Interpelacja nr 21727 do ministra finansów w sprawie żądań urzędów skarbowych zapłaty podatku VAT od wynagrodzeń syndyków przyznanych przez sądy upadłościowe

Szanowny Panie Ministrze! Syndycy masy upadłościowej otrzymują z urzędów skarbowych wezwania do zapłaty podatku VAT od wynagrodzeń za kilka ostatnich lat.

Jak wynika z rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 1998 r., utrzymanego w ustawie o VAT z 11 marca 2004 r., syndyk ma przyznawane zaliczki na poczet wynagrodzenia w kwocie brutto i rozlicza te kwoty jak przy umowie zlecenia z potrąceniem kosztów uzyskania przychodu i zaliczki podatku dochodowego od osób fizycznych. Tego sposobu rozliczeń nie kwestionowały zarówno sądy upadłościowe/gospodarcze, jak i urzędy skarbowe.

Argumentem urzędów skarbowych, które naliczają podatek VAT od wynagrodzeń za kilka ostatnich lat, jest to, że syndyk osiąga wynagrodzenie, które stanowi jego przychód, a ten jest obrotem gospodarczym. Taka interpretacja jest niezgodna z przepisami o podatku od towarów i usług, gdyż syndyk nie występuje i nigdy nie występował w charakterze podmiotu gospodarczego, nie ma go też w wykazie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług.

Podatnikami podatku VAT od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak mówi orzecznictwo wojewódzkich sądów administracyjnych, syndyk masy upadłościowej nie jest podatnikiem podatku VAT w rozumieniu powyższego przepisu, gdyż prowadzona przez niego działalność gospodarcza nie ma przymiotu samodzielności. Warunkiem uzyskania statusu podatnika VAT jest prowadzenie działalności gospodarczej na własny rachunek, a takiej nie wykonuje syndyk, gdyż działa on na rachunek upadłego.

O braku samodzielności w działaniu syndyka świadczy też to, że wszelkie czynności w zakresie zarządu oraz rozporządzania mieniem upadłego syndyk wykonuje pod nadzorem sądu upadłościowego i sędziego - komisarza prowadzącego postępowanie upadłościowe. Sądowy proces cywilny, którym jest postępowanie upadłościowe, wyklucza jakąkolwiek samodzielność organów tego postępowania, a więc sądu, sędziego komisarza i syndyka, żaden z tych organów nie może działać samodzielnie.

Syndyk masy upadłościowej, podobnie jak komornik, jest funkcjonariuszem publicznym sprawującym swą funkcję publiczną w oparciu o przepisy art. 13 ust. 1 dyrektywy Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - działającym jako organ władzy publicznej.

Syndyk, który posiada jako jedyne źródło dochodów wynagrodzenie z tytułu prowadzenia postępowania upadłościowego, nie ma możliwości korzystania z odliczeń VAT i w przypadku naliczenia podatku VAT stałby się jednostronnym płatnikiem tego podatku.

Nasuwa ...