Pytanie podatnika: Czy „wpłaty” za bezumowne użytkowanie gruntów rolnych uzyskiwane przez Stronę w związku z używaniem przez pewien okres nieruchomości bez tytułu prawnego (np. po wygaśnięciu umowy dzierżawy), należy klasyfikować jako wynagrodzenie z tytułu dzierżawy gruntów rolnych, świadczenie innych nienazwanych usług podlegających VAT, czy też odszkodowanie nie podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT?

DECYZJA

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 29 grudnia 2005 r., wniesionego przez XXX, na postanowienie Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 22 grudnia 2005 r., nr 1471/NTR1/443-485c/05/LS, w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu zastosowania przepisów prawa podatkowego, zgodnie z którym uznano stanowisko Strony za nieprawidłowe – Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie postanawia zmienić postanowienie organu pierwszej instancji.

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 21 września 2005 r. Strona wystąpiła o udzielenie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, zadając pytanie; czy „wpłaty” za bezumowne użytkowanie gruntów rolnych uzyskiwane przez Stronę w związku z używaniem przez pewien okres nieruchomości bez tytułu prawnego (np. po wygaśnięciu umowy dzierżawy), należy klasyfikować jako wynagrodzenie z tytułu dzierżawy gruntów rolnych, świadczenie innych nienazwanych usług podlegających VAT, czy też odszkodowanie nie podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT?

W stanie faktycznym Strona przedstawiła sytuacje, gdy zawierane przez Nią umowy dzierżawy mogą wygasnąć z uwagi na upływ czasu, bądź zostać rozwiązane z powodu nie wywiązywania się dzierżawcy z obowiązków w nich określonych. Taki stan rzeczy może powodować następujące sytuacje:

a) po zakończeniu umowy dotychczasowy dzierżawca w terminie jednego miesiąca wyda nieruchomość i w związku z tym za czas bezumownego użytkowania naliczona zostanie opłata w wysokości dotychczasowego czynszu dzierżawnego,
b) po zakończeniu umowy dzierżawy dzierżawca odmówi wydania nieruchomości i nadal korzysta z przedmiotu dzierżawy. W takiej sytuacji umowa dzierżawy przewiduje opłatę w wysokości dotychczasowego czynszu dzierżawy podwyższonego o 25%,
c) dzierżawca nie zwraca przedmiotu dzierżawy i nie wnosi z tego tytułu żadnych opłat. Wówczas Strona w postępowaniu przed sądem domaga się zwrotu przedmiotu dzierżawy i odszkodowania z tytułu bezumownego użytkowania nieruchomości.

Ponadto zdarzają się przypadki samowolnego zajęcia i użytkowania nieruchomości, wówczas Strona żąda wydania nieruchomości oraz stosownych opłat za okres bezumownego korzystania z nieruchomości, a nawet dochodzi swoich praw na drodze postępowania sądowego.

W przypadku umów sprzedaży, z rozłożeniem spłaty należności na raty, ustanowione są dodatkowe zabezpieczenia, które w przypadku nie wywiązywania się kupującego z warunków umowy skutkują przeniesieniem prawa własności nieruchomości na Stronę, która obciąża byłych nabywców opłatą za okres od dnia wdania nieruchomości do dnia jej zwrotu. W tym przypadku może również wystąpić dodatkowe roszczenie o odszkodowanie w sytuacji, gdy były nabywca nie wyda przedmiotowej nieruchomości. Strona ma jednak wątpliwości, czy opłaty te należy traktować analogicznie jak odszkodowanie za bezumowne korzystanie.

Zdaniem Strony, we wszystkich tych przypadkach osoby korzystając z nieruchomości winny być traktowane jak użytkownik bez podstawy prawnej, a kwoty należne Stronie z tytułu korzystania z nieruchomości bez podstawy prawnej są odszkodowaniem za korzystnie z cudzego mienia, nie podlegającym opodatkowaniu podatkie...