji płatniczej wniosków o refundację częściej niż raz na kwartał. Ponadto przyjęto przyspieszona procedurę certyfikowania wniosków o płatności oraz przesyłania ich do Komisji Europejskiej do końca 2005r.

- zaakceptowanie jednokrotnej weryfikacji dokumentów księgowych przed wypłaceniem refundacji beneficjentowi.

Ministerstwo obiecuje również pełne uruchomienie systemu SIMIK, na czerwiec 2006 roku (ale jest to już kolejny obiecywany przez MF termin).

Żeby słowo samochód oznaczało samochód

Niejednoznaczność polskiego systemu podatkowego jest głównym problemem podatników. Jedną z wielu przyczyn tej niejednoznaczności jest mnożenie definicji tego samego pojęcia dla celów różnych ustaw. Ministerstwo zapowiedziało ujednolicenie ustawowej terminologii w paru istotnych dla przedsiębiorców kwestiach. Zmiany dotyczyć będą między innymi definicji działalności gospodarczej. Ministerstwo zapowiada ujednolicenie definicji dla celów podatku dochodowego i VAT. To co niepokoi, to brak w materiałach ministerstwa wzmianki o definicji w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Czyżby ta miała pozostać odmienna niż pozostałe?

Do ustawy o pdof zostanie wprowadzone pojęcie małego podatnika (do 800 000 Euro przychodów rocznie), ujednolicone z tym pojęciem występującym w ustawie o VAT.

Być może zmiany doprowadzą do ujednolicenia pojęcia samochodu osobowego w ustawach podatkowych. Obecna definicja dla celów podatku VAT znacznie różni się od definicji określonej w ustawach o podatku dochodowym.

Moment powstania przychodu i obowiązku podatkowego

Prawidłowe określenie momentu powstania przychodu to obecnie zagadka dla specjalistów. Dla tego samego zdarzenia może on być różny dla celów VAT, pdof i pdop. Te same komplikacje dotyczą określenia momentu, w którym powstaje obowiązek podatkowy. Ministerstwo zapowiada uproszczenie przepisów, likwidację części wyjątków i, przede wszystkim, zharmonizowanie przepisów dla ustaw o VAT, pdop i pdof.

Wiążące interpretacje centralnie

Fiskus jest okrutnie zdenerwowany rozbieżnością interpretacji wydawanych przez różne organy podatkowe, a dotyczące tej samej sprawy. To codzienne zjawisko kompromituje polski system podatkowy i wskazuje, że nawet specjaliści zatrudniani przez rząd nie są w stanie zrozumieć wysmażonych przez ten rząd, przy pomocy Sejmu, przepisów. Rozwiązaniem ma być scentralizowanie wydawania wiążących interpretacji. Pomysł jest dobry, tylko niemożliwy do zrealizowania. Na konferencji min. Gilowska powiedziała, że w 2005 r. wydanych zostało ponad 70.000 interpretacji. Oznacza to ponad 191 interpretacji każdego dnia, beż względ...